Farklı yaşam dönemlerindeki bireylerin zihinsel engelli bireylere ilişkin sosyal kabulleri

Abstract

Bu araştırma farklı yaşam dönemlerindeki bireylerin zihinsel engelli bireylere yönelik sosyal kabullerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama araştırması kullanılarak dizayn edilmiş, kesitsel ve ilişkisel bir araştırmadır. Çalışma grubunu Ankara ilinde yaşayan 11-60 yaş aralığında olan 660 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada 11-18 yaş aralığındaki katılımcı grubuna Ergen Kişisel Bilgi Formu ve Sosyal Kabul Ölçeği; 19-60 yaş aralığındaki katılımcı grubuna Yetişkin Kişisel Bilgi Formu ve Sosyal Mesafe Ölçeği uygulanmıştır. Sosyal Mesafe Ölçeği, Arkar'ın ruhsal rahatsızlığı olan bireylere yönelik geliştirdiği ölçek baz alınarak araştırmacı tarafından zihinsel engelli bireylere uygun olarak geliştirilmiştir. Verilerin analizi için SPSS 22.0 programı, Sosyal Mesafe Ölçeğinin geliştirilmesinde doğrulayıcı faktör analizi için LISREL programı kullanılmıştır.Araştırma bulguları ergenler ve yetişkinler için ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Yetişkinlere uygulanan Sosyal Mesafe Ölçeği sonuçlarına göre katılımcıların zihinsel engelli bir yakına veya arkadaşa sahip olmalarının ve zihinsel engellilik hakkında bilgi sahibi olmalarının sosyal kabulü artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ergenlere uygulanan Sosyal Kabul Ölçeği sonuçlarına göre ergenlerin zihinsel engelli yakına sahip olmaları ve zihinsel engellilik hakkında bilgi sahibi olmaları sosyal kabulü artırmaktadır. Ancak halen devam ettiği sınıfta zihinsel engelli arkadaşı olduğunda ergenlerin sosyal kabulünün azaldığı görülmüştür. Ergenlik döneminde olan katılımcılarda erkek katılımcıların sosyal kabulünün daha düşük olduğu saptanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre yetişkinlerin ve ergenlerin zihinsel engelli bireylere yönelik sosyal kabulü yüksek olarak ifade edilebilir.Bu çalışma zihinsel engelli bireylere yönelik sosyal kabulü etkileyen değişkenlerin belirlenmesi açısından önemlidir. Araştırma bulgularının sosyal kabulü artırmak amacıyla yapılacak politika ve programlar geliştirilirken dikkate alınması önerilmektedir.

This research was conducted to examine the social acceptance of individuals in different life stages towards individuals with intellectual disabilities. The study is a cross-sectional and relational study designed by using a screening search from quantitative research methods. The study group consists of 660 people living in Ankara between the ages of 11-60. In the study group, Personal Information Form for Adolescents and Social Acceptance Scale were used for the participants in the 11-18 age group; Personal Information Form for Adults and Social Distance Scale were applied to participants in the 19-60 age group. Social Distance Scale was developed by the researcher in accordance with individuals with intellectual disabilities, based on the scale Arkar developed for individuals with mental illness. The SPSS 22.0 program was used for the analysis of the data. The LISREL program was used for confirmatory factor analysis in the development of the Social Distance Scale.The research findings were evaluated separately for adolescents and adults. According to the results of Social Distance Scale applied to adults; the fact that participants who had a relative or a friend with an intellectual disability and that they have knowledge of intellectual disability have increased the social acceptance. According to the results of the Social Acceptance Scale applied to the adolescents; the fact that adolescents who had a relative with an intellectual disability and that they have knowledge of intellectual disability have increased the social acceptance. However, the social acceptance of adolescents is seen to decrease when they are friends with intellectual disabilities in the current class. It was determined that the social acceptance of male participants was lower in adolescents. According to the findings of the research, the social acceptance of adults and adolescents towards individuals with intellectual disabilities can be expressed as high. The study is important in terms of determining the variables that affect social acceptance towards individuals with intellectual disabilities. It is proposed that research findings should be considered when developing policies and programs to increase social acceptance.