Yoğun bakım hastalarında santral venöz kateterle ilişkili enfeksiyonun önlenmesi; kateter bakım tekniklerinin karşılaştırılması

Abstract

Kateterle ilişkili kan dolaşım enfeksiyonları yoğun bakım hastalarında yaygın olup, morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir. Enfeksiyonun önlenmesine yönelik optimal yaklaşımlar rehberlerde sunulmaktadır. Bu çalışmada KİKDE oranlarının azaltılmasında eğitim, farklı bakım tekniklerinin etkinliğinin karşılaştırılması, risk faktörlerinin belirlenmesi, morbidite ve mortalitesine etkisinin saptanması amaçlanmıştır.Etik kurul onayı alındıktan sonra prospektif planlanan çalışmaya Haziran 2013- Nisan 2014 tarihleri arasında YBÜ' ne kabul edilen, 18 yaş üzeri, >48 saat fazla santral venöz kateter (SVK) ihtiyacı olabileceği tahmin edilen, ilk kateteri yb da takılan hastalar, çalışmaya dahil edildi. Klorhekzidin ve şeffaf örtü alerjisi, gebeliği, kanama diyatezi, yatışında primer kan dolaşım enfeksiyonu olan, kabulünde kateterizasyonu olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Çalışma öncesi ve süresince personele periyodik eğitim verildi. Kateter takımı ve bakımı rehberlere göre yapıldı. Çalışma ardışık 3 dönem olarak planlandı. 1. Grup'ta; pansuman steril gazlı bez yapıldı. 2. ve 3. Grup'ta; pansuman klorhekzidin glukonat emdirilmiş şeffaf jelli örtü ile yapıldı. Ayrıca 3. Grup'ta; venöz kateter uçlarına hub takıldı. Çalışmanın öncesinde KİKDE oranlarında eğitim öncesi ve sonrasında istatistiksel olarak anlamlı azalma saptandı16.4/1000, 12.9/1000 kateter günü (p<0,001). Grup 1 e göre Grup 2 ve 3 de KİKDE oranlarında istatistiksel olarak ciddi azalma saptandı (4.84/1000, 2.22/1000, 0/1000 kateter günü) (p<0,001, <0,001, <0,001). KİKDE'nın önlenmesinde sürekli eğitimin yapılması önemlidir. Kateter takımı ve bakımı sırasında rehberler eşliğinde maksimal önlemler alınmalıdır. Klorhekzidinli antiseptik solusyonların ve klorhekzidin jelli şefffaf örtülerin kullanımı giriş yeri enfeksiyonlarını azalttığı ve gümüş nitratlı connectorlerin kullanımıyle kateter lümeninden mikroorganizma girişini azaltmış ve enfeksiyon oranına azalmaya ciddi katkı sağlamıştır.Anahtar kelimeler: santral venöz kateter, kan dolaşım enfeksiyonu, önleme, primer kan dolaşım enfeksiyonu, enfeksiyon kontrol

Preventing Catheter Related Infections in Intensive Care Units: Comparing Catheter Care TechniquesCatheter related blood stream infections (CRBSI) are common and an important cause of morbidity and mortality in critical patients. Optimum approaches for preventing infections are presented in guidelines. This study aims to evaluate efficacy of different care techniques and education, define risk factors for decreasing ratio of CRBSI's and to analyze effects on morbidity and mortality.After ethics committee approval, patients who admitted to intensive care unit (ICU), older than 18 year old, who were thought to have central venous catheter (CVC) more than 48 hours, whose first catheter was inserted in ICU were included to the study. Patients who were allergic to chlorhexidine and chlorhexidine-impregnated dress, who had pregnancy, bleeding abnormality, who had blood stream infection (BSI) or catheterization during admission were excluded from study. Staffs were educated before study and periodically during study. Catheter care and insertion were applied according to the guidelines. Study was planned as 3 sequence. In 1st Group; catheter care was made with sterile gause pad. In 2nd ve 3rd Group; catheter care was made with chlorhexidine-impregnated dress . Also in 3rd Group; silver-coated needleless connector was inserted to tip of venous catheters.Before the study statistically significant decrease was determined in CRBSI ratios before and after education. (16,4/1000, 12,9/1000 catheter day (p<0,001)). According to Group 1 statistically meaningful decrease was assigned in CRBSI ratios in Group 2 and 3 (4.84/1000, 2.22/1000, 0/1000 catheter day) (p<0,001, <0,001, <0,001).Continued education is important in preventing CRBSIs. Maximum precautions must be taken. Usage of antiseptic solutions with chlorhexidine and chlorhexidine-impregnated dress decreased insertion side infections and usage of silver-coated needleless connectors reduced microorganism enterence through catheter lumen and provide severe decrease in infection ratio. Key words: Central venous catheter, blood stream infection, preventing, primary blood stream infection, infection control