Bursa-Yenişehir ilçesi sığır yetiştiriciliğinin genel yapısı ve pazar için üretim yapan değişik kapasiteli süt ve besi işletmelerinde teknik üretim parametreleri ve ekonomik verimlilik

Abstract

ÖZET Bu çalışma Bursa ili Yenişehir ilçesi süt (irelim ve besi işletmelerinin teknik ve ekonomik verimliliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Yenişehir geneli süt tirelim işletmelerinin. 1-5. 5-10. 10-20 ve 20'den yukarı sığır varlığına göre dağılımları sırasıyla %68.1. 23.6. 6.9 ve 1.4 : Besi işletmeleri 20-40 ve 40 ' dan yukarı sayıda besilenenlere göre dağılımları sırasıyla % 79.2 ve 20.8 bulunmuştur. Süt üretim işletmeleri genelinde Holştaynların kızgınlık, gebelik, kısırlık, yavru atma, buzağılama oranları ve ilk tohumlama yaşı sırasıyla % 91.0. 77.7. 2.2. 1.9. 75.7 ve 15.9 ay bulunmuştur. Değişik kökenli Holştaynlar geneli ilk gebelik yaşı 18.3 ay. ilk buzağılama yaşı 28.0 ay bulunmuştur. Kökenlerine göre grupların ilk buzağılama ve ilkine gebe kalına yaş ortalamaları arası farklar önemli bulunmuştur ( P < 0.05). Süt üretim işletmeler geneli servis peryodu 128 gün. gebelik için servis sayısı 2.0. iki buzağılama arası süre 13.8 ay hesaplanmıştır. Holştayn buzağıların sütten kesim yaşı ve süt tüketimleri 87 günde 457 kg bulunmuştur. Sütten kesim yaş ortalamaları arası farklar önemsiz olmasına karşın, süt tüketim ortalamaları arası farklar önemli bulunmuştur ( P < 0.01). Holşlayn buzağılarda 3. aya kadar dönemde ölüm oranları %9.5, 6. aya kadar dönemde %11.7 bulunmuştur. İşletme konumlarına göre ilçe genelinde gerçek laktasyon süt verimleri 323 günde 4 059 kg bulunmuştur. 2x305 gün ve Ergin çağ standard süt verimleri sırasıyla 4 030 ve 4 767 kg hesaplanmıştır. İşletme konumlarına göre Ergin çağ standard süt verim ortalamalar arası farklar önemli bulunmuştur ( P< 0.01).Holştaynların birinci laktasyon gerçek. 2x305 gün ve Ergin çağ standard süt verimleri Alman kökenlilerde sırasıyla 354 günde 4 !()() kg. 3 807 ve 4 615 kg : Danimarka kökenlilerde 373 günde 4 138 kg, 3 825 ve 4 641 kg : Fransa kökenlilerde 358 günde 4 560 kg. 4 163 ve 5 263 kg ; Yörede Doğanlarda ise 308 günde 3 384 kg. 3 400 ve 4 150 kg bulunmuştur. Köken grupları arası farklar önemli ( P < 0.01), diğer laktasyon verim ortalamalar arası farklar ise istatistik önemde bulunmamıştır. Besi işletmelerinde besiye giriş ve besi sonu canlı ağırlık ortalamaları sırasıyla 223 ve 539 kg bulunmuştur. 286 gün besi süresinde edinilen 315 kg ağırlığa göre günlük ağırlık kazancı 1.122 kg bulunmuştur. Günlük yem tüketimi ve yemden yararlanma sırasıyla 10.43 ve 9.29 kg hesaplanmıştır. Besi gruplarında besiye giriş, besi sonu canlı ağırlıklar, besi süresi ve günlük canlı ağırlık kazanç ortalamalar arası farklar önemli bulunmuştur ( P < 0.01). Süt üretim işletmelerinde yem gider payı % 53.5 bulunmuştur, bunu % 19.2 ile borç faizi izlemiştir. İşletmeler genelinde fayda/gider oranı 1.13 hesaplanmıştır. Besi işletmelerinde ise en büyük gider payını % 42.7 ile canlı hayvan alını gideri oluşturmuş bunu %37.3 payla yem gideri izlemiştir. İşletmeler genelinde fayda/gider oranı 1.28 bulunmuştur. Anahtar kelimeler : Holştayn. işletmeler, süt. besi. ekonomi. 2

SUMMARY THE GENERAL PERFORMANCE OF CATTLE RAISING WITH TECHNICAL PRODUCTION PARAMETERS AND ECONOMIC EFFICIENCIES OF MILK PRODUCTION AND FATTENING IN ENTERPRISES OF BURSA-YENISEHIR DISTRICT The average numbers of cattle in enterprises were found 1-5, 5-10. 10-20 and over 20 head with respective percentages of 68. 1, 23.6. 6.9 and 1.4 for milk production. These figures were 20-40 and over 40 cattle with 79.2 and 20.8 percentages in fattening operations. The oestrus cycles, pregnancy, unocstrus. aborlion.calving percentages and first insemination ages in heifers of Holslcins raised in Yenişehir town were found 91.0. 77.7. 2.2. 1.9. 75.7 and 15.9 month respectively. The first pregnancy and calving ages of Holslcins studied were 18.3 and 28.0 months! The averages of different origincs for those figures were significant ( P < 0.05 ). The figures calculated for service period, services per pregnancy and calving intervals were 128 days, 2 insemination and 13.8 months respectively. The average milk consumptions of calves raised were 457 kg in 87 days of ages. Losses of calves up to three and six months of ages were 9.5 and 1 1.7 percent in calf raising. The calculated average milk production in groups per cow for laklation periods. 2 / 305 days and mature age were found 4 059 kg in 323 days of lactation. 4 030 and 4 767 kg respectively, with significant differences ( P < 0.01 ). The respective figures of above production records, according to the origines of cows imported, for first lactations, were 4 100 kg in 354 days. 3 807 and 4 615 kg for Germans; 4 138 kg in 373 days. 3 825 and 4 641 kg for Dcnmarks; 4 560 kg in 358 days. 4 163 and 5 263 kg for France origincs; and 3 384 kg in 308 days. 3 400 and 4 150 kg for cows born in Yenişehir town. These averages between origincs were found significant (P < 0.01 ).The average initial and Tina! live weights of catties in operation were 223 and 539 kg in 286 days of fattening period with 1.122 kg live weight gains daily. Feed consumptions and feed efficiency figures were calculated as 10.43 kg dry feed and 9.29 kg feed per kg live weight gain. All average figures of fattening groups in enterprises were found signi (leant (P<0.0 1 ). Items of cost in milk production were found 53.5 percent for feed, 19.2 per cent for interest of production capital. The economic efficiency of operations calculated as rates of incomes and production costs was 1.13 for milk production. Feed costs were also highest in fattening operation with 42.7 percent. The cost of cattle buying for fattening was followed feed as 37.3 percent. The average economic efficiency figure for fattening operation was also calculated as 1.28 in Yenişehir district. Key Words : Holstcin. Enterprises. Milk. Fattening, Economy.