Modernizmin izini sürmek: Türkiye`de sanat sinemasının gelişimi (1896-2000)

Abstract

Bu tezde Türkiye'de sanat sinemasının ortaya çıkışı ve gelişmesi çerçevesinde sinemanın modernist bir nitelik kazanması sürecinde geçirdiği tarihsel değişime odaklanılarak, sinema anlatısının hakim olan bakıştan nasıl farklılaştığı ve bu farklılaşma sürecinde anlatısını yeni kurallar ve biçimlerle yeniden nasıl inşa ettiği üzerinde durulmaktadır. Türkiye'de sinemanın ortaya çıkışından itibaren geçirdiği gelişim çerçevesinde tarihsel olarak modernist anlatının ortaya çıkış koşulları ve aldığı yeni biçimler bu özellikleri taşıyan filmler üzerinden analiz edilmiş, sinemanın tarihsel dönemlere göre geçirdiği değişim üzerinde durulmuş, Türkiye'de sanat sineması ve modernist anlatı geleneği arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır. Türkiye'de sanat sinemasının ortaya çıkışının ulusal bir sinema inşasıyla paralellikleri, hakim sinema anlayışına karşı Yeşilçamdışı bir sinema anlayışına evrilmesi ve anlatının kendini yansıtan bir nitelik kazanarak sonrasında minimalist bir biçime dönüşmesi süreci takip edilerek, sinemanın modernist özellikler taşıyan bir anlatı haline gelmesi incelenmiştir.

This thesis focuses on the historical transition of cinema in Turkey, in which cinema has gained modernist character, within the context of the emergence and the development of art cinema. By this way this thesis describes how narrative of art cinema differs itself from dominant view and how art cinema constructs its narrative with new norms and forms in this differentiation process. This thesis analyses the dynamics and the new forms of the emergence of modernist narrative historically in terms of films that feature these new forms from the beginning of the cinema in Turkey. In this way this thesis dwells upon the relationship between art cinema and modernist narrative in Turkey while elaborating films in terms their differentiation within the transition of historical periods. Thus this thesis elaborates the process through which cinema has gained modernist narrative features following the principal trends such as, parallelism of the emergence of art cinema and the construction of national cinema; growth of a counter cinema which opposes dominant cinema (also known as Yeşilçam cinema in Turkish); and finally emergence of minimalist form after achieving of the narrative a reflexive character.