Demir yükü normal veya artmış eritropoietin tedavisi alan stabil hemodiyaliz hastalarında, farklı dozlarda intravenöz askorbik asit uygulamasının anemi, oksidatif stres, malnütrisyon ve inflamasyon belirteçleri üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

DEM R YÜKÜ NORMAL veya ARTMIŞ ER TROPO ET N TEDAV S ALANSTAB L HEMOD YAL Z HASTALARINDA, FARKLI DOZLARDANTRAVENÖZ ASKORB K AS T UYGULAMASININ ANEM , OKS DAT FSTRES, MALNÜTR SYON ve NFLAMASYON BEL RTEÇLER ÜZER NEETK S N N DEĞERLEND R LMESDr. Emel ŞenolÖZETPotent bir anti-oksidan olan ve hemodiyaliz (HD) hastalarında eksikliğibildirilen askorbik asit (AA), demir (Fe) metabolizmasının çeşitli basamaklarınaolumlu etkileri nedeniyle Rekombinant insan eritropoietin (r-HuEPO) alanhastalarda adjuvan tedavi olarak önerilmektedir. Son dönemdeki yayınlarda r-HuEPO tedavisine refrakter HD hastalarında haftada 2-3 kez 100- 500 mgintravenöz ( V) AA uygulamasının eritropoez üzerine olumlu ancak r-HuEPOdozuna farklı etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Yüksek ferritin seviyelerinin Fesalınımına yol açarak oksidatif strese (OS) neden olduğu, anti-oksidan etkisikonsantrasyon bağımlı olduğu bildirilen AA'in belli fizyolojik koşullarda ferritindenFe salınımına yol açarak pro-oksidan olarak davranabileceği belirtilmektedir. AAuygulamasına yeterli r-HuEPO cevabı alınamayan olgularda, AA'in anti-oksidanetkisinden çok pro-oksidan etkisinin sorumlu olup olmadığı değerlendirilmemiştir.Farklı dozlarda AA tedavisinin normal ve yüksek ferritin düzeylerine sahip HDhastalarında oksidan veya anti-oksidan olarak hareket edip etmediğine dairliteratürde bir çalışma yoktur. Bu çalışmada normal veya yüksek ferritindüzeylerine sahip HD hastalarında düşük ve yüksek doz AA'in yavaş infüzyonununOS, eritropoez, malnütrisyon ve inflamasyon üzerine etkilerinin değerlendirilmesiamaçlanmıştır.Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi ç Hastalıkları ABD. HemodiyalizÜnitesi'nde düzenli HD uygulanmakta olan 49 hastanın 29'u bu çalışmaya alınmış,bir hasta kan transfüzyonu nedeni ile çalışmadan çıkarılmıştır. Hastalar ferritindüzeylerine göre (<800 ng/ml veya ⥠800 ng/ml) iki gruba ayrılmışlardır. Dört aylıktakipten sonra hastalara 4'er ay süre ile 100 ve 500 mg yavaş infüzyon V AAuygulaması yapılmıştır. Düşük ve yüksek doz V AA uygulaması sonrasındahemoglobin, hematokrit, transferrin saturasyonu, serum Fe düzeylerinde, r-HuEPOve Fe dozlarında iyileşme sağlanamamıştır. Düşük doz V AA uygulaması ferritindüzeyinde artışa, yüksek doz AA ise ferritinde azalmaya yol açmıştır. Her iki dozAA uygulaması da lipid peroksidasyonunu arttırmıştır. 100 mg AA sonrasında anti-oksidan sistemde belirgin azalma olurken 500 mg V AA uygulaması ile sistemdehafif düzelme gözlenmiştir. Her iki doz V AA tedavisinin de malnütrisyon veinflamasyon belirteçlerine etkisi gösterilememiştir.Sonuç olarak; 500 mg V AA uygulaması 100 mg AA uygulamasına göre Fedepolarını azaltmada daha etkin olmasına rağmen AA tedavisi fonksiyonel Fekullanımında ve r-HuEPO dozunda iyileşme sağlamamıştır. Literatürdeki diğerçalışmalarla benzer olarak AA düşük dozda pro-oksidan olarak etki ederkenyüksek dozda anti-oksidan olarak hareket etmektedir. AA'in malnütrisyon veinflamasyon üzerine etkisi bulunamamıştır. Vitamin C uygulamasının güvenilirliğive etkinliği değerlendirmek için daha büyük hasta populasyonunda, randomize vekontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar kelimeler: kronik renal yetmezlik, anemi, vitamin C, ferritin ve oksidatifstress

The EVALUATION of the EFFECTS Of D FFERENT DOSES of INTRAVENOUSASCORBIC ACID ADMINISTRATION on ANEMIA, OXIDATIVE STRESS,MALNUTRITION and INFLAMMATION MARKERS in STABLE HEMODIALYSISPATIENTS RECEIVING ERYTHROPOIETIN THERAPY WITH NORMAL orINCREASED IRONLOADDr. Emel ŞenolSUMMARYAscorbic acid (AA), a potent antioxidant and known to be deficient inhaemodialysis (HD) patients, is recommended as an adjuvant therapy to thepatients receiving recombinant human erythropoietin (r-HuEPO) because of its?positive effects on iron (Fe) metabolism at different levels. In recent reports, it isshown that in r-HuEPO refractory HD patients 2-3 times a week 100-500 mgintravenous (IV) AA administration has positive effects on erythropoiesis butdifferent effects on r-HuEPO dosages .It is stated that higher ferritin levels causes oxidative stress (OS) byreleasing Fe, under certain physiologic conditions AA, as its? anti-oxidant effect isreported to be dose dependent, by releasing iron from ferritin acts as a pro-oxidant. In patients, not having adequate r-HuEPO response to AA administration,the responsibility of AA acting as a pro-oxidant rather than anti-oxidant is not beingevaluated. There is no study reporting that different dosages of AA therapy actingas an oxidant or anti-oxidant in HD patients with normal and/or higher ferritinlevels. In this study, it is aimed to evaluate the effects of slow infusion of low andhigh dose AA on OS, erythropoiesis, malnutrition and inflammation markers in HDpatients with normal or higher ferritin levels.Twenty-nine patients of 49 patients, receiving regular HD at UludagUniversity Medical Faculty Internal Medicine HD Unıt, accepted to the study, apatient was excluded because of blood transfussion. Patients were divided intotwo groups according to their ferritin levels (<800 ng/ml or ⥠800 ng/ml). They werefollowed for 4 months and then received slow infusion of 100 and 500 mg AA for 4months for each. After low and high dose IV AA administration neither improvedhaemoglobin, hematocrit, transferrin saturation, serum Fe levels nor reduced r-HuEPO and Fe doses. As low dose IV AA administration caused increase inferritin, high dose AA reduced ferritin levels. Both doses of AA administrationincreased lipid peroxidation. After 100 mg AA therapy anti-oxidant systemsignificantly decreased, 500 mg IV AA administration improved the system. Alsoboth doses had no effect on malnutrition and inflammation markers.In conclusion; although 500 mg IV AA administration is more effective than100 mg AA in reducing the iron stores, AA therapy does not improve functional Feusage or reduce r-HuEPO dose. As similar to the other studies, AA act as a pro-oxidant in lower dose and as an anti-oxidant in higher dose. AA has no effects onmalnutrition and inflammation to evaluate the efficacy and safety vitamin Cadministration, randomised and controlled studies with higher population areneededAnahtar kelimeler: chronic renal insufficiency, anemia, vitamin C, ferritin andoxidative stress