Post-partum anostrusta teşhis ve tedavi metodları

Abstract

ÖZET Bu çalışma, 1992 - 1994 yıları arasında Bursa yöresinde, doğumdan 60 gün veya daha uzun bir süre geçmesine rağmen kızgınlık göstermemiş olan ineklerde, 6 farklı hormonal uygulamanın fertil bir kızgınlığı uyarmadaki etkinliğini araştırmak amacıyla yapıldı. Çalışma materyali olarak 140 sütçü inek kullanıldı, ineklere 11 gün arayla iki kez rektal muayene uygulandı. İnekler elde edilen ovaryum bulgularına göre ` aktif ` ve ` inaktif ` ovaryumlara sahip inekler olmak üzere ikiye ayrıldı. ineklerden,, her birinde eşit sayıda hayvan olmak üzere 7 grup oluşturuldu ve aşağıdaki uygulamalar yapıldı. Grup 1 : Bu gruptaki ineklere, 15 mg. luprastiol ( bir PGF2 alfa analoğu) kas içi yolla uygulandı. Grup 2 : ikinci gruptaki ineklere, 15 mg. luprastiol 1 1 gün arayla iki kez, kas içi yolla uygulandı. Grup 3 ( SMB tedavisi ) : Bu gruptaki her bir ineğin kulaklarının arka yüzeyinin derisi altına, her biri 3 mg.norgestomet ( sentetik bir progestagen ) içeren kulak implantları yerleştirildi, implantlar yerleştirildiği anda,3 mg. norgestomet ve 6 mg. östradiol valerate içeren solüsyon kas içi yolla uygulandı. İmplantlar 9 gün sonra uzaklaştırıldı. Grup 4 : SMB tedavisi + implantlar uzaklaştırıldığı anda 15 mg. luprastiol kas içi yolla uygulandı. Grup 5 : SMB tedavisi + implantlar uzalaştırıldığı anda 600 IU PMSG kas içi yolla uygulandı. Grup 6 : SMB tedavisi + implantlar uzaklaştırılmadan 2 gün önce 15 mg. luprastiol ve implantlar uzaklaştırıldığı anda 600 İL) PMSG kas içi yolla uygulandı. Grup 7 : Bu gruptaki ineklere hormonal uygulama yapılmadı ve bu grup kontrol olarak değerlendirildi.Kızgınlıklar hormonal uygulama yapılan gruplarda, uygulamaların bitimini izleyen 5 günlük ve kontrol grubunda ise uygulamaların bitimini izleyen 21 günlük bir zaman süresince belirlendi. Kızgınlık gösteren ineklere sun'i tohumlama uygulandı. Hormonal uygulamalardan önceki rektal palpasyon bulguları dikkate alındığında, 11 ineğin (%7,85) asiklik ve 129 ineğin (%92) siklik ovaryum yapılarına sahip olduğu belirlendi. Hormonal uygulamaları takip eden 5 günlük süreç içerisinde ;1, 2,3, 4, 5, 6. gruplarda ve kontrol grubundaki ineklerin sırasıyla ; %10, %15, %16, %17, %18, %16, %1'inin kızgınlık gösterdiği belirlendi. Hormonal uygulamaları izleyen ilk 5 gün içerisinde kızgınlık gösteren inek oranının, 1. ve 7. gruplarda diğer gruplara göre, istatistiki açıdan önemli düzeyde az olduğu gözlendi. Buna karşılık 1. grupta kontrol grubuna göre. daha fazla ineğin kızgınlık gösterdiği tespit edildi(P < 0.01). Gebe kalma oranı ; 1,2,3,4,5, 6. gruplarda ve kontrol grubunda sırasıyla, %40, %40, %37,5, %47,05, %55,55, %87,5, %83,3 olarak belirlendi. Gebelik oranları ise, %20, %30, %30, %40, %50, %70 ve %25 olarak tespit edildi. Gebe kalma ve gebelik oranlarının 6. grupta diğer gruplara göre daha yüksek olduğu gözlendi(P < 0.05). Sonuç olarak SMB tedavisi prostoglandin F2 alfa uygulaması ve gonadotropik stimulasyon ile kombine edildiğinde, iyi bir sinkronizasyon ve daha yüksek seviyede bir fertilite elde edildi. Anahtar Kelimeler : inek, Anöstrus, Suböstrus, Tedavi

SUMMARY STUDIES ON DIAGNOSIS AND TREATMENT OF POST - PARTUM ANESTRUS IN COWS This study was conducted in 1992-1 994 to evaluated the effectiveness in the induction of fertil an estrus in dairy cows that have not shown estrus by 60 or more days post - partum of six different regimes. One hundred fourthy dairy cows were used as research material. Twice rectal examinations apart 1 1 days were carried out on cows. Ovarian activity was classified as ` active ` and ` inactive `. One hundred fourthy cows divided into seven equal groups ; Group 1 : Cows were treated with a single intramuscular injection of 15 mg. luprastiol ( an analogue of PGF2 alfa ). Group 2 : Cows in this group were received two intramuscular injections of 15 mg. luprastiol, 1 1 days apart. Group 3 ( SMB treatment ) : Each of cows in this group was received an ear implant containing 3 mg. of a synthetic progestagen ( norgestomet ) under the skin of the convex surface of the ear. An intramuscular injection of 3 mg. norgestomet + 6 mg. oestradiol valerate was given at the time of implant insertion. Implant were removed 9 days after inserted. Group 4 : SMB treatment + 15 mg. luprastiol was injected at the time of implants removel. Group 5 : SMB treatment + 600 IU PMSG was given at the time of implant removal. Group 6 : SMB treatment + two days before the implants was removed intramuscular injections of 15 mg. luprastiol and at the time of removal implants intramuscular injections of 600 IU PMSG were administerated.Group 7 : Untreated animals served as the control groups. Following treatements, the estrus response was checked daily three times for 5 days except that, estrus signs of untreated cows was observed for 21- days. When estrus observed, cows were inseminated. Based on rectal palpation of ovarian structure prior to treatment, 1 1 cows ( % 7.85 ) and 1 29 cows ( % 92 ) were classified as noncyclic and cyclic, respectively. Following treatment, proportion of cows observed in estrus within 5 days were 10, 15, 16, 17, 18, 16, 1 % for groups 1,2,3,4,5,6, control, respectively. Proportion of cows showing estrus in group 1 and group 7 within 5 days after treatment were significantly lower than other groups. More cows in the group 1 exhibited estrus the during the first 5 days after treatment than in the control group ( P > 0.01 ). The conception rates were 40, 40, 37,5, 47,5, 55,55, 87,5, 83,3% for groups 1,2,3,4,5,6, control, respectively. The pregnancy rates were 20, 30, 30, 40, 50, 70, 25 % for groups 1,2,3,4,5,6, control, respectively. The conception and pregnancy rates in group 6 were higher than other groups (P < 0.05). It was conducted that closer estrus synchronization and higher level of fertility for post-partum anestrus in dairy cows, received prostoglandin F2 alfa and gonadotrophic stimulation in combination with SMB treatment were observed. Key words : Cow, Anestrus, Subestrus,, Treatment