6-13 yaş arası okul çocuklarında bel ve kalça çevresi persentilleri

Abstract

Obezitenin görülme sıklığının her yaş grubunda giderek arttığı çok iyi bilinmektedir. Çocukluk çağında bel çevresi ölçümü ile obezite ve ilişkili metabolik durumlar arasında güçlü bir korelasyon vardır ve bel çevresi ölçümü risk altındaki çocukları tanımlamada yeterli ve tekrarlanabilir olarak görülmüştür. Bu çalışmanın amacı Bursa'da 6-13 yaş arası okul çocuklarının bel çevresi, kalça çevresi, bel/kalça oranı ve bel/boy oranı referans tablolarının ve persentillerinin çıkarılması ve ülke genelinde oluşturulacak ulusal bel çevresi persentiline katkı sağlanmasıdır.Bursa'da il merkezini oluşturan 3 ilçeden basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 5 ilköğretim Okulunda Eylül-Ekim 2008 döneminde okula devam eden öğrencilerden 5500'üne çalışmaya ilişkin onam formu dağıtılarak bu öğrenciler çalışma kapsamına alındı. Çalışmayı kabul eden öğrencilerin ağırlık, boy, bel çevresi ve kalça çevresi ölçümleri yapıldı. Bel/kalça ve bel/boy oranları hesaplandı. Persentil eğrileri LMS Chart Maker Pro Version 2.3 kullanılarak oluşturuldu.Çalışmaya 2519'u (%50,9) erkek, 2433'ü (%49,1) kız olmak üzere toplam 4952 çocuk katıldı. Bel çevresi (erkeklerde r=0,569; p<0,001, kızlarda r=0,607; p<0,001) ve kalça çevresi (erkeklerde r=0,603; p<0,001, kızlarda r=0,618; p<0,001) ölçümleriyle yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif korelasyon, bel-boy oranları (erkeklerde r=-0,149; p<0,001, kızlarda r=-0,184; p<0,001) ile yaş arasında ise istatistiksel olarak anlamlı negatif bir korelasyonun olduğu saptandı. Kızlarla erkekler arasında bel çevresi (p<0,001), bel/kalça (p<0,001) ve bel/boy (p<0,001) oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılıklar gözlenirken, kalça çevreleri açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede bir farklılık saptanmadı (p=0,67). Bel/boy=0.5 sınır değerinin yaklaşık olarak 90-95'inci persentiller arasına denk geldiği saptandı.Oluşturulan bel çevresi, kalça çevresi, bel/boy oranı ve bel/kalça oranları için yeni referans tabloları ve persentil eğrileri gelecekte çocukluk çağı obezitesi açısından risk altında olan bireylerin belirlenmesinde yol gösterici olacaktır. Özellikle bel/boy oranı tabloları ve persentil eğrileri metabolik açıdan risk taşıyan abdominal obezitesi olan bireylerin ayırt edilmesine ve metabolik taramaların seçici olarak planlanmasına katkıda bulunacaktır.Anahtar kelimeler: Abdominal obezite, metabolik sendrom, bel çevresi, kalça çevresi, bel/boy oranı, okul çocukları.

It is well known that the prevalence of obesity is steadily increasing in all age groups. There is a good correlation between waist circumference measurement and obesity related metabolic disorders in childhood, and this measurement has been accepted as sufficient and reproducible for the identification of children under the risk. The aim of this study was to construct waist circumference, waist/hip ratio and waist/height reference charts and percentile curves in schoolchildren aged 6 to 13 years in Bursa, thus contributing to the construction of national percentile curves.A total of 5500 schoolchildren attending to randomly chosen 5 primary schools in the city center of Bursa in September and October 2008 were included. Weight, height, waist circumference and hip circumference measurements of hose accepting to enter the study were performed. Waist to hip and waist to height ratios were calculated. Percentile curves were constructed with LMS Chart Maker Pro Version 2.3.A total of 4952 children [2519 (50.9%) boys and 2433 (49.1%) girls]. While waist (r=0,569; p<0,001 for boys and r=0,607; p<0,001 for girls) and hip (r=0,603; p<0,001 for boys and , r=0,618; p<0,001 for girls) circumferences were positively and waist to height ratios (r=-0,149; p<0,001 for boys and r=-0,184; p<0,001 for girls) were negatively correlated with age, there was no correlation for hip circumference measurements (p= 0,67). The waist to height ratio cut-off value of 0.5 lied between 90th and 95th percentiles.These newly constructed reference charts and percentile curves for waist and hip circumference and waist to hip and waist to height ratios will be useful for the identification of those children who are under the risk of obesity. Especially waist to height ratio reference charts and percentile curves will contribute to the differentiation of those with abdominal obesity having metabolic risks and to order metabolic screenings electively.Key words: Abdominal obesity, metabolic syndrome, waist circumference, hip circumference, waist to height ratio, schoolchildren.