Designers cognition in traditional versus digital media during conceptual design

Abstract

ÖZET KAVRAMSAL TASARIM AŞAMASINDA, GELENEKSEL VE DİJİTAL ORTAMLARDA TASARIMCILARIN BİLİŞSEL SÜREÇLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Zafer Bilda İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Yüksek Lisans Programı Danışman : Doç. Dr. Halime Demirkan Mayıs, 2001. Tasarımcılar, kavramsal tasarım aşamasında düşüncelerini ortaya koyarken geleneksel ortamda anlatım aracı olarak eskiz kullanırlar. Bu aşamada etkili bir dijital ortam kullanımı için ise tasarımcıların dijital ortamın tüm olanaklarını kullanmalarını sağlamak gereklidir. Bu çalışma, geleneksel ve dijital ortamlarda eskiz yapılması sırasmda tasarımcıların bilişsel sürecine genel bir bakış edinmeyi amaçlar. Her iki medyadaki bilişsel tasarım süreçleri protokol analizleri temel alınarak incelenmelidir. Bunun için altı iç mimarın katılımıyla, farklı medya ortamlarında bir iç mekan planlaması yapılmıştır. Tasarlama sürecinin aşamalarını analiz edebilmek için bir 'kodlama şeması' geliştirilmiştir. Böylece hem tasarım etkinlikleri, hem de tasarımcıların farklı medya kullanışlarmdaki davranış biçimleri basit bilişsel eylemler olarak tanımlanmıştır. Kodlama şemasının bileşenleri olan 'bölümlere ayırma' ve 'bilişsel eylem' kategorileri sayesinde kavramsal tasarım aşamasında farklı medyalarda tasarım yapmanın etkileri gözlemlenmiş ve karşılaştınlmıştır. Araştırmanın sonucunda geleneksel medyanın dijital medyaya göre üstünlükleri saptanmıştır. Geleneksel medya, tasarımın görsel-mekansal özelliklerinin ve organizasyon ilişldlerinin algılanmasını daha çok desteklemekte, tasarımcıları farklı çözüm arayışlarına yönlendirmekte ve tasarım problemini daha iyi anlamalarına olanak sağlamaktadır. Araştırma sonuçlan aynı zamanda bilgisayar desteğinin, kavramsal tasarım aşamasında daha etkili kullanılabilmesi için öneriler sunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Tasarım Bilişimi, Protokol Analizi, Eskiz, Dijital Ortam. iv

ABSTRACT DESIGNERS' COGNITION IN TRADITIONAL VERSUS DIGITAL MEDIA DURING CONCEPTUAL DESIGN Zafer Bilda MFA in Interior Architecture and Environmental Design Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Halime Demirkan May, 2001. Designers depend on representations to externalize their design thoughts. External representations are usually in the form of sketches (referred to as traditional media) in architectural design during the conceptual design. There are also attempts to integrate the use of digital representations into the conceptual design in order to construct a digital design medium. This thesis aims at gaining an insight on designers' cognitive processes while sketching in digital versus traditional media. The analysis of cognitive processes of designers based on their protocols is necessary to reveal their design behaviour in both media. An experiment was designed employing six interior architects (at Bilkent University) solving an interior space planning problem by changing the design media they work with. In order to encode the design behaviour, a coding scheme was utilized so that inspecting both the design activity and the responses to media transition was possible in terms of primitive cognitive actions of designers. The analyses of the coding scheme constituents, which are namely segmentation and cognitive action categories enabled a comparative study demostrating the effect of the use of different media in conceptual design phase. The results depicted that traditional media had advantages over the digital media such as supporting perception of visual-spatial features, and organizational relations of the design, production of alternative solutions and better conception of the design problem. These results also emerged implications for the computer aid in architectural design to support the conceptual phase of the design process. KEY WORDS : Design Cognition, Protocol Analysis, Sketching, Digital Media. m