Tavuklarda ışığın, gelişim süreci içinde reproduktif sistem organları üzerine etkisinin morfolojik ve histoşimik yönden incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada ışığın tavukların gelişim süreci içerisinde reproduktif sistem organları (gonad'lar) üzerine etkisi morfolojik, morfometrik ve histoşimik düzeyde incelendi. Bu amaçla 100 erkek ve 100 dişi Hisex Brown ırkı civciv kullanıldı. Yirmi hafta süresince 24 saat sürekli ışık uygulanan deney grubu ile normal gün ışığına maruz bırakılan kontrol grubu civcivlerin gelişimlerine ait çeşitli değerler düzenli aralıklarla saptanarak karşılaştırıldı ve aşağıdaki bulgular elde edildi. Sürekli ışığa maruz kalma erkek ve dişilerde daha fazla ağırlık artışı sağladı. Testis ağırlığı, eni, ve uzunluğu ile seminifer kanal çapı ve seminifer kanal epitel kalınlığı gibi testis gelişimiyle ilgili değerler sürekli ışık uygulaması altında daha hızlı artış gösterdi. Cinsel erginliğe sürekli ışık etkisi altındaki erkekler kontrol grubu erkeklerden 4 hafta önce ulaştı. Sürekli ışık etkisi altında ovaryum ağırlığı ve follikül çapı gibi değerler daha hızlı artış gösterdi. Ovaryumların aktifleşmesi, ovaryumda folliküllerin şekillenmesi ve yumurta veriminin başlaması sürekli ışık uygulaması altında daha hızlı gelişti. Sonuç olarak sürekli ışığın tavuklarda testis ve ovaryum gelişimini uyardığı ve bu nedenle daha erken cinsel erginliğe ulaşmanın sağlandığı tesbit edildi. Anahtar kelimeler: Tavuk - Fotostimulasyon - Testis - Ovaryum.

SUMMARY Morphological and Histochemical Examination of the Effect of Light to the Developing Reproductive System Organs of Chickens. In this study, the effect of light to the reproductive system organs (gonads) of maturing chickens was examined morphologically, morphometrically and histochemically. For that purpose, 100 male and 100 female Hisex Brown breed of chickens were utilized. Throughout the 20 weeks, various parameters, related to the developmental stages of experimental group of chickens exposed to the light 24 hours continuously, and of control group of chickens exposed to the daylight only, determined on regular intervals were compared, and following results were obtained. Twenty four hours continuous exposure to the light induced more body weight gain in both males and females compare to those in control group. The parameters associated with testis development, such as testicle weight, lenght, and also seminiferous tubule diameter and its epithelial thickness increased more rapidly in chickens exposed to the continuous light. The males exposed to continuous light reached to sexual maturity 4 weeks earlier than the males in control group. Under the effect of continuous light, values, such as ovarium weight and follicle diameter increased more rapidly. A more rapid ovarian activation, ovarian follicle formation, and egg production initiation was observed under the continuous light exposure. As a result, it was concluded that exposure to continuous light stimulates both ovarial and testicular development and thus, provides an early sexual maturation. Key words: Chickens - Photostimulation - Testis - Ovarium.