Kemoterapi tedavisi nedeniyle hastanede yatan çocukların bakım vericilerine kemoterapi tedavisine bağlı oluşabilecek sorunlara yönelik verilen planlı hemşirelik eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Kemoterapinin yan etkilerine bağlı ortaya çıkan sorunlar, çocuğun yaşam kalitesini azaltarak tedavi sürecini uzatarak sağlık iş yükünü arttırabilmektedir. Kanserli çocukların bakım vericilerinin tedavi sürecinde çocukla birebir ilgilenmeleri, bakımından sorumlu olmaları kemoterapi tedavisine bağlı görülebilecek sorunların önlenebilmesi, erken dönemde belirlenmesi, bildirilmesi gibi konularda önemli roller oynamalarına neden olmaktadır. Kemoterapi tedavisi nedeniyle hastanede yatan çocukların bakım vericilerine kemoterapi tedavisi nedeniyle oluşabilecek sorunlara yönelik bilgi gereksinimlerinin karşılanmasında planlı hemşirelik eğitiminin etkinliğinin değerlendirmesi amacıyla ön test son test deneysel desende yapılan çalışmanın örneklemini çocuğu yeni kanser tanısı alan ve araştırmaya gönüllü katılmayı kabul eden 40 bakım verici oluşturmuştur. Veriler anket formu ve Hasta ve Hasta Yakınları İçin Kemoterapi Bilgilendirme Kitapçığı ile 14.12.2014-20.12.2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Değerlendirmede sayı, yüzde, Kruskal Wallis,Wilcoxon testleri kullanılmış ve anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bakım vericilerin eğitim öncesi konu ile ilgili bilgi puanlarının düşük olduğu eğitim sonrasında ise tüm eğitim başlıklarında (enfeksiyon, kanama riski, beslenme ve ağız bakımı) bilgi puanlarının arttığı, eğitim öncesi ve sonrası bilgi puanları aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı ve verilen planlı hemşirelik eğitiminin etkili olduğu belirlenmiştir (p<0.05).Pediatrik hematoloji onkoloji kliniklerinde kemoterapi tedavisine başlanmadan önce kemoterapi yan etkilerine yönelik planlı hemşirelik eğitimlerinin verilmesi ve konu ile ilgili farklı eğitim çalışmaları yapılması önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Bakım verici, etkinlik, hemşirelik eğitimi, kanserli çocuk, kemoterapi

The problems which ocur dependent on chemotherapy could decrease the quality of life of the children and increase health workload by prolonging treatment duration. Caregivers of children with cancers hould needed to deal with the childrenone-to-one at thetreatment progress,beresponsible for their care. Also, they have got important roles for preventing the problems because of chemotherapy treatment, determining them in early stage and announcing. This study that is aimed to evaluate effectiveness of the planned nursing education related to problems could ocur dependent on chemotherapy treatment to caregivers of children stay in hospital because of chemotherapy was a pre-post test, experimental study. Total 40 caregivers who accepted to participate to the study and whose child was newdiagnosed as cancer consisted of thesample. Data was collected with question naire form and Chemotherapy Informing Booklet forthe Patientand Relatives between 14.12.2014-20.12.2015. For evaluation frequency, percentage, Kruskal Wallis,Wilcoxontests were used and value accepted as significant p<0.05. It is found that knowledge scores of caregivers was low before education but after education it increased in alltitles (infection, bleeding risk, nutritionand oral care). Also, the difference between knowledge scores before and after education was determined as significant (p<0.05) and planned nursing education was effective.It is suggested that before chemotherapy treatment planned nursing education related to chemotherapy adverse effects should be given in pediatric hematology oncology clinics and different studies about subjects should be conducted. Keywords: Child with cancer, caregiver, chemotherapy, effectiveness, nursing education