Cultural sustainability of interiors of Sigacik (Seferihisar) inner castle houses

Abstract

İnsanlar yüzyıllar boyunca, sosyal - kültürel yapıları, çevresel etmenleri (iklim, bitki örtüsü, coğrafi konum vb.) ve yerel malzemeleri göz önünde bulundurarak, kendi yaşam biçimlerine uygun yerel mimari örneklerini ortaya çıkarmışlardır. Mimarlık, kültürü ve tarihi temsil eden bir izdir. Yerel yapılar bölgenin kültürünün, sosyo-ekonomik yapısının ve tarihinin sürdürülmesini sağlayan unsurlardır. Yerel konutlar, halk tarafından organize edilen doğaya ve insana saygı temelinde özgün plan tipolojisi ile yapım sistemleri olan yapılardır. Bu nedenle yerel mimari geleceğe yol gösterici olma özelliğindedir. Kırsal bölgelerdeki yerel yapılar, konut sahipleri tarafından, bölgede bulunan malzemeler ile kültürel ve sosyo-ekonomik yapı ile uyum içerisinde en yalın şekilde inşa edilmişlerdir. Değişim ve dönüşüm içerisinde olan bölgelerde, yerel ve yöresel yapı geleneği günden güne azalmaktadır; Konutlar özgün mimari değerlerini ve kültürel iç mekân ögelerini yitirmeye başlamışlardır. Yöresel konutların yerini, bölgenin sosyo-kültürel dokusundan uzak, tek düze mimariye sahip yapılar almaktadır. Toplumların ortak bilincinin devamlılığı için yerel unsurların belgelenmesi, korunması ve sürdürülmesi gerekmektedir. Bu problemler kapsamında, tez çalışmasının örnek alan çalışması olarak yerel konut özelliklerinin yok olması tehdidi ile karşı karşıya olan İzmir'in Seferihisar ilçesinin Sığacık mahallesindeki Kaleiçi Konutları seçilmiştir. Sığacık Kaleiçi bölgesinde Seferihisar'ın Cittaslow unvanını almasının ardından sokak-cephe sağlıklaştırma projesi yapılmış ve konutların işlevlerinde değişim başlamıştır. Bu süreçte Kaleiçi bölgesinin bozulmaya başlayan sosyal ve kültürel dokusunun sürdürülmesi ve yerel konutların özgün biçimine uygun olarak yenilenmesi için konutların özgün mimari ve iç mimari özelliklerinin ortaya çıkarılması tezin en önemli amaçlarından biridir. Kaleiçi yerleşiminin sosyo-kültürel ve yerel dokusu ile konut iç mekânlarının kurgusu arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması da araştırmanın bir diğer amacıdır. Bu amaçlar doğrultusunda Sığacık Kaleiçi Bölgesi'nde bulunan yerel konutların özgün mimari ve iç mekân unsurları ortaya çıkarılarak bu konutların kültürel sürdürülebilirliğinin sağlanması yönünde katkı sağlanacaktır. Seçilen yapılar üzerinde yapılan analizler ve değerlendirmeler ile konut iç mekânlarının oluşumuna etki eden kültürel değerlerin daha iyi anlaşılacağı düşünülmektedir. Ortaya çıkan sonuçların yapılara anlam kazandıran kültürel unsurların sürdürülmesine hizmet etmesi beklenmektedir. Böylece geleceği şekillendirmek için gerekli olan geçmişe dönük birikime katkı sağlanması hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler: yerel konut, mimari ve kültürel miras, kültürel sürdürülebilirlik, iç mekân, Seferihisar-Sığacık Kaleiçi.

Down the centuries human beings produced local architectural patterns in compatibility with their lifestyles by taking into account the socio-cultural structures, environmental factor (climate, vegetation, geographical position etc.) and local materials. Architecture is a trace of culture and history representing the past of the humanity. Local houses are the elements providing the possibility to sustain the local socio-economic structure and history. These houses are the buildings organized by public with original plan typologies and constructions systems on the basis of respect to nature and human being. That's why vernacular architecture plays the lodestar role towards the future. In the rural areas the local houses were built by owners in a modest way by using local materials in compatibility with cultural and socio-economic structures. In the regions undergoing evolution and transformation, the local and regional housing entities are being diminished as time passes. The houses started to lose their original architectural values and their interior space elements. The local houses are being replaced with monotone buildings distant from the socio-cultural texture of the locality. In order to ensure the continuity of the common consciousness of the society the local elements should be documented, protected and sustained. Within the context of those problems a place under the threat of extinction of the local housing characteristics was chosen for the study. The subject of this study is the Inner Castle Houses in the Quarter Sığacık of the Seferihisar District. In the Sığacık Inner Castle area a street facade sanitization project was applied after the Cittaslow title was granted to Seferihisar and activities to modify the functions of the houses were started. This thesis aims to review out those activities by revealing the sustainability of the social and cultural texture of the Inner Castle area and the compatibility with interior structures of the local houses. This study tries to determine the relation between the socio-cultural and local texture of Inner Castle settlement and the design of the interior spaces of the local houses. Another purpose of the thesis is to find out the local architecture features and the interior space elements of the houses of Sığacık Inner Castle area and to make contribution to the activities trying to ensure the cultural sustainability of the houses. The analysis of the selected houses and evaluations of the findings enabled to understand the interior spaces of houses better. It is expected that obtained results provide some support to the sustainability of the cultural elements which making the buildings meaningful. Thus, it is targeted to make some contribution to the accumulation of the long past which is needed to shape the future. Key Words: local houses, architectural and cultural heritage, cultural sustainability, interior space, Seferihisar - Sığacık Inner Castle