Fibromyalji hastalarında denge durumunun ve düşme riskinin değerlendirilmesi, bu hastalarda egzersiz programlarının denge ve düşme üzerine etkisi

Abstract

Çalışmamızda fibromiyalji (FM) hastalarında denge durumunun ve düşme risklerinin değerlendirmesi ve bu hastalarda egzersizin denge üzerine etkilerinin saptanması amaçlandı.Çalışmaya Amerikan Romatoloji Derneği kriterlerine göre primer FM tanısı almış 50 kadın hasta dahil edildi. Düşme öyküleri ve olası risk faktörleri sorgulandı. Fiziksel ve nörolojik değerlendirmeler sonrasında katılımcılar iki gruba eşit olarak randomize edildi. Grup 1'e bir eğitmen tarafından denge-koordinasyon ve relaksasyon-germe egzersiz programı 12 hafta boyunca haftada 3 kez 1 saat olacak şekilde uygulandı. Grup 2'ye, relaksasyon-germe egzersizleri içeren ev programı verildi. Her iki grupta egzersiz öncesi (0. hafta) ve sonrası (12. ve 24. haftada) değerlendirme kör bir araştırmacı tarafından yapıldı. Katılımcılar klinik parametreler, Beck Depresyon Skalası (BDS), Fibromiyalji Etki Anketi (FEA) zamanlı ayağa kalkma ve yürüme testi (ZAKY), dört kare adımlama testi (DKA) Berg Denge Testi (Berg DT) Aktiviteye Özel Denge Güven Skalası (AÖDG) ve stabilometrik ölçümler ile değerlendirildi.Yakınma süresi, duyarlı nokta sayısı, vücut kitle indeksi, düşme riskini artırabilen ilaç kullanımı dinamik denge parametrelerinden bazıları ile korele idi. Grup 1'de tüm klinik takip parametrelerinde, grup 2'de ağrı, duyarlı nokta sayısı, FEA, BDS, hasta global değerlendirmelerinde 12. hafta kontrollerinde iyileşmeler görüldü. Başlangıçtaki statik ve dinamik denge ölçümlerinde belirgin bir bozukluk saptanmadı. Her iki grupta da egzersiz sonrasında dinamik denge parametrelerinde 12. haftada iyileşmeler saptandı. Yirmi dördüncü hafta kontrollerinde Grup 1'de BDS'de, her iki grupta da Berg DT ve AÖDG skalalarında tedavi öncesine göre anlamlı farklılık mevcuttu.Sonuçta FM'li bireylerde duyarlı nokta sayısında artış, obezite, ilaç kullanımı, yakınma süresinin uzun olması dinamik denge durumuna etkili olarak düşme riskinde artışa yol açabilir. Egzersiz programlarının dinamik denge üzerine kısa dönemde iyileştirici etkileri olabilir. Yeterli motivasyonla ev egzersiz programı da gözetimli egzersiz kadar etkili olabilir.

The aim of our study is to evaluate the balance status, falling risks and to determine the effects of exercise on the balance status of the patients with fibromyalgia (FM).Fifty women who had diagnosis of primary FM according to the American College of Rheumatology criteria were included in this study. Falling history and possible falling risk factors were questioned. After physical and neurological examinations the participants were randomized into 2 groups equally. In Group 1, balance-coordination and relaxation-streching program of one hour duration was performed by a trainer 3 times a week for 12 weeks. In Group 2, home exercise (relaxation-stretching) program was given to the participants. In both of the groups, pre- (week 0) and posttreatment (week 12 and week 24) evaluations were performed by one of the authors who was blind to the group allocation. Participants were evaluated according to the clinical parameters, the Beck Depression Scale (BDS), Fibromyalgia Impact Questionnaire (FIQ), timed up and go test (TUG), four square step test (FSST), Berg Balance Scale (BBS), Activity Special Balance Confidence Scale (ABC Scale) and the postural stabilometric measurements.The duration of complaints, tender points, body mass index, use of drugs that may increase the risk of falls were correlated with some dynamic balance parameters. All of the clinical parameters in Group 1, and the following parameters; pain, sensitive points, FIQ, BDS, patient global evaluation parameteres in Group 2 showed improvement at the12th week. There was no significant impairment of initial static and dynamic balance measurements. After the exercise programmes, parameters of dynamic balance in both groups showed improvements at the12th week. At the 24 th week controls, BDS in Group 1, BBS and ABC scales in both of groups had significant difference compared to before treatment.In conclusion although there is not serious impairment of static and dynamic balance in people with FM, increased sensitive points, obesity, drug use, longer duration of symptoms may lead to increase in risk of falling with contribute to dynamic equilibrium state. Different exercise programs on the dynamic equilibrium may be curative effects in short term. Home exercise program may be effective with sufficient motivation as well as supervised exercise programme.