Bursa Karaman Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan halkın sağlık hizmetlerinden beklentilerinin çok yönlü araştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Karaman Sağlık Ocağı Bölgesinde yaşayan çeşitli sosyo-ekonomik gruplardaki kişilerde sağlık hizmetlerinin belirlenmesi, halkın beklentileri ve sorunlarının çok yönlü araştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmada 2000 kişiye ait veriler toplanmış olup bu da tüm bölgenin yaklaşık % 7.3 'ünü kapsamaktadır. Çalışma adı geçen bölgede, 1996 Ekim ayında başlayan ve 1997 Eylül ayında sonuçlan toplanan tek aşamadan oluşan anket uygulaması şeklinde gerçeHeştirilrniştir. Anket bölgede yaşayan 2000 aile reisi ve eşi olmak üzere 18 yaş üzeri kişilere uygulanmıştır. Anket aşamasında kimlik bilgileri, sosyo-ekonomik durumun ayrılabilmesi amacıyla yaşadıkları konut tipi ve hasta oldukları süredeki davranışları sorulmuştur. Araştırmaya alman kişilerin hastalandığında %3'ünün hiçbir şey yapmadığı, %56.8'inin SSK ve Devlet Hastanelerine başvurduğu, %20.8'inin sağlık ocağına başvurduğu ve %19.4'ünün çeşitli yollara başvurdukları anlaşılmaktadır. Başvuruların büyük bir kısmı kamu hastanelerine, daha sonra sağlık ocağına, özel doktorlara ve tıp fakültesi hastanesine yapılmaktadır. Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanların hastalandıklarında doktora daha az başvuruda bulundukları saptanmıştır. Bu çalışmamızda doktora başvuru ve ilaç alımım etkileyen en önemli etmenin maddi yetersizlik olduğu ortaya konmuştur. Sağlık bakım sisteminin önemli amaçlarından birisi hasta beklentilerinin karşılanmasıdır. Hasta bireysel olarak biyolojik, sosyal ve ruhsal karmaşık bir sistemdir. Bu sistemin sağlık talebi olarak gelen davranışı şu etmenlerin bileşimidir. Hastanın yaş,cinsiyet ve hastalık insidansı, hastanın yakın çevresinin arkadaş ve akrabalarının tutum ve davranışları, sağlık olanaklarının yakınlığı, bölgesel koşullar, toplum değerler sistemi, hastanın eğitim ve bilinç düzeyi, kendisine sağlanan sosyal güvenlik haklan, kişinin harcama gücü ve sağlık hizmetlerini sunan ve alan kişilerin algılama şekilleridir. Kişisel sağlık gereksinimleri, sayılan etmenler etkisinde sürekli değişme içinde olduğundan sağlık sistemi de bu isteklere uygun biçimde geliştirilmelidir. Anahtar Sözcükler: Sağlık beklentisi, farklı sosyo-ekonomik koşullar, sağlık hizmetlerini kullanma.

SUMMARY The aim of this study is to investigate health problems, health care needs and expectations of people from different socio-economic groups in the Karaman Health Centre area. This is a across-sectional study which involves 2000 subjects covers 7.3% of the total population in the area. Data were collected in a questionnare applied in a single session. The study was begun in October 1996 and completed in September 1997. The questionnare was applied to 2000 couples over 18 years of age. Questions about personal details and socio-economic status the type of home occupied and the patients attitude to the health in the period of their sickness, were asked. The findings of these study revealed that when the people got sick, 3% of them did nothing, 56.8% apply to the State Hospitals, 20.8% to the local Health Centre and 19.4% to the other services. The majority of applications are made to the State Hospitals; followed by to the local Health Centre, private hospitals or physicians and the University Hospital respectively. It was found that people with no social security rarely seek medical care, Unfavourable economic status affects applications for medical care and the purchase of drugs. One of the most important aims of the health care system is to meet the expectations of patients. The patient as an individual is a complex biologic, social and mental system. The behaviour of this system which shows it self as a demand for health care is a combination of the following factors; the patient's age, sex and illness, incidence, the attitude and behaviour of the patient's family members, friends and inrelatives, the distance to the medical institutions, regional conditions, the societies value systems, social security coverage, economic power of the person and the ways of perception of people who provide and seek medical care. Since an inviduals health care needs are in constant change due to the influence of the factors listed above, the health care system should be improved accordingly. Key Words: Health care expectations, different socio-economic status, the use of health care services. IV