Bursa yöresinde çeşitli ırk sığırlarda görülen tüberküloz lezyonlarının organlara dağılışı ve histolojik yapıları

Abstract

ÖZET Bursa bölgesinde kesilen çeşitli sığır ırklarında rastla nan tüberküloz lezyonlarının organlara dağılımı, histolojik yapı ve özelliklerini incelemek üzere, Et ve Balık Kombinası kesim salonunda 15,600 baş sığır, kesimden sonra muayene edildi. Bu hayvanların 89'unda tüberküloz saptanarak incelemeye alındı. Ol guların % 28'i bir ile iki yaş arasındaki gençler, % 72!si ise erişkin sığırlar idi. Hastalığın genellikle yaşlı hayvanlarda görüldüğü ve kronik seyrettiği belirlendi. Olgularımızın 46'sını dişi, 43'ünün de erkek sığırlar oluşturdu. Araştırma bölgesinde kültür ırkı hayvancılığın yaygın olması nedeni ile, tüberküloza çoğunlukla Montafon- ve Holstein ırkmdaki sığırlarda, yerli ırklar arasında ise' çok Yerli Kara ırkında rastlandı. Tüberküloz saptanan hayvanların hepsinde, hastalığın gö ğüs boşluğunda yerleştiği görüldü. Yalnızca karın boşluğunda yer leşmiş tüberküloz olgusu bulunmadı. Her iki vücut boşluğunda ay nı anda lezyon görülme oranı ise % 76.4 olarak belirlendi. Hay vanların 21'i primer enfeksiyon periyodunda (% 23.6), 58'si er ken generalizasyon (% 65.2), 10'u da reenfeksiyon (% 11.2) dev- resindeydiler. Lezyonlar, retropharyngeal ve submandibular lymph düğü münde % 33.7, prescapular lymph düğümünde % 3.3, trachea'da % 12.3, akciğerlerde % 78.6, mediastinal lymph düğümünde % 98.7, pleurada % 19, mezenterial lymph düğümünde % 43.8, karaciğerde % 29.2, portal lymph düğümünde % 51.7, dalakta %, 6.7, peritonda W. 6.% 12.3, testislerde % 2.3, uterusta % 8.7, inguinal lymph düğü münde % 6.7, oranlarında yerleşmişti. Bu araştırmada, tüberkülozun bölgemiz sığırlarına solunum yolu ile bulaştığı, genellikle de kültür ırkından olan yaşlı ve dişi hayvanlara arasında daha sık olarak görüldüğü ortaya çıkmış tır. -2-

SUMMARY THE SPREAD AND HISTOLOGICAL CHARACTERISTICS OF TÜBERCULOSIC GRANULOMAS FOUND IN SEVERAL BREEDS OF CATTLE INSPECTED IN THE SLAUGHTERHOUSE ( ET BALIK KURUMU) IN BURSA A sum of 15,600 cattle from local and culture bred animals slaughtered in the Meat Plant (Bursa Et ve Balık Kurumu) were nacroscopically inspected for the localisation and distribution of tuberculous lesions. Only 89 of these inspected animals had demonstrated tuberculosic lesions confirmed by macroscopic exami nations. Of 89 cases 28. percent were 1-2 years old, while the rest were older cattle ( 72 %), suffering from chronic form of the infection. Fortysix of the cases were cows, while 43 were mostly young bulls used as beef cattle. Due to the widespread of culture bred animals in the district of Bursa most susceptible strains were Brown swiss and Holstein friesian while a few local bred Yerli Kara were also infected. The lesions were localized in the pectoral cavity in all cases, and no animal had any single granuloma developed in the abdominal organs only. The pectoral and abdominal localization of tuberculous granulomas were seen in 76.4 percent. Twenty one of 89 cases were classified as primary infection period ( 23.6 %) while the 58 cattle had early generalisation ( 65.2 %) and 10 ca ses of reinfection (11.2 %) period.The distribution of lesions were as follow: Retropharyngeal and submandibulary lymph nodes in 33.7 %; prescapular lymph node 3.3 %; trachea 12.3 %; lungs 78.6 % ; mediastinal lymph nodes 98.8 %; pleura 19 %; mesenterial lymph nodes 43.8 %; liver 29.2 %; portal lymph node 51.7 %; spleen 6.7 % ; peritoneum 12.3 %; testic les 2.3 %; uterus 8.7 % and inguinal lymph nodes 6.7 %. According to our observations, tuberculosis is the result of aerosol infection in cattle slaughtered in Bursa Meat Plant. The disease has a chronic course of development and most suscep tible breeds are those imported Brown swiss and Holstein friesian strains. -4-