Bebek ve çocuk hastalarda ameliyat ve yoğun bakım tedavilerinde ortaya çıkan supraventriküler taşiaritmilerin adenosin kullanımı ile ayırıcı tanısı ve tedavisi

Abstract

Giriş. Bu çalışmada, bebek ve çocuk hastalarda çeşitli nedenlerle ameliyathanede veya yoğun bakımdaki tedavileri sırasında görülen dar QRS'li SVT tedavisinde kullanılan intravenöz adenosin antiaritmik ilacının etkinliği ve yan etkilerinin araştırılması amaçlandı.Materyel ve Metod. Bu çalışmada, 1998- 1999 yıllarında ameliyathanede veya yoğun bakımdaki izlemleri sırasında dar QRS'li supraventriküler taşiaritmi gelişen onbir bebek veya çocuk hasta retrospektif olarak değerlendirildi. İncelenen parametreler sırası ile; bebek veya çocuğun yaşı, ağırlığı, tanısı, geçirdiği cerrahi operasyon çeşidi, entübasyon durumu, genel anestezi altında olup olmadığı, elektrokardiyogramda (EKG) gelişen ritm bozukluğu çeşidi, vagal manevra uygulaması ile ritm değişikliği olup olmadığı, intravenöz adenosin dozu, adenosin ile atrioventriküler düğümde (AV) blok oluşup oluşmadığı, adenosin uygulaması sonrası görülen ritmin çeşidi ve adenosin ile aritminin sonlanıp sonlanmadığı idi. Adenosin tedavisi sırasında başka bir ilaç tedavisi alıp almadıkları ve adenosine bağlı yan etkiler incelendi. Bulgular. Hastaların yaşları 3 ay ile 11 yaş arasında değişmekte idi. Ortalama yaş; 40 ±6 ay olarak saptandı. Hastaların 5'i kız (% 45) ve 6'sı erkek (% 55) idi. Konjenital kalp hastalığı nedeni ile ameliyat geçiren hastalar 11 hastanın 7'si (% 64) idi ve bu hastaların intravenöz digoksin tedavisi yanında oral veya nasogastrik mide koruyucu aspirin tedavisi aldığı dosya taraması ile saptandı. Başka bir antiaritmik tedaviye (pacemaker, ablasyon gibi) rastlanmadı. Adenosin tedavisi öncesi uygulanan vagal manevraya yanıt hiçbir hastada alınamadı. Adenosinin AV blok yapıcı dozu intravenöz olarak ortalama 200 mikrogram/kg olarak belirlendi. Hastaların 10'unda (% 91) adenosin ile AV düğümde yavaşlama ile ritm tanısı sağlandı. Adenosin ile supraventiküler taşiaritminin sonlanması 11 hastanın 7'sinde (% 64) görüldü. Yan etkiler hastaların üçünde (% 27) gözlendi ve bunlar arasında bir hastada gelişen geçici sinüs bradikardisi ve hipotansiyon ile bir hastada görülen dispne ve hipotansiyon atağı ortalama beş dakikada tedaviye gerek olmaksızın düzeldi. Sonuç. Adenosin, antiaritmik olarak dar QRS'li taşiaritmilerin tanı ve tedavisinde güvenle kullanılabilecek bir ajandır. Adenosinin kısa süreli etkinliği, diğer antiaritmiklere göre çok daha kısa süren hemodinamik değişikliklere yol açması nedeni ile dar QRS'li SVT tanı ve tedavisinde birinci seçilecek ilaç olarak kullanımının yaygınlaşması önerilir.