B 230 no`lu mahkeme siciline göre 1789-1790 yıllarında Bursa

Abstract

ÖZETYazar : Üsame ANLAĞANÜniversite : Uludağ ÜniversitesiAnabilim Dalı : İslam Tarihi ve SanatlarıBilim Dalı : İslam TarihiTezin Niteliği : Yüksek LisansSayfa Sayısı : vi + 155Mezuniyet Tarihi : . . . /. . . / 2006Tez Danışmanı : Prof. Dr. Mefail HIZLIB 230 NOLU MAHKEME SİCİLİNE GÖRE 1789-1790 YILLARINDA BURSAOsmanlı Devleti'nin tüm kurumlarının araştırılması ve insanlığın hizmetine sunulmasıbir ihtiyaç halini almıştır. Böylesi çalışmalarda ilk müracaat edilecek kaynaklardan biri demahkeme sicilleridir. Bu siciller bölge insanları arasındaki dinû, ticarû, iktisadû, sosyal vehukukû ilişkileri gösteren belgelerdir.Bu tez, B 230 nolu Bursa Mahkeme Sicili'ni esas alarak Bursa'nın 1789-1790yıllarındaki durumunu ele almaktadır. Üç bölümden oluşan tezin birinci bölümünde Bursa veOsmanlı Devleti'nin o dönemdeki yapısı hakkında kısaca bilgi verilmiş, incelenen B 230 nolusicil kaydındaki belgelerin içeriğine göre konuyla ilgili eserlerden de istifade edilerekOsmanlı'ya başkentlik yapmış Bursa'nın özellikle sosyal hayatı ele alınmıştır. Belgeler, odönemle ilgili önyargıya dayalı bazı kabulleri de çürüten önemli ve ilginç bilgiler içermekte,günümüzün tartışmalı bazı konularına ışık tutmaktadır. Buna göre Osmanlı kadını erkekesareti altında, eve hapsedilmiş, ekonomik özgürlüğü olmayan haklarını bilmeyen birideğildir. O, alım-satım yapan, hakkını arayan, gerektiğinde evliliği sona erdirici girişimlerdebulunan biridir. Yine bu sosyal hayat içinde müslim ve gayrimüslim unsurların bütünfarklılıklarına rağmen varolan ve devam eden ticari ve kültürel ilişkilerini görüyoruz. İkincibölümde ise belgeler, defterdeki sırası gözetilerek isimlendirilmiştir. Bu bölümde ayrıca birindeks çalışması yer almaktadır. B 230 numaralı Bursa Mahkeme Sicili'nin latinizesi tezinson bölümünü oluşturmaktadır. Bu çalışma, benzerleri gibi bundan sonra yapılacak olanaraştırmalara kolaylık sağlaması, güvenilir yeni veriler ve malzemeler sunması bakımındanönem taşımaktadır.Anahtar sözcükler: Osmanlı, Bursa, Şeriye sicili, Kadın, Nikah, Vasi

ABSTRACTYazar : Üsame AnlağanÜniversite : Uludağ UniversityAnabilim Dalı : History of Islam and Its ArtsBilim Dalı : History of IslamTezin Niteliği : MasterSayfa Sayısı : vi + 155Mezuniyet Tarihi :Tez Danışmanı : Prof. Dr. Mefail HIZLIBURSA BETWEEN 1789-1790 ACCORDING TO COURT RECORD NUMBER B230It is feel the need for searched all associations of Otoman and present to humanityservice. Sharia Records are the first reference place of in these types of studies. Shariarecord which is very important part of the Ottoman Archieves takes the priority for Otomanstudies .Sharia records is the documents contain information about legal, religious,economical, commercial and social realtions in a certain place.This work deals with the social life in Bursa between 1789-1790 according to BursaSharia Records number B 230. The tesis consist of three chapters. The first chapter givesknowledges about Otto man State and Bursa from the conquest to 1790 and is enriched withthe information derived from the court records in question. Under the lights of the records itis understood that Ottoman women were not expelled management. She makes bussiness,searches her right and will divorced if it is neccessary. Besides it is noticed that people fromdifferent religions and cultures lived together.In the second chapter documents are classifiedaccording to their order in the register book and each document is summarized. In addition,a detailed index followes it. The thirth chapter is the transliteration of the Bursa ShariaRecord number B 230. This work would be significant fort he following studies,for itpresents dependeble materials and datum.Key WordsOtoman, Bursa, Sharia Record, Woman, Marriage, Guardian