Bingöl ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı nohut(Cicer arietinum L.) genotiplerinde verim ve verim özelliklerine etkisi

Abstract

Bu çalışma Bingöl ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinde farklı ekim zamanlarının verim ve verim özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla, 2018 yılında yazlık olarak Bingöl ili merkez Sarıçiçek köyü arazisinde yürütülmüştür. Denemede Yerel, ILC-482 ve Yaşa-05 nohut genotipleri kullanılmıştır. Araştırma 4 ekim zamanlı, 3 adet nohut çeşidi ile üç tekerrürlü tesadüf blokları deneme deseni uygulanarak yürütülmüştür.Araştırmada kullanılan nohut genotiplerine ait bitki boyu, ana dal sayısı, ilk bakla yüksekliği, baklada tane sayısı, bitkide tane sayısı, bitkide bakla sayısı, bitki verimi, tane verimi, 100 tane ağırlığı, protein oranı, hasat indeksi ile çıkış süresi, çiçeklenme süresi ve vejetasyon süresi değerlerine ait gözlem ve ölçümler alınmıştır.Çalışmamızda bitki boyu 36,00-45,80 cm, ilk bakla yüksekliği 16,80-24,60 cm, ana dal sayısı 1,73-2,80 adet, bitkide bakla sayısı 14,66-37,66 adet/bitki, bitkide tane sayısı 15,60-39,31 adet/bitki, baklada tane sayısı 0,9-1,09 adet/bitki, 100 dane ağırlığı 25,02 - 34,39 g , bitki verimi 4,26-14,93 g, tane verimi 17,08- 80,40 kg/da, hasat indeksi ile %23,16-39,61, çıkış süresi 12-14,3 gün, çiçeklenme süresi 43,3-46,3 gün, olgunlaşma süresi 75,6-83,6 gün ve protein oranı %15,14- %18,06 arasında değişim göstermiştir.Uygulamalar arasında 80,40 kg/da olarak kaydedilen en yüksek tane verimi 03 Nisan tarihinde yapılan üçüncü ekim zamanındaki ILC-482 çeşidinden elde edilmiştir. Üçüncü ekim zamanındaki verim düzeyi ile ILC-482 çeşidi 45,80 cm bitki boyuna, 22,60 cm ilk bakla yüksekliğine, 2,20 adet ana dal sayısına, 37,66 adet bitkide bakla sayısına, 32,20 adet bitkide tane sayısına, 1,04 baklada tane sayısına, 31,81 g 100 dane ağırlığına, 10,50 g bitki verimine, %35,48 hasat indeksine, 12,33 çıkış süresine, 44,7 çiçeklenme süresine, 77,3 olgunlaşma süresine ve %16,60 protein oranına sahip olmuştur. Anahtar Kelimeler: Nohut, Cicer arietinum L. ekim zamanı, verim, verim özellikleri, protein oranı.

This study was carried out in order to determine the effect of different sowing times on yield and yield characteristics of some chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes in the Sarıçiçek village of Bingöl province in summer growing season in 2018. Local, ILC-482 and Yaşa-05 chickpea genotypes were used in the experiment. The trial consisting of four different sowing time and three genotipes was carried out with three replications.Measurement of agronomic parameters like plant height (cm), first pod height (cm), number of pods per plant, number of pods per plant, number of pods per plant, 100 grain weight (g), plant yield (g), grain yield (kg/da), harvest index (%), protein content (%) time to flowering,emergence period and vegetation period were made.The characteristics observed in our study were ranged between 36.00-45.80 cm in plant height, 16.80-24.60 cmin first pod height, 1.73- 2.80 numberin main branch number, 14.66-37.66 number of pods per plant, 15.60-39.31 inthe number of grain per plant, 0.9-1.09 number of beans, 25.02 – 34.39 g in 100 grain weight, 4.26-14.93g in plant yield, 17.08- 80.40 kg / da in grain yield, 23.16 - 39.61% in harvest index, 12-14.3 days in time to emergence, 44.6-46.6 days in time to flowering, 75.6-83.6 time to vegetation and 15.14 to 18.06% in the protein ratio.ILC-408, which is determined as the highest yielding genotype at third sowing time among all cultivars with 80.40 kg / da, has a plant height of 45.80 cm, the height of the first pod of 22.60 cm, the number of 2.20 main branches, the number of 30.86 the number of pods in the plant, 39.31 number of grains per plant,1.04 number of beans, 32.20 g of 100 grain weight, 10.50 g of plant yield, 34.48% of harvest index, 12.33 days in time to emergence, 44.7 days in time to flowering, 77.33 time to vegetation and 16.60% of protein ratio.Keywords: Chickpea, Cicer arietinum L. sowing time, yield, yield components, protein rati