Cumhuriyet sonrası Türk resim sanatının gelişimi, yapısal ve kurumsal sorunları

Abstract

Erken dönemlerde Göktürklerle başlayan, Uygurlar döneminde duvar resimleri ve minyatürle gelişen Türk resim sanatının, Selçuklularla Anadolu?ya taşınması ve Osmanlı Devleti?nin dağılmasına kadar geçen tarihsel süreç ele alınmıştır. Minyatür sanatı, Tanzimat dönemiyle birlikte kültür ve sanata yansıyan yenileşme hareketleri sonucu değişime uğramış, Batı anlayışı resim sanatı ilerleyerek yaygınlaşmıştır. Avrupa?dan gelen ressamların etkisi, askeri okul ve diğer okul programlarında resim derslerine yer verilmesi, gelişimin ilk adımı olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada, Cumhuriyet dönemiyle başlayan kültür ve sanatın desteklenmesi, Batı ülkelerinden öğretmenler getirilmesi, Avrupa?ya yeni öğrenciler gönderilmesi süreci ve Türk resim sanatının, modern, çağdaş, güncel sanat anlayışına kadar uzanan aşamaları değerlendirilmiştir. Ressamların çalışmalarının, çağdaşlarıyla aynı düzeye ulaşma çabaları, üslup, şekil, öz, yapı ve kurum sorunları ortaya çıkarmış, taklit tartışmalarına neden olmuştur. Cumhuriyet?le başlayan modernleşme, eğitim, kültür ve sanat yaşamındaki değişim, diğer sanat alanlarında olduğu gibi, resim sanatının gelişimini de etkilemiştir. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi?nde yapılan eğitim, öğretmen yetiştiren kurumların açılması, eğitimcilerin ve ressamların çoğalması, gelişim sürecinin unsurları olarak ele alınmıştır. 1980 sonrası dünyada yaşanan ekonomik siyasal ve kültürel değişimler, sermayenin büyümesi, Küreselleşme ve Yeni Dünya Düzeni, sanatı etkilemektedir. Sanat sermaye ilişkisinin Türkiye?ye yansımaları bağlamında fuarlar, bienaller, özel müze ve galerilerle birlikte müzayedeler değerlendirilmiştir. Sosyal ve ekonomik gelişimde dengesizlik, sanat olaylarının Türkiye geneline dağılımını etkilemekte, sanat kurumlarının büyük kentlerle sınırlı kalmasına neden olmaktadır. Sonuç olarak Cumhuriyet sonrası resim sanatındaki gelişmelerle ulaşılan hedef, bir başarı öyküsü olmakla birlikte; yapısal ve kurumsal sorunların varlığı, ülkenin gelişmişlik düzeyiyle paralellik göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Türk Resim Sanatı, Minyatür, Kültür ve Sanat, Modernleşme, Güncel Sanat, Sanat Sermaye ilişkisi, Küreselleşme

The move of Turkish painting (art), which started with Göktürks in the early periods and which improved with pictures on walls and miniatures in the period of Uyghurs, to Asia Minor (Anatolia) with Seljuks and the historical period by the end of Ottoman Empire were addressed. Miniature craft, changed with the Tanzimat era as a result of restoration movement reflected in culture and art and painting in the sense of the ?Western? style became common progressively. The effect of the painters from Europe, providing the military and the other types of schools with painting classes, were some of the first steps in this process. This study deals with supporting the culture and art started in the republican era, bringing teachers from European countries, sending new students to Europe and the steps of the Turkish painting extending to the modern, contemporary, and recent sense of art. The painters? efforts of trying to make their works as good as those of their contemporaries created problems of mode, shape, matter, structure and institution. Modernism started with the proclamation of the Republic, the changes the life of education, culture and art, affected the development in the art of painting as well as in the other fields of art. The education given in Academy of Fine Arts, the establishment of teacher training institutions, the increase in the number of painters have been the factors of development.The economic, political and cultural changes after 1980, growth in capital, Globalisation and the New World Order affected art. Expositions, biennials, special museums, galleries and auctions have been assessed as a reflection of the relation between art and capital. The imbalance in social and economic development affected the overall distribution of art in Turkey and made the institutions of art appear only within the cities. As a result, the aim achieved with the developments after the proclamation of Republic was a great success, however the presence of structural and institutional problems were in parellel with the level of development of the country. Key words: Turkish pictorial art, miniature craft, culture and art, modernism, up-to-date art, art and capital relation, globalization