Hematolojik maligniteli hastalarda invaziv sinonazal mantar enfeksiyonlarının retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

İnvaziv fungal sinüzitler, potansiyel olarak oldukça agresif ve genellikle fatal olarak seyreder. Klasik prezentasyon genellikle nazal mukoza ile birlikte paranazal sinüs ve orbita tutulumu şeklindedir. Predispozan faktörler başta diyabet olmak üzere hematolojik maligniteler, desferroksamin kullanımı, immünsupresif ilaç alımı (özellikle steroid), kazanılmış immün yetmezlik sendromu ve intravenöz ilaç kullanımıdır. Son 10 yılda özellikle hematopoietik kök hücre nakli yapılan ve hematolojik malignitesi olan hastalarda bir artış göze çarpmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa kaynaklı yayınlarda Zygomycetes sınıfı ve Aspergillus türü mantarların mevsimsel olarak sıklığının değiştiği de vurgulanmaktadır. Tedavi altta yatan sistemik sorunun düzeltilmesi yanı sıra agresif cerrahi debridman ile sistemik amfoterisin B uygulamasıdır. Bu çalışmada, Ocak 2002?Aralık 2009 arasında Uludağ Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı Kliniği'nde yatarak tedavi gören ve Avrupa Kanser Tedavi ve Araştırma Birliği/Mantar Enfeksiyonları Çalışma Grubu'nun (EORTC/MSG) 2008 fikirbirliği kararlarına göre kanıtlanmış invaziv sinonazal fungal enfeksiyon tanısı konan 37 olgunun özellikleri geriye dönük olarak değerlendirildi. Çalışma periyodu boyunca ikinci periyotta kliniğimize yatan hasta sayıları ile uyumlu olarak sinonazal fungal enfeksiyon sıklığının da artmış olduğu görüldü. Özellikle aspergilloza kıyasla zigomikoz sıklığındaki artışın anlamlı olduğu dikkati çekti. Bu artış yaz mevsiminde daha belirgindi. Bizim sinonazal fungal enfeksiyon sıklığımız literatür verilerinden daha yüksek bulundu. Verilerimize göre, şüpheli klinik bulguların varlığında görüntüleme yöntemleri ve endoskopik müdahelenin ivedilikle birlikte yapılmasının sağkalımı arttırdığı tespit edildi. Sonuç olarak, İnvaziv sinonazal fungal enfeksiyonlar, gelişen tedavi yöntemlerine rağmen hala artan oranlarda görülmeye ve ölümcül olmaya devam etmektedirler. Yeni antifungal tedaviler (vorikonazol, kaspofungin) aspergilloz için umut vaat etseler de, şu an için zigomikozlarda tedavi seçenekleri sınırlıdır.

Invasive fungal sinusitis is potentially very aggressive and usually has a fatal course. Classical presentation is the involvement of nasal mucosa usually along with paranasal sinus and orbital involvement. Predisposing factors are particularly diabetes and hematological malignancies, desferrioxamine use, immunosuppressive drug use (especially steroids), acquired immune deficiency syndrome and intravenous drug use. In the last 10 years, there is a remarkable increase particularly in the patients undergone hematopoietic stem cell transplantation and those having hematological malignancies. In the studies from United States of America and Europe, it was emphasized that the fungi from Zygomycetes class and Aspergillus species had seasonal variations in their incidences. The treatment consists of aggressive surgical debridement and systemic amphotericin B administration along with the treatment of underlying systemic disorder. In this study, a total of 37 patients who were followed up between January 2002 and December 2009, with proven invasive sinonasal fungal infection diagnose according to European Organization for Research and Treatment of Cancer/Mycoses Study Group (EORTC/MSG) 2008, who were hospitalized in the clinic of Hematology Division of Internal Medicine Department of Uludag University, were evaluated retrospectively. During study period, the second half corresponded to an increase in patient number and this was also correlated with an increase in frequency of sinonasal infections. When compared with aspergillosis, the increase in frequency of zygomycosis deserved attention. This increase was significant especially in summer. Also our sinonasal fungal infection incidence was found to be higher than reported series. According to our data when clinical suspicion was combined with urgent radiologic and endoscopic interventions this gave way to better survival. As a result, the incidence of sinonasal infections still continues to rise and despite advanced therapeutic methods they are mortal. Although new antifungal agents (voriconazole, caspofungin) are available for aspergillosis, therapeutic options are limited for zygomycosis.