Stabil glokom ve oküler hipertansiyonda görme alanı değişkenliği (Advenced glaucoma intervention study yönteminin etkinliği)

Abstract

ÖZET Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları kliniğinin glokom biriminde izlenen 19 oküler hipertansiyon hastasının 32 gözüne ait 127 adet, 26 stabil glokom hastasının 39 gözüne ait 168 adet görme alanı belirlendi. Stabil glokom grubundaki gözlerin 26' sında yüksek basınçlı, 13' ünde normal basınçlı primer açık açılı glokom vardı. Humphrey Field Analyzer4 in santral 30-2 programı ve tam eşikdeğer stratejisiyle elde edilmiş olan görme alanları cihaz üreticisinin ölçütlerine göre güvenilirdi. Bu görme alanlarında her noktanın ortalama eşikdeğeri (duyarlılığı), standart sapma ve değer aralığı olarak uzun süreli eşikdeğer değişkenliği (fluktuasyon) belirlendi. Görme alanındaki 74 test noktasının ortalama eşikdeğeri ve değişkenliği hesaplanarak her gözün ortalama duyarlılığı ve uzun süreli fluktuasyonu (USF) bulundu. Her göze ait görme alanlarının ortalama güvenilirlik ve global endeks değerleri, ortalama muayene süresi ve soru sayısı saptandı. Stabil glokomlu gözlerin görme alanı defektleri Advanced Glaucoma Intervention Study grubu tarafından geliştirilen objektif bir yöntemle sayısal ve niteliksel olarak derecelendirildi. Oküler hipertansiyon ve stabil glokom grubunda yeralan gözlerin bütün test noktalan ortalama eşikdeğer ve fluktuasyon açısından karşılaştırıldı. Ayrıca hangi noktalarda uzun süreli fluktuasyonun istatiksel olarak farklı olduğunu saptamak için her iki grubun aynı noktalara ait değişkenlik değerleri birbiriyle eşlenerek karşılaştırıldı. Oküler hipertansiyonlu gözlerin ortalama 4,0 stabil glokomlu gözlerin ortalama 4,3 adet görme alanı muayenesi vardı. Bu muayeneler arasındaki ortalama sûre47 oküler hipertansiyon grubunda 8.9 ay, diğer grupta 8,3 aydı. Oküler hipertansiyonlu gözlerin 2368 test noktasının ortalama eşikdeğeri 27,7 dB, stabil glokomlu gözlerin 2886 test noktasının ortalama eşikdeğeri 21,1 dB idi; fark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p<0,0001). Bu noktalarda ortalama USF oküler hipertansiyon grubunda standart sapma ve değer aralığı olarak 2,6 dB ve 5,4 dB' di. Stabil glokom grubunda bu değerler sırasıyla 3,5 dB ve 7,9 dB idi. Uzun süreli fluktuasyon stabil glokom grubunda anlamlı ölçüde yüksekti (p<0.0001). Görme alanının 74 test noktasının 45' inde USF istatistiksel açıdan anlamlı ölçüde stabil glokom grubunda daha yüksekti (p<0.05). Her iki hasta grubunda da duyarlılık ile USF arasında anlamlı bağıntı bulunduğu (r=0,44, p<0,0001). Eşikdeğerin 10-21 dB düzeyinde olduğu noktalarda USF maksimumdu. İki grupta da görme alanı üst yarısında USF, alt yarı alana kıyasla daha fazlaydı. Bu fark stabil glokom grubunda daha belirgindi (p<0,001). Fiksasyon noktasından perifere gittikçe USF artıyordu. Ortalama kısa süreli fluktuasyon, yanlış-negatif yanıt oranı, muayene süresi ve soru sayısı stabil glokom grubunda anlamlı ölçüde daha fazlaydı (p<0.001). Stabil glokom grubunda bu verilerle USF arasında anlamlı bir bağıntı vardı. Stabil glokom grubunda AGIS yöntemiyle belirlenen ortalama görme alanı kaybının derecesi 4,4' dü. İlk iki görme alanının derecesi karşılaştırıldığında sadece iki gözün (% 5,1) dereceleri arasında 4 puan veya daha fazla fark belirlendi. Üçüncü görme alanında ilk iki görme alanına göre 4 puan veya daha fazla derece farkı olan göz sayısı, 5 idi (% 12,8). Dördüncü ve sonraki görme alanlarının hiçbirinde aynı ölçüde derece farkı ortaya çıkmadı. Dört puan veya daha fazla derece farkı 6 gözde görme alanında düzelme (derece azalması), 1 gözde kötüleşme (derece artışı) yönündeydi. Buna göre AGIS yöntemi gözlerin 1' i (% 2,6) dışında tümünde glokomatöz progresyon ile USF' u ayırt etmeye elverişliydi. Yöntemin USF' un artmış olduğu stabil glokomlu gözlerin görme alanı takibinde yararlı olabileceği sonucuna varıldı.