XX. yüzyılda Arnavutluk`ta tefsir ile meâl çalışmaları ve tanınmış müfessirler

Abstract

Arnavutluk Cumhuriyeti 1912 yılında bağımsızlığını kazanmış bir Balkan ülkesidir. Burada yaşayan nüfusun yüzde doksanından fazlası Arnavutlar oluşturmaktadır. İslam dini en çok mensubu olan dindir. Bu toprakların İslam'la yaygın bir şekilde tanışması Osmanlı Devleti'nin buraları fethi ile olmuştur. Bu coğrafyada İslam'ın günümüze kadar olan gelişme ve uygulanma sürecini üç önemli döneme ayırabiliriz. Bu dönemler Arnavut halkı içi de hep dönüm noktaları olmuştur. Birincisi Osmanlı'nın fethi ile 1950 yılına kadar olan dönemdir. Bu dönem İslam'ın en mükemmel şekilde yaşanma imkanı bulunduğu ve İslam dini eserlerin en verimli şekilde meydana geldiği bir dönemdir. Tarihi açıdan önemli fakat zor dini yaşam açısından sancılı olan dönem de Komünizm dönemidir. Komünizm ile birlikte bu süreç ters yüz olmuş İslam ve bunun yanı sıra diğer dinler için de çekilmez bir hal almıştır. Tüm dini kurumlar kapatılmış, din adına her türlü faaliyet yasaklanmış, dindarlar büyük eziyet görmüşlerdir. Bu süreçte İslam dini ile ilgili yazılan tüm eserler de imha edilmiştir. Günümüzde bu yıkımdan geriye kalmış çok az sayıda esere ulaşmak mümkündür. Üçüncü dönem de komünizm sonrası dönem olarak isimlendirebiliriz. Bu dönem 1990'lı yıllardan günümüze kadar olan zaman süresini kapsar. Bu dönemde komünizm yaptığı tahribatların ve her türlü yozlaşmanın izlerinin yavaş yavaş silinmeye çalışıldığı dönemdir. Bu sebeple biz de bu çalışmada 20 y.y'da yapılan tefsir ile meal çalışmalarını inceleyerek bu alandaki gelişmeleri anlamaya ve tanıtmaya çalışacağız.Anahtar Kelimeler : Arnavutluk - Yirminci Yüzyıl- Tefsir - Meâl - Müfessir.

The Republic of Albania is a country that gained its indipendence in 1912. 90% of its population is formed by the Albanians. Islam is the religion that has most members. This geography is acquainted eith Islam after the qonquest of the Ottoman Empire. We can separate the procces of Islam?s development and implementation in this territory till noeadays in three important periods. These periods has been milestones fort he Albanian people. The first one is the period from the Ottoman qonquest till 1950. This is the period that Islam has had the opportunity of practicing in a perfect eay and the religious eorks has been productive the most. The second one is the painful period of Communism for the religious life but it is also important. Communism has been a serious difficulty not only for Islam but at the same time for all other religions too. All the religious institutions has been closed, ane kind of religious activity has been forbidden and religious people has been tortured badly. In this period all the Islamic literature eas annihilationed. That is ehy noeadays ee can only reach to a fee of them. We can call the third period as the post-communism one. This period covers the time from 1990 till noeadays. This is the period that has been tried to erase the distructions that Communism did. Therefore in this eork ee eill try to understand and introduce the developments in this field by studying the literature of commentaries and translations of the Qur?an during the 20th century.Key Words: Albania - Teentieth Century - Commentary - Translation - Commentators.