Kırsal alanda sosyo-ekonomik durumun sağlığa etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışma kırsal kesimde sosyo-ekonomik durumun sağlık tutum ve davranışlarına etkilerini incelemek amacı ile Bursa ili Karacabey ilçesine bağlı İkizce köyünde yapılmıştır. Çalışma adı geçen köyde 1993 yılında başlayan ve 1994 kasım ayında sonuçları toplanan iki aşamadan oluşan anket uygulaması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Anketler köyde yaşayan tüm aile reislerine bu konuda eğitilen ikizce köyü sağlık evi ebesi tarafından uygulanmıştır., Birinci aşamada aile reislerine, kimlik bilgileri, sosyo ekonomik durumun ayrılabilmesi amacı ile yaşadıkları konut ve hastalandıkları zamanki davranışları ve sağlıkla ilgili bilgi kaynakları ile ilgili sorular sorulmuştur. İkinci aşamada, Aralık 1993, Nisan 1994, Ağustos 1994 ve Kasım 1994 tarihlerinde, aile reislerine hastalıklar, kazalar ve ölüm anketleri uygulanmıştır. Köyde yaşayan 620 kişinin tümü araştırma kapsamına alınmıştır. Hanehalkı nüfusunun %20.6 sı 0 - 14 yaş gurubunda, %69,4 ü 15 - 64 yaş gurubunda ve %10.0 u 65 yaş ve yukarı gurupta yer almaktadır. Aile reislerinden %65, 8 i ilkokulu bitirmiş, %34,2 si okula gitmemiştir.Aile reislerinin so s yo- ekonomik durumlarının belirlenmesi için, konutların özelliklerine ve konutlarında bulunan eşyalara göre değerlendirme yapılmıştır. Buna göre nüfusun %17,7 si kötü, %72,6 sı orta ve %9,7 si iyi koşullu konutlarda oturmaktadır. Hanehalkınm tümü hastalandıklarında tedavi olmak için bir sağlık kuruluşuna başvuracaklarını belirtmişlerdir. Aile reislerinin sağlık giderlerini karşılama kaynakları %21,9 ile SSK, %12,6 ile Bağkur, %0, 6 Yeşil Kart ve %64,8 ile kendi imkanları şeklindedir. Çalışma süresi içerisinde 362 hastalık olgusu saptanmıştır. Hastalanan sayısı 215 kadın ve 90 erkek olmak üzere 305 kişidir. Köyde kişi başına hastalanma oranı 0,49 olup bir yıl içerisinde hastalananlardan %83,2 si en az bir kez hekime başvurmuştur. Hastalananlardan 161 kadın ve 58 erkek bir hekime başvurmuştur. Hastalananların %19,3 ü kötü, %70,8 si orta ve %9,8 i iyi koşullara sahip konutlarda yaşamaktaydı. Kötü sosyo-ekonomik koşullara sahip olanların %72,6 sı, orta sosyo-ekonomik koşullara sahip olanların %59, 8 i ve iyi sosyo-ekonomik koşullara sahip olanların %40 ı hastalandıklarında hekime başvurmuşlardır. Anahtar Kelimeler: Kırsal kesim, Sosyo-ekonomik durum, Sağlık,

SUMMARY THE EFFECTS OF SOCIO-ECONOMIC SITUATION ON HEALTH IN RURAL AREA This study was made in İkizce village of the city of Bursa, Karacabey province to investigate the effects of socio-economic situation to the health behavior of the people living in the rural area. The study was made as a two stage questionnaire between 1993 and November 1994 in that village. The questionnaire was applied to all family heads by the trained official midwife of the village. In the first stage, family heads were questioned about the source of their knowledge, the houses they are living in and their behavior upon illness in order to separate their socio economic situation. In the second stage, at December 1993, April 1994, August 1994 and November 1994 family heads were questioned about illness, accidents and deaths. 20.6% of the household members are in the 0-14 age group and 10.0% are in the 65 and more age group. 65,8% of the family heads are primary school graduates, 34,2% has not got any education.In order to determinate their socio-economic situations family heads were questioned about the specifications of their houses and the goods they were using. Therefore, 17,7% of the population are living in poor, 72,6% in fair and 9,7% in good housing conditions. In case of illness all family members suggest that they will use the health services. Health expenses were covered by 21,9% by S.S.K., 12,6% by `Bağkur`, 0,6% by `Yeşil Kart` and 64,8% by families own resources. During the study period 362 cases of illness has been noted. The total number of sick person was 305 of which 215 female and 90 male. Ratio of illness per person in the village was 0,49. 83,2% of these illnesses applied for medical treatment at least once in a year. 161 female and 58 male applied to a doctor. Of the ill people; 19,3% were living in poor, 70,2% living in fair and 9,8% living in good housing conditions. From that, 72,6% living in poor, 59,8% living in fair and 40,0% living in good housing conditions had applied at least once for medical treatment. Key words: Rural area, Socio-economic situation, Health