Şizofreni hastalarına bakım verenlerin travma sonrası gelişimlerinin ve bakım yüklerinin yaşam kalitelerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, ilişkisel tarama modelinde kesitsel ve korelasyonel bir çalışma olup, şizofreni hastalarına bakım verenlerin travma sonrası gelişimlerinin ve bakım yüklerinin yaşam kalitelerine etkisini incelenmek amacıyla gerçekleştirilmiştir.Araştırma Kayseri ilinde bulunan Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi ve Psikiyatri Kliniğinde 01.10.2014-15.10.2015 tarihleri arasında yapılmıştır. Örneklem seçiminde seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçsal örnekleme yöntemi kullanılmış ve 146 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında; Sosyodemografik Bilgi Formu, Travma Sonrası Gelişim Ölçeği, Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Türkçe Formu kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, bilgisayar ortamında SPSS 23 paket programında sayı, yüzde, frekans ve çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.Araştırma bulgularına göre, travma sonrası gelişim kişinin kendisindeki değişim alanı; psikolojik (p<.05, β= .157) ve sosyal (p<.05, β=.067) alanlardaki yaşam kalitesini, yaşam felsefesinde değişim; fiziksel (p<.05, β=.226) ve psikolojik (p<.05, β=.339) yaşam kalitesini, diğer kişilerle olan ilişkilerde değişim; yaşam kalitesi çevre alanını (p<.05, β=.389) olumlu ve anlamlı yönde etkilemiştir. Travma sonrası gelişim arttıkça yaşam kalitesi de artmıştır. Bakım yükünün, fiziksel (p<.05, β= -.119) ve psikolojik (p<.05, β= -.266) yaşam kalitesini olumsuz yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüştür. Bakım yükü arttıkça fiziksel ve psikolojik alanlarda yaşam kalitesinin azaldığı belirlenmiştir.Çalışma bakım verenlerin yaşam kalitelerini etkileyen etmenlerin incelenmesi açısından önemlidir. Şizofreni hastaları ve ailelerine yönelik politika ve programlar geliştirilirken travma sonrası gelişim ve bakım yükü boyutunun da göz önünde bulundurulması önerilmektedir.

This study is a cross-sectional and correlational study in the relational screening model and it was conducted to investigate the effect of caregivers on the post-traumatic development and care burden of schizophrenic patients.The research was conducted between 01.10.2014 and 15.10.2015 in Kayseri Education and Research Hospital Community Mental Health Center and Psychiatry Clinic in Kayseri. In the selection of samples, purposive sampling method was used from non-selective sampling methods and 146 persons were included in the study. In the collection of data; Sociodemographic Information Form, Posttravmatic Growth Inventory, Zarit Care Burden Scale and WHOQOL-BREF-TR were used. The data were collected by face-to-face interview method. The obtained data were analyzed by number, percentage, frequency and multiple linear regression analysis in SPSS 23 package program in computer environment.The post-traumatic growth has affected the quality of life, psychological state (p<.05, β= .157) and social relations (p<.05, β=.067) dimension in the person himself, the change of life quality physical health (p<.05, β=.226) and psychological state (p<.05, β=.339) dimension in life philosophy, change in relation with other people influenced the quality of life environment (p<.05, β=.389) dimension positively and meaningfully. As the post-traumatic growth increased, the quality of life increased. It has been determined that the burden of care has a significant impact on the quality of life, physical health (p<.05, β= -.119) and psychological status (p<.05, β= -.266) dimension, and that as the burden of caregivers increases, the physical health and psychological status of life quality decrease.It is important from the point of view of examining the influence of caregivers on quality of life in work. It is proposed that the policies and programs for schizophrenia patients and their families should be developed and that the post-traumatic growth and care burden effect dimension should also be considered.