Bursa yöresinde içme ve kullanma sularında arsenikle kirlenmenin araştırılması

Abstract

ÖZET Arsenik günümüzde çeşitli endüstri alanlarında ; ilaç, tarım sektörlerinde ve zararlılarla mücadelede sıkça kullanılmaktadrr. Çeşitli faktörlere bağlı olarak özellikle sulardaki artan arsenik konsantrasyonu insan ve hayvan sağlığı açısından önemli riskler oluşturmaktadır. Bu araştırmada Bursa' da şehir merkezi, ilçeler ve çevresi, kır çeşmeleri, kuyu sulan ve hayvan çiftliklerinden alman su nümunelerindeki arsenikle kirlenme durumu araştırıldı. Spektrofotometrik yönetemle analizi yapılan su numunelerinin % 93.68 ' inde en düşük 0.051 ppb, en yüksek 21.423 ppb, ortalama 3.777 ± 0.477 ppb arsenik bulundu. Analiz numunelerinde arsenik raslantı oram, ilçeler ve çevresinden alman su numunelerinde % 86.95, Şehir Merkezinden alman numunelerde % 91.66, sığır çiftlilerinden alınan numunelerde % 94.73, lor çeşmeleri ve kuyu sularından alman numunelerde % 100 olarak bulundu. Minimal ve maksimal arsenik miktarları, Şehir merkezinde 0.354 - 9.500 ppb, ilçeler ve çevresinde 0.148 - 16.785 ppb, kır çeşmelerinde 0.051 - 8.928 ppb, sığır çiftliklerinde 0.354 - 21.423 ppb, kuyu sularında 0.451 - 20.357 ppb arasında ölçüldü. Şehir merkezi, ilçeler ve lor çeşmelerinden alman numunelerde genel ortalamadan daha düşük miktarlarda arsenik saptandı. Araştırmamızın bulguları literatür bilgiler ışığında değerlendirildiğinde arsenik miktarlarının W.H.O. ve U.S.E.P.A.' nın bildirdiği ve Türkiye 'de kabul edilen içme suyu arsenik tolerans limitini ( 50 ppb ) aşmadığı belirlendi. Analiz sonuçlan doğrultusunda Bursa Yöresinde içme ve kullanma sularındaki arsenik düzeylerinin insan ve hayvan sağlığı açısından risk oluşturmayacağı kanısına varıldı. Anahtar Kelimeler : Arsenik, Kirlenme, Su, Bursa