Analysis of modern interiors: Karşıyaka (İzmir) apartment blocks, 1950-1980

Abstract

Mimarlık tarih yazımında, modern mimarlık koruma yaklaşımları belli bir dönem ve /veya yapı grubu ile sınırlıdır. Konut binaları, tanınmış mimarların ürettikleri yapılar ve ikonik örnekler dışında ihmal edilmektedir. Ayrıca, bu konutlarla ilgili iç mekan ve mobilyalarının dahil edildiği çalışmalar oldukça az sayıdadır. Oysa ki, konut yapılarının incelenmesi, kentsel dokunun dönüşümü ve günlük yaşam pratikleri hakkında önemli ipuçları sağlamaktadır. Günümüze kadar ulaşabilen konut binaları bize dönemin konut ve iç mekan kültürünü aktaran özgün örneklerdir. Toplumun kültür, sanat ve uygarlığını geleceğe taşıyan önemli kimlik unsurlarıdır.Bu tez çalışması, hızlı bir kentsel dönüşüm ile kendine özgü modern özelliklerini kaybetme tehlikesi yaşayan Karşıyaka-İzmir'deki konut yapılarına yöneliktir. Çalışma, Aksoy ve Donanmacı Mahallelerine ve 1950-1980 dönemine odaklanmaktadır. Bu binaları bütüncül olarak analiz edebilmek için çalışmada birçok farklı yöntem kullanılmıştır. Bunlardan biri, konut mimarisinin önemini değerlendirmek için somut ve soyut değerleri içeren modern konut mirası değer sistemi oluşturmaktır. Apartmanların arşiv projelerinin incelenmesiyle ve yapıların plan şemaları ve iç mekan özellikleri de ortaya konmuştur. Öte yandan sözlü tarih metodu, kullanıcılarla, eski sakinlere ve araştırmacılara yönelik görüşmelere dayanan bir sözlü tarih kaydı sunalacaktır. Yapılan tüm bu analizlerle konut/iç mekan kültürü ve dönemin günlük hayatı incelenmektedir. Konut yapımında farklı aktörlerin ortaya çıkarılması ve konut yapılarının sosyal objeler olarak yorumlanması ile hem mimari hem de iç mimari alanlara katkıda bulunmak amaçlanmaktadır.

In architecture historiography, documentation and conservation of modern movement heritage are restricted to a certain period and/or building group. In this context, residential buildings are neglected except for the buildings by well-known architects and iconic examples. Studies related to interiors of these residential buildings are very few. However, the examination of residential buildings provides important clues about the transformation of urban patterns and daily life practices. Residential buildings reaching today are original examples conveying us the housing and domestic culture of the period. They are important identity components that carry the culture, art, and civilization of society. The case study in this thesis addresses the residential area in Karşıyaka-İzmir, which is experiencing both a rapid urban transformation and the threat of losing its distinctive modern characteristics. The study focuses on two of its neighborhoods -Aksoy and Donanmacı- and the period of 1950-1980. To be able to analyze these buildings holistically, different methods were implemented throughout the study. One of them is, using a modern housing heritage value system including tangible and intangible values for evaluating the importance of residential architecture. Plan layouts and interior space characteristics were revealed with the help of the archive documents of the apartment buildings' projects. On the other hand, the oral history method –based on interviews with occupants, former inhabitants and researchers. Through these analyses, housing culture and daily life of the period are investigated. It is aimed to contribute to architectural historiography by revealing different actors in housing production and interpretation of the residential buildings as social objects.