Boundaries of gendered space: Traditional Turkish house

Abstract

ÖZET CİNSİYETLE ETKİLEŞİMLİ MEKANLARIN EŞİKLERİ: GELENEKSEL TÜRK EVİ Esma Burçin Dengiz İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Yüksek Lisans Tez Yöneticisi : Dr. Nur Altınyıldız Ağustos 2001 Bu çalışma, geleneksel Türk evine ve onun iki sınırına cinsiyet-mekan ilişkisi açısından bakmaktadır. Mekan ve cinsiyetin karşılıklı birbirlerini oluşturdukları göz önünde bulundurularak, önce genel olarak cinsiyet ayırımının yapıda gösterimi ve daha sonra da özel olarak Osmanlı konut mimarisinde cinsiyetin yapı ve çevresini oluşturduğu, aym zamanda yapının da cinsiyet ayrımı kalıplarının gelişmesinde etken olduğu üzerinde durulmaktadır. Sonuç bölümünde, çalışmanın yoğunlaştığı hayat evinin iki sınırı, kadınm bedeni ve bakışı açılarından incelenmiştir. Bu sınır bölgeleri, ev-sokak sının (evin sokak cephesi ve onun bileşenleri, evin sokak cephesinin iç ve dış bitişiğindeki yaşama alanının bir kısmı), ve ev-bahçe sınırıdır (evin bahçe cephesi ve onun bileşenleri, evin bahçe cephesinin iç ve dış bitişiğindeki yaşama alanının bir kısmı). Bu çerçevede evin sınırları, kamu ve özel, dış ve iç arasında eşiktir, dolayısıyla bu ikilikleri ve bu ikiliklerin barındırdığı başka ikilikleri de yansıtırlar. Kadmın bedenine ve bakışma bakılarak, bu eşiklerdeki zıtlıklar resmedilmektedir. Anahtar Sözcükler: Cinsiyet, Mekan, Cinsiyetlendirilmiş Mimari, Konut/Ev, Türk Evi, Eşik, Sınır iv V

ABSTRACT BOUNDARIES OF GENDERED SPACE TRADITIONAL TURKISH HOUSE Esma Burçin Dengiz M.F. A. in Interior Architecture and Environmental Design Supervisor : Dr. Nur Altınyıldız August, 2001 This work looks at the traditional Turkish house and its two boundaries from the point of gender-space relationship. Acknowledging that gender and space mutually construct each other, this thesis explains both the manifestation of gender difference in the built environment in general, and how the domestic environment in Ottoman architecture and gender mutually construct each other. The two boundaries of the hayat house are analyzed, as regards the body and the gaze of the woman. These are the house-street boundary (street facade and its components, also living areas which are adjacent to the street facade' s interior and exterior) and the house-garden boundary (garden facade and its components, also living areas which are adjacent to the garden facade' s interior and exterior). In this respect, the boundaries of the house are thresholds between the public and the private, the exterior and the interior, therefore they express the binaries that these bring within. By looking at the body and gaze of the woman at these thresholds, the oppositions of these thresholds are illustrated. Keywords: Gender, Space, Gendered Architecture, House, Turkish House, Threshold, Boundary iii