Kavernöz sinüs anatomisi ve cerrahi girişim yolları: mikroşirürjikal kadaverik çalışma

Abstract

ÖZET Kavernöz sinüs içinde çok sayıda ve oldukça ince duvarlı ven, karotid arter etrafında trabeküler bir yapı oluşturur. Bu irabeküler yapı içinde yağ dokusu ve ayrıca karotid arter ve altıncı sinir ile ilişkisi bulunan sempatik lifler bulunmaktadır. Okulomotor sinir lateral duvarın üst kısmının medial kısmından durayı delerek kavernöz sinüsün lateral duvarında seyreder ve superior orbital fissure gelir. Troklear sinir okulomotor sinirin posteriorundan girer ve ona paralel olacak şekilde ilerleyerek superior orbital fissure gelir. Trigeminal sinirin birinci dalıda lateral duvar İçinde bu iki sinirin altında üçüncü ve dördüncü kranial sinirlere paralel olacak şekilde seyrederek superior orbital fissür yoluyla orbitaya geçer. Maksiller sinir ise lateral duvarın inferiorunda kısa bir yol alarak foramen rotunduma gelir. Mandibular sinir Gasser ganglionundan sonra laterale seyrederek foramen ovale yoluyla infratemporal fossaya geçer. Intrakavernöz karotid arter sinüse posleroinferiorundan girer ve bir `S` yaparak kavernöz sinüsün anterosuperiorundan çıkar Posterior dirseğin posterior yüzünden meningohipofizeal kök ayrılır. Bu ana gövdenin üç dalı bulunmaktadır. Bunlar inferior hipofizeal, dorsal meningeal ve tentorial arterlerdir. Daha sonra horizontal segmentin inferior veya lateral yüzeyinden74 inferolateral kök doğar. Kadavcrik blokların sadece %10 unda tespit ettiğimiz Mc Connell'in kapsiiler arleri ise anterior dirseğin inferomedial kısmından doğmaktadır. Oftalmik arler genellikle ekstrakavernöz olarak karotid arterden doğar. Örneklerimizin bir, tanesinde inlrakavernöz karotid arterin horizontal segmentinin lateral yüzeyinden çıkmakta ve superior orbital fissür yoluyla orbitaya girmekteydi. Çalışmamızda kullanılan kadavefik bloklardaki kavernöz sinüsler gruplandırılarak değişik girişim yolları denendi. Buna göre superior girişimde anteromedial üçgen, lateral; girişimde Parkinson üçgeni anterolateral, lateral veya posterolateral üçgen, inferolateral girişimde posteromedial, inferomedial veya inferefateral üçgenier 'tercih-, edildi. Superior girişim ile kavernöz sinüsün posterior superior boşluğu görülür. Karolid arterin sağa veya sola ekartasyonu ile medial veya lateral venöz boşluklar iyi bir şekilde ekspoze edildiği görüldü. Bu şekilde meningohipofizeal kök ve dalları ile inferolateral kök ve kısmen allına sinir ;görülür. Lateral girişimin Parkinson üçgeni I yoluyla yapılması daha uygun olabilir, diğer üçgenlerin kullanılmasında görüş alanı nispeten daha az olmakladır. Ayrıca lateral ve özellikle posterolateral üçgenler yoluyla' kavernöz sinüse ulaşmak zor. olabilir. Bu girişim ile anterior- inferior, lateral; boşluklar görülür. Inferior kavernöz sinüs arterinin orijini bulunabilir, lnferolaleral girişim karolid arterin pelroz apeksden itibaren takip edilmesiyle gerçekleştirilir. Bu girişimde Gasser ganglionunun ekartasyonu gerekmekledir. İnferomedial girişim iranssfenoidal girişimle ve kavernöz sinüsün inferomedial duvarı yoluyla yapılır. Lateral rinotomi insizyonu ve Elmoid kemiklerin alınması ile kavernöz sinüs rahatlıkla daha geniş ekspoze edilir. Bu girişimle anteroinferior, medial ve karotid arterin ekartasyonu ile. lateral venöz boşluklar görülür. İnsan vücudunun özellik gösteren bölümlerinden biri de kafa kaidesinde yerleşmiş olan kavernöz sinüsdür. Bu özellikli yapısı nedeniyle anatomistler ve nöroşirürjistler tarafından her zaman ilgi çekici bulunmuştur. Operasyon75 mikroskobu ve mikroşirürji aletlerinin cerrahi alanında kullanılmaya başlanması ile anatomik yapısı da aydınlanmaya başlamıştır. Kavernöz sinüs patolojilerinde bu bölgeye olan girişimler de giderek daha sistematize olmakta, morbidite ve mortalite oranlarında önemli azalmalar kaydedilmekledir. Sonuç olarak kavernöz sinüs yapısının kadaverik olarak incelenmesi anatomik yapıların üç boyutlu öğrenilmesi açısından çok önem arzetmektedir. Burada yerleşmiş lezyonlara yaklaşımda öncelikle deneyimin bu tip çalışmalarla kazanılması gereklidir.