5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu`nda adli kontrol

Abstract

Adli kontrol, köklü geçmişi olan bir kurum değildir. 01.06.2005 tarihinde yürürlüğegiren 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile hukuk sistemimize girmiştir. Adlikontrol bağımsız nitelikte bir koruma tedbiridir. Temel amacı tutuklamanın ağırsonuçlarını ortadan kaldırmaktır. Ölçülük ilkesi gereğince tutuklamadan önce adlikontrolün dikkate alınması ve uygulanması gereklidir. Özellikle cezasının alt ve üstsınırı fazla olan suçlarda uygulanabileceği endişesiyle kanun koyucu, adli kontrolünuygulanabilmesi için ceza sınırı benimsemiş idi. Adli kontrol uygulamadabenimsenince, yapılan yasal değişikler ile ceza sınırı kaldırılmış ve tüm suçlaryönünden uygulanması olanağı getirilmiştir. Ayrıca adli kontrol yükümlülüklerininsayısı da yapılan yasal değişiklikler ile artırılmıştır.Bu çalışmamızda öncelikle adli kontrol kavramı, adli kontrolün amacı ve özellikleriaçıklanmış, uygulanma şartları ve yükümlülüklere ayrıntılı olarak yer verildiktensonra kanun yolu, sona ermesi, haksız uygulanması nedeniyle meydana gelen zararınnasıl tazmin edileceği irdelenmiştir. Sonuç kısmında ise uygulamada yaşanansıkıntılara ve mevzuattaki eksikliklere dikkat çekilerek çözüm önerileri getirilmeyeçalışılmıştır Anahtar kelimeler: adli kontrol, koruma tedbiri, tutuklama, ölçülük ilkesi

Judicial control is a concept that doesn't have a long history. It has enshrined in ourlegal system with the Code of Criminal Procedure (n. 5271) dated 01.06.2005. Themain purpose of judicial control, which is an independent protective measure, is toprevent the drastic effects of an arrest. In light of the principle of proportionality,judicial control has to be considered and applied before making an arrest. Lawmakeradopted a sentencing limit for the application of judicial control because of theconcerns that it might be applied in crimes that has higher minimum and maximumsentencing limits. After judicial control was accepted in legal practice, the limit forjudicial control is abolished with an amendment to the law and judicial control isallowed to be applied in all crimes. The number of requirements to comply withjudicial control has also increased with the amendment.In this study, we initially explained the concept, purpose and characteristics ofjudicial control, examined the terms of application and requirements in detail, andanalyzed termination, remedies and compensation of damages caused by unfair andunlawful use of judicial control. In conclusion section, we pointed out the problemsof application in practice, along with the defects in legislation, and provided possiblesolutions.Keywords: judicial control, protective measures, arrest, principle of proportionality