Kıvırcık koyun ve yerli keçide m.rhomboideus ve m.semitendinosus kaslarındaki kas teli demetlerinin fonksiyonuna yönelik biçimlenmesi üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET Bu araştırmada 13 baş yerli keçi ve 15 baş kıvırcık koyundan elde edilen, m.rhomboideus ve m.semitendinosus kasları çalışma materyali olarak kullanıl mıştır. Formol şalin solüsyonu ile tesbit edilmiş kas doku parçaları, parafin bloklar içinde üstten aydınlatma ile sub-gross, (10x0,66) stereo diseksiyon mikroskobu altında incelenmiştir. Araştırma sonucunda her iki hayvan türünün primer demetleri biçimlerinde tesbit edilen özellikler ve aralarındaki farklar şunlardır. 1. Primer demetler her iki hayvan türünde de poligohal, dörtgen ve üç gen biçimlerde şekillenmiştir. Bunlardan dörtgen ve poligonal biçimliler, m.semitendinosus kasında kesit merkezinde ve lateral kenarda, üçgen biçimli ler ise caudal ve medial kenarda daha fazla olarak yerleşmiştir. Bunun yanın da m.rhomboideus kasında üçgen biçimliler lateral kenarda daha fazla bulun masıyla karakterizedir. 2. Üçgen biçimli primer,, sekunder ve tertier demetlerin, kas çevresinde yerleşenlerinin apex Meri daima kas merkezine yönelmişlerdir. Kas kesitinin kavislenme bölgelerinde üçgen biçimli tertier demetler, oduncu kamasına ben zeyen su ve köprü kemerlerindeki `kenet taşı` gibi bir yerleşme göstermiş tir. 3. Kas çevresindeki primer demetler genellikle 2-4, kas merkezindekiler ise 3-5 arasında bağlantı kenarlarına sahiptir. 414. Primer demetler, sekunder demetleri meydana getirirken genellikle ortak bir merkez etrafında toplanmıştır. Aynı durum sekunder demetlerin, tertier demetleri şekillendirmeleri sırasında da görülmektedir. 5. Atletik vücut yapısına sahip keçinin demetler arası bağ doku bölme leri m.rhomboideus cervieis'in dışında koyuna göre daha fazla gelişmiş olması, hayvan türleri arasında farklılığı oluşturmuştur. 6. M.rhomboideus thoracis kaslnın demetler arası bağ doku bölmelerinin ince ve yoğun olarak şekillendiği her iki hayvan türünde de görülmektedir. 7. Bağ doku bölmelerinin yoğunlukları, m.semitendinosus kasında I., II., III. ve IV.Kesit yüzeylerinde farklılıklar göstermektedir. 8. Koyun ve keçinin m.semitendinosus kasının IV.Kesit yüzeyinin bağ do ku bölmeleri ince ve primer demetlerin çaplarının küçük olması ile m.rhom boideus thoracis kasına benzemektedir. 9. Atletik vücut yapısına sahip keçinin primer demetleri, koyundan daha küçük çaplı olarak meydana gelmiştir. 10. Farklı fonksiyona sahip, m.semitendinosus kasının primer demetleri, m.rhomboideus kasmınkilerden daha büyük çaplı olarak şekillenmiştir. 11. Her iki hayvan türünde merkez ve merkeze yakın primer demetler bü yük, kas çevresindekiler ise küçük çaplı olarak şekillenmiştir. 12. Primer demetlerin biçimlerinde hayvan türleri arasında fark olmama sına rağmen, çaplarında ve aralarında oluşan bağ doku bölmelerinde farklar görülmüştür. 42 -

SUMMARY Semitendinosus and rhomboideus muscles of 13 native goat and 15 native sheep have been used, in this research work. The muscle blocks treated by the formol salin solution and than blocked in paraffin and examined under the stereo dissection microscope. The differences between the two species as follow: 1. The primary bundles have the forms of triangular, rectangular and polygonal in the both species on the cut surface of the semitendinosus muscle, the polygonal and rectangular forms at the centre and the lateral margin, the triangular forms at the caudal and medial margin have been ob served. On the cut surface of the rhomboideus muscle the trianguler forms have been seen more at the lateral border. 2. The apexes of the primary, secondary and tertiary bundles which are settled in the surrounding of the muscle have been directed to the centre of muscle. In the curved region of the muscle section the tertiary triangulary forms of bundles show a setting like the strong stone an the bridge arches which ressemble woodcutter dagger. 3. The primary bundles around the muscle have contact borders 2-4 in general but on the centre there are 3-5 in number. 4. Generally, primary bundles have been arranged around a commun center. The same situation have been observed during the formation of tertiary bundles by the secondary ones. 43 -5. The connective tissue partition between the bundles of the goat which has an athletical body form, are more developped than the sheep, expect m.rhomboideus cervicis. This is the difference between the species. 6. It is possible to observe in both species, that the partition of the connective tissues between bundles of the rhomboideus thoracis muscle are delicate but dense. 7. The densities of the connective tissues partitions of the semiten- dinosus muscle are different on the I., II., III. and IV. surfaces of the sections. 8. The partitions of the connective tissues of IV. section surface of the semitendinosus muscle of sheeps and goats resemble the rhomboideus thoracis muscle because of the connective tissues partitions are thin and primary bundles are small. 9. The diameters of the primary bundles of goat which has an athletic body form are smaller than sheep's. 10. The primary bundles,of semitendinosus owning different functions, have a more great diameter than the rhomboideus muscle. 11. In both species the primary bundles in the centre have a great diameter. Those around the muscle have smaller diameter. 12. The form of primary bundles show no difference in both species. But there are differences in diameters and the connective tissue partitions. - 44 -