Toplumsal hareketlerin ve siyasal islamın Arap Baharı`na etkisi

Abstract

Tarihi insanlık tarihi ile paralel olan Ortadoğu coğrafyası, tüm zamanlarboyunca dikkatleri üzerine çekmeyi başarabilmiştir. Bütün semavi dinlerin doğuşunaev sahipliği yapmış olması ve stratejik bir konumda olması nedeniyle tarihsel süreçboyunca çatışmalara ve egemenlik mücadelelerine sahne olmuştur. Maddi ve manevibir mirasa sahip olmasından dolayı bölgede kaos hiçbir zaman eksik olmamıştır.Ortadoğu kavramını ilk kez 1902 yılında Amerikan deniz tarihçisi vejeopolitikçi Alfred Thayer Mahan kullanmıştır. Ortadoğu coğrafyası hakkında birbirine yakın birden çok tanımlamalar vardır. En geniş anlamıyla Ortadoğu: BatıdaMağrip ülkeleri ve Mısır, doğuda Umman Körfezi'ne kadar uzanan bölge, kuzeydeTürkiye, kuzey doğuda İran ve Orta Asya içine alan bir bölgedir.2010 yılında Tunus'ta başlayan ve kısa süre zarfında diğer Ortadoğuülkelerine sıçrayan, domino etkisi yaratan olaylar zincirine Arap Baharı denmiştir.Ortadoğu ülkelerindeki toplumsal olaylar, günümüzde hala etkilediği ülkelerdedeğişim ve dönüşüm sürecini sürdürmektedir.Dünyada yaşanan değişmeler ve gelişmeler, bölgeyi etkisi altına almıştır.Arap Baharı, süreç içerisinde demokratikleşme ve sosyal yaşam için bazı fırsatlarelde etmiştir. Ancak bölgede varlığını sürdüren otoriter rejimler, yaşanan sosyoekonomiksıkıntılar bu fırsatların değerlendirilememesine neden olmuştur.`Toplumsal Hareketlerin ve Siyasal İslam'ın Arap Baharı'na Etkisi` başlıklıbu çalışmada, Arap Baharı denilen kavramın tarihsel süreç içerisinde ki gelişimininsabit değişkenlere dayanmadığını gösterebilmek amaçlanmıştır. Bu amaçdoğrultusunda siyasal İslam'ın ve toplumsal hareketlerin bu süreç üzerisindekietkileri farklı zaviyelerden ele alınarak ortaya konması hedeflenmiştir.Anahtar Sözcükler: Ortadoğu, Arap Baharı, Siyasal İslam, Demokratikleşme

Middle East geography whose history is in parallel with humanity history hassucceeded in taking attention for all ages. Because of the fact that it is source fordivine religions and has a strategic position, it has witnessed many conflicts andsovereignty struggles for ages. Chaos has never been absent within the geographydue to its material and spiritual inheritance.Middle East Notion was firstly used by Alfred Thayer Mahan, an Americannaval historian and geopolitics. There are several definitions about Middle Eastgeography, which are similar to each other. With its widest meaning Middle East isthe area including Maghreb countries and Egypt in the West, the territory lyingtowards Omani gulf in the East, Turkey in the North, Iran and Middle Asia in theNortheast.The chains of events were coined as Arab Spring which sparked off in 2010in Tunisia and spread over other Middle East countries in a short time, producing adomino effect. Communal incidents in Middle East countries have been stillcontinuing change and transformation process within the countries which they haveaffected.In this study of mine, entitled as `Social Movement and Polıtıcal Islam TheEffect of Arab Sprıng,` it is aimed that the development of so called Arab Springnotion within historical process does not depend upon static variables. In accordancewith this purpose, it is aimed to present effects of political Islam and communalmovements over this process from different angles.Changes and developments of the world penetrated into this area. The ArabSpring, throughout history, has got some opportunities for democratization and sociallife, but these opportunities could not been evaluated because of authoritativeregimes and socioeconomic problems still available in the area.Key Words: Middle East, Arab Spring, Political Islam, Democratization