Türkiye`de iş güvenliği denetimi: Sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Sanayi devrimi sonrası 1833 yılında İngiltere'de çıkan Fabrikalar Kanununda; iş güvenliği ve denetimi ile ilgili düzenlemeler yapılmış, iş müfettişleri görevlendirilmiş ve benzer düzenlemeler 1900 yılına kadar diğer Avrupa ülkeleri ile Amerika Birleşik Devletlerinde yaygınlaşmıştır. Osmanlı imparatorluğu döneminde sanayileşme başarılamadığı için sadece kömür madenlerinde üretimi arttırmak amacıyla çalışma ilişkileri yönünden sınırlı düzenlemeler yapılmışsa da maalesef Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar iş güvenliği ve denetimi ile ilgili düzenlemeler yapılamamıştır. 1926 yılında çıkarılan Borçlar Kanununda işverene işçileri koruma yükümlülüğü getirilmiş, 1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanununda iş güvenliği denetimi kavramı düzenlenmiş, 1937 yılında iş müfettişliği kadroları oluşturulmuş, 1951 yılında Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) 81 numaralı İş Güvenliği Teftiş Sözleşmesi kabul edilmiş, Avrupa Birliğinin 24 direktifi ve ILO'nun 59 sözleşmesi TBMM tarafından kabul edilmişse de ayrı bir İş Güvenliği Kanunu ancak 2012 yılında yürürlüğe girebilmiştir.Türkiye'nin ölümlü iş kazlarında dünyada üçüncü, Avrupa'da birinci olması ve 2014 yılı içinde 301 işçinin ölümüne sebep olan Manisa/Soma'daki maden kazası; Türkiye'de gerçekleştirilen iş güvenliği denetimlerinin etkin ve caydırıcı olmadığını göstermektedir.Bu tez çalışmasında Türkiye'de daha etkin ve caydırıcı bir iş güvenliği denetim sisteminin kurulmasına yardımcı olmak amacıyla mevcut sorunlar tespit edilmiş ve bu sorunlar doğrultusunda çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Work security regulations were made and work inspectors were appointed in the Factory Act in the United Kingdom in 1833 after the industrial revolution and similar arrangements had spread in the other European countries and the United States until 1900As industrialization is not achieved in the period of Ottoman Empire limited laws were made for increasing the coal production. Unfortunately work security regulations were not made until the first of the Republic Responsibility of workers protection for employers was made in the law of obligations dated 1926. Work security regulations was taken part in the law of work dated 1936. Work inspectors were appointed in 1937. Numbered 81 Job Security Control Agreement regard International Labour Organization (ILO) was accepted in 1951. European Union's 24 directives and ILO's 59 contracts have been accepted by The Grand National Assembly of Turkey so far. Although all of these a separate work safety law was published in the Official Gazette in 2012Turkey is third in the world, the first in Europe in fatal work accidents and 301 workers were dead in a mine accident in Soma in 2014. All these shows that work security controls in Turkey Republic is not deterrent and effectiveIn this thesis in order to help to set up an effective and deterrent work safety control system in Turkey Republic, existing problems were detected and presented solutions