Tavuk gübresi katılarak hazırlanan elma posası silajının besi sığırlarında kullanılma olanakları

Abstract

ÖZET Bu araştırma tavuk gübresinin elma posası ile birlikte silolanabilme ve silajının besi sığırlarının beslenmesinde kullanılma olanaklarının araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında tavuk gübresi (TG) ağırlıkları esas alınarak elma posasına % 25 oranında ve yarıyarıya karıştırılarak silolanmış ve silaj kaliteleri incelenmiştir. Silolama işleminden sonra 60. günde alınan örneklerde pH değerleri % 25 ve % 50 TG içeren silajlarda sırasıyla 3.97 ve 4.05 olarak saptanmıştır. Yine aynı örneklerde yapılan analizlerde laktik, asetik ve bütirik asit miktarlarının sırasıyla % 25 TG içeren silajda % 1.727, 1.052 ve 0.294 ve % 50 TG içeren silajda ise % 0.852, 0.0693 ve 0.877 olduğu bulunmuştur. Araştırmanın 111 günlük besi denemesinden oluşan ikinci aşaması, ortalama canlı ağırlıkları 333 kg olan 8 - 10 aylık S'er baş 3 grup esmer ırk erkek dana ile yürütülmüştür. Gruplardan biri kontrol grubunu oluşturmuş, I. ve II. deneme grubunu oluşturan diğer gruplara ise kaba yem olarak sırasıyla % 25 ve % 50 TG içeren silajlar yedirilmiştir. Kontrol grubu sadece pelet besi yemi ve buğday sapından oluşan rasyonla beslenmiştir. Deneme gruplarının deneme silajlarından aldıkları dışında eksik kalan besin maddeleri ve enerji gereksinimleri yine aynı pelet besi yemi ve buğday sapı verilerek tamamlanmıştır. Araştırma sonunda kontrol grubu ile I. ve II. deneme gruplarının ortalama besi sonu canlı ağırlıkları 452, 456 ve 461 kg, ortalama canlı ağırlak artışları ise 1063, 1 108 ve 1153 g olarak bulunmuştur. Gruplar arasında günlük canlı ağırlık artışları bakımın- 1dan istatistiki öneme sahip bir fark oluşmamıştır (P > 0.05). Deneme boyunca 1 kg canlı ağırlık artışı için tüketilen kuru madde miktarının yine gruplara göre sırasıyla 6.92, 6.74 ve 6.27 kg, kilogram canlı ağırlık artışı maliyetinin ise 6578, 4775 ve 4096 TL' sı olduğu saptanmıştır. Araştırma sonunda rumen sıvısında amonyak azotu ve üre azotu değerlerinin gruplarda sırasıyla 10.6, 13.4 ve 15.1 mg/100ml; 12.3, 18.6 ve 24.0 mg/100ml olduğu tespit edilmiş ve istatistiki bakımdan gruplar arasındaki farklar önemlilik arzetmiştir (P < 0.01). Fakat bulunan bu değerler toksik düzeyin altında olduğundan hayvanların sağlığına olumsuz herhangi bir etkisi olmamıştır.. - Kanda da rumen sıvısındaki gibi amonyak azotu ve üre azotu analizleri yapılmıştır. Deneme sonunda kandaki amonyak azotu değerleri sırasıyla 0.30, 0.34 ve 0.52 mg/100ml iken üre azotu miktarları 5.75 - 9.30 mg/100ml bulunmuştur. Her iki para metrede deneme gruplarında kontrole göre bir artışın olduğu görülmüştür (P < 0.01). Araştırmamızdan elde edilen bu değerlere göre elma posasına % 25 ve % 50 oranlarında tavuk gübresi ilave edilerek silajının yapılabileceği, bu silajların besi sığırlarına yedirildiğinde cardı ağırlık artışı ve yem tüketimine olumsuz bir etkisi olmadan ekonomik bir yem maddesi olarak verilebileceği kanısına varılmıştır. Anahtar sözcükler: Tavuk gübresi, elma posası, silaj, besi sığırı.

SUMMARY `The usage possibilities of apple pomace silage prepared with poultry manure addition in the nutrition of beef cattle.` This research was made to determine if there is a possibility of poultry manure. (PM) could be ensilaged with apple pomace (AP) and what is the possibility of the usa ge of produced silage as a nutrional stuff in the feeding of beef cattle. As a first step, (PM), the weight of it was reference unit, was blended with the (AP) in a ratio of 25 % and 50 %, ensilaged and the quality of the silage was exami ned. By the 60 th day of the ensilaging procedure, pH values were 3.97 and 4.05 in the samples collected from 25 % and 50 % (PM) containing silage material respectively. The analyses of the same samples for the lactic, acetic and butyric acid ratios revealed, in 25 % (PM) containing silage 1.727 %, 1.052 % and 0.294 %, and in 50 % (PM) con taining silage 0.852 %, 0.693 % and 0.877 % respectively. The second stage of the experiment was designed as 1 1 1 days of feeding trial, and conducted on 8 to 10 month brown swiss male calves with on average live weight of 333 kg and they were alloceted into 3 groups of each composed of 8 animals. One of the groups was kept as a control. Silages containing 25 % and 50 % (PM) was provided as roughage to the remaing groups, group I and E, and they were used as trial groups. The control group were fed on a ration consisted of pelleted concentrate and wheat straw only. Lack of nutrients in the silages provided to the trial groups were completed with the similar concentrate and wheat straw given to the control group. At the end of the trial, the average live weight of the bulls in control group, gro ups I and II were 452, 456 and 461 kgs and their daily weight gains were 1063, 1108and 1153 g respectively. A statiscally significant difference with respect to daily weight gain was not observed among the groups. Through out the experiment, the amount of dry matter consumed for 1 kg weight gain in order of groups was 6.92, 6.74 and 6.27 kg and the cost of kg weight gain was 6578, 4775 and 4096 Turkish Liras respectively. The examinations of rumen fluid for ammonium and urea nitrogenes at the end of the feeding trial showed that the values were 10.6, 13.4 and 15.1 mg/ 100ml and 12.3, 13.6 and 24.0 mg/ 100ml in the groups respectively, and diferences of these re sults were statistically significant (P<0.01). However, since the above values are below the toxic levels, any toxious effects of these substance were not observed in th animals. Ammonia and urea nitrogenes were also analysed in the blood. At the end of the ^experiment, while the blood ammonia values were 0.30, 0.34 and 0.52 mg/ 100ml res pectively, the respective urea nitrogene values were 5.75-9.30 mg/100ml. The values for both parameters were higher in the animals of experimental groups compare to tho se of control group of animals (P < 0.0 1). Above results showed that making of silage by the addition of 25 % and 50 % (PM) to the (AP) is possible and the produced silages were consumed by the beef catt le without any negative effects on the weight gain and feed consumption and also provi des an economic food supply to be used. Key words: Poultry manure, apple pomace, silage, beef cattle.