Narrative text processing and production in young children

Abstract

TÜRKÇE ÖZET İlkokula yeni başlayan, henüz okuma yeteneği gelişmemiş çocuklarda J Anlatım Yeteneği 'nin ne ölçüde geliştiği ve nasıl ifade edildiği konusunda araştırma niteliğinde olan bu çalışmada Kocaeli Hızır Reis İlkokulunun 10 kız ve 10 erkek öğrencisi kullanıldı. Toplam 16 gün süren oturumlarda öğrencilere 4 hikaye anlatıldı. Hikayeler : çalışma konusuna esas olarak farklı özellikleri içerdiler. Amaç onların farklılıkları ne ölçüde algıladıkları ve ifade edip edemediklerini incelemek ve buna ilişkin bir yorumu sunabilmektir. Bu konuya yönelik çalışmaların öncülüğünü Rumelhart (1972) yapmış ve kendisini Johnson, Mandler ve Thorndyke (1977), Stein and Glenn (1979) devam etmiştir. Asıl dikkatler van Dyke ve Kintsch' in (1977/1983) ortak sundukları çalışmalarla sözlü yada yazılı anlatım yetisinin gelişimine ve bunun ifade edilişine (Text Processing and Production) yö nelmiştir. Çalışmanın ilk bölümünü, çocuklar ve hikaye anlatım geleneği ve buna bağlı olaraktan, çocuklara hikaye anlatanların genellikle büyükler olması nedeniyle, çocukların büyüklerin tarzında bir anlatımı geliştirmeye çalıştıkları hipotezine varılıyor. Konuya ilişkin temel bilgiler 'Text Linguistics' açısından sunuluyor. Konuyu oluşturan problem ve onun çalışma sınırlılıkları belirtiliyor. İkinci bölümde, konunun tarihsel süreç içinde kazandığı aşama ve metin inceleme dalındaki çalışmalardan örnekler veriliyor. Herhangi bir metnin metin olmasını sağlayan de Beaugrande ve Dressier' in görüşlerine yer verilerek, metnin atomic yapısına gramer yönünden (Cohesion) ve anlam yönünden (Coherence) bütünlük kazandıran özellikler açıklanıyor. Üçüncü bölüm, metin analizinin nasıl ve ne şekilde geliştirileceği konusunda oluşturulan tablolarla açıklık kazandırılıyor. Dördüncü bölümde elde edilen veriler tablolaştırıp açık, somut bir biçimde sunularak, tabloların yorumları yapılıyor.Son bölüm, verilere 'Text Linguistics) açısından değerlendirme lerin getirildiği bir bölüm. Konuya ilişkin çalışma, çocukların yetiş kin anlatım modelini özellikle sebep sonuç çerçevesi içinde sunanthie- kayelerde daha iyi benimsedikleri, fakat anlam bağlamlığının ağımsız olduğu hikayelerde bu modelin benimsenmesindeki güçlük sonucuna varı yor. Bu anlatım yeteneği gelişmiş çocuklarda sunmanın başarılı olduğu da bulunan sonuçlar arasında. Dolayısıyla çocuklarda genel olarak anla tım öğesi vardır, ancak ilerideki okuma, yazma, çözümleme yeteneklerine katkıda bulunması için geliştirilmelidir ve buna yönelik çalışmaların yapılması gerekir yargısıyla ileriye dönük 'anlatım gelişim ve beceri' konusunda önerilerle çalışma sonuçlanıyor.

ABSTRACT This study focuses on narrative text processing and production in young children. The data consists of the narrative retellings of twenty children (ten boys & ten girls) attending Hızır Reis Elementary school in Kocaeli. The application of counselling to this field was pioneered by Rumelhart (1972). Using Rumelhart's study as a base,Mandler and Johnson (1977), Stein and Glenn (1979) and Thorndyke (1977) have made new at tempts in story-grammar, and the study of van Dijk and Kintsch ( 1975, 1978) has attracted the whole interest towards textual studies. These developments warrant a fresh approach to text processing, comprehension recall and production. The following brief outline of the material gives a clear pic ture of the scope of the study: Chapter one serves as an introduction to the problem;.stating the problem, determining limitations and clarifying the importance of.: the inquiry. iii.Chapter two is the presentation of the historical survey of theoritical approaches to narrative analysis in both the general sense and related to children. It also provides an explanation about rcoher- ence and cohesion which are the essential textual standards for text processing and production. Chapter three deals with the research project, that is,. how the data were collected and the subjects were chosen, and what method and procedure were applied during the process of the study. It also explains how the narrative analysis.was conducted. Chapter four is concerned with the results of the collected data, and it presents a number of tables that reflect the obtained findings from the text linguistics point- öf /view. Chapter five presents a general discussion about the results by focusing on certain aspects of text processing and production, and assumes to provide light for future studies related to children's nar rative performances. In sum it is hoped that this preliminary study would contribute to the narrative research in Turkish, which researchers might pursue. IV