Karacabey Merinos koyunu derilerinde mevsimine bağlı yapısal değişikliklerin histolojik yönden incelenmesi

Abstract

ÖZET Çalışmada her mevsimde beş adet olmak üzere toplam yirmi adet ergin, sağlıklı Karacabey Merinos koyunu kullanıldı. Derilerin boyun, omuz, kaburga, karınaltı ve but bölgelerinden alınan örnekler histolojik ve histoşimik yönden incelendi. Bölgeler ve mevsimler arasındaki yapısal farklılıkların saptanması için epidermis, str. superfisiyale (str. papillare), str. profundum (str. retikulare), dermis ve total deri kalınlıkları, mm2,deki primer, sekunder kıl follikül sayıları ve kıl follikül çaplan belirlendi. Ayrıca yağ ve ter bezlerinde mevsimsel yapı farklılıkları ortaya kondu. Alınan sonuçlar; total deri kalınlığının ilkbahar ve yazın arttığı, kışın inceldiği, epidermisin ilkbahar ve yazın kalınlaştığı, sonbaharda inceldiği, kış sonunda tekrar artmaya başladığı, ayrıca epidermis üzerinde yaz ve sonbahar mevsimlerinde diğer mevsimlere göre daha kalın bir lipid katmanı oluştuğu gözlendi. Dermis kalınlığının ilkbahar ve yazın arttığı sonbahar ve kışın azaldığı, str. superfısiyalenin kalınlığında mevsimler arasında istatistiki bir fark gözlenmediği, bunun yanında str. profiındum kalınlığının ilkbahardan kışa doğru azaldığı belirlendi. Dermis içerisinde yer alan kollagen iplik demetlerinin kalınlıklarının 5. katmana kadar arttığı, 5. katmanda inceldiği, elastik ipliklerin 2. katmanda yoğun olduğu, retikulum ipliklerinin ise daha az sayıda olduğu, kıl follikülleri, yağ ve ter bezleri çevresinde bulunduğu gözlendi. Primer ve sekunder kıl follikülü sayı ve çaplarının mevsimlere göre değişmediği belirlendi. Yağ bezlerinin en fazla yaz döneminde geliştiği, kışın ise gelişmede gerileme olduğu, ayrıca boyun bölgesinde ter bezleri arasında yağ hücrelerinin bol olduğu gözlendi. Her mevsimde tüm vücut bölgelerinde aktif ve inaktif ter bezlerine rastlandı. Buna göre Karacabey Merinos koyun derilerinin kış mevsimi dışında diğer mevsimlerde değerlendirilmesi, giy silik deri kalitesini olumlu yönde etkileyecektir.

SUMMARY Histological Investigation of the Structural Differences of Karacabey Merino Sheep Skins Depending on Seasonal Changes. In this study a total of 20 adult,female and healty Karacabey Merino sheep were used. Skin samples taken from the neck, soulder, rib, lower abdomen and rump regions were examined histologically and histochemically. Total skin thickness, primary and secondary hair follicle numbers in square milimeters and follicle diameters were measured to investigate the structural differences through the different regions and seasons. Furthermore the structural differences of the sebaceous and sweat glands thorugh the seasons were observed Total skin thickness was thickening in spring and summer, thinning in winter, epidermis was thickening in spring and summer, thinning in autumn and at the end of winter it began to thicken again, also a thicker lipid layer on epidermis was seen during summer and autumn as compared with other seasons. The thickness of dermis was thickened in spring and summer, thinned in autumn and winter. No statistical differences about the thickness of str. papillare through the seasons could be seen. The thickness of str. reticulare became less from spring to winter. The bundles of collagen fibres thickened through this layers to the fifth layer, at the fift layer they were thin. Elastic fibers were dense at the second layer and the reticulum fibers were observed less in number around the sebaceous, sweat glands and hair follicles. The numbers and diameters of the primary and secondary follicles didn't change through the seasons. Sebaceous glands developed mostly during summer and a regression was seen during winter. Furthermore sebaceous gland were seen abundantly at the neck region. Active and inactive sweat glands were observed on all of the regions of the body in all season. As a result, evaluating the leathers of Karacabey Merino sheep except winter would influence positively the quality of the clothing leather. Key Words: Sheep, skin, season, histology.