Döl tutmayan ineklerde luteal fazda prostaglandin uygulamasının ovaryum fonksiyonları ve döl verimi üzerine olan etkisinin araştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada dol tutmayan (Repeat Breeder) ineklerin kızgınlık sikluslarının geç luteal döneminde (12. veya 14. günler) prostaglandin F2a (PGF2a) enjeksiyonu ile oluşturulan kızgınlık senkronizasyonunun ineklerin ovary um fonksiyonları ve gebelik oranları üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlandı. Bu amaçla İzmir ili Menemen ilçesi ve çevresi başta olmak üzere reprodüktif özellikleri sürekli izlenen 2000 adet siyah alaca kültür ırkı süt ineği arasından döl tutmayan 60 inek araştırma için seçildi. Araştırma için seçilen bu inekler en az bir doğum yapmış, kızgınlık siklusları düzenli, genital kanallarının klinik muayenesinde herhangi bir bozukluk fark edilmeyen ve üst üste üç kez tohumlandığı halde gebe kalmayan hayvanlar arasından seçildi. Kızgınlık sikluslarının 12. veya 14. günlerinde tüm ineklere rektal muayene yapıldı. Rektal muayenede korpus luteumun bulunduğu ovaryumda palpe edilebilir folliküllere sahip olmayan 20 inek 1. grubu, muayene sırasında palpe edilebilir follikül tespit edilen (yaklaşık olarak 0.5 cm veya daha büyük çapta) ve elle follikülleri patlatılan 20 inek 2. grubu, muayene sırasında follikül tespit edilip herhangi el maniplasyonu yapılmayan 20 inek 3. grubu oluşturdu. Gruplardaki tüm ineklere rektal muayenenin hemen ardından tek doz kas içi PGF2a (Dinoprost 25 mg; Dinolitik, Eczacıbaşı) enjekte edildi. Enjeksiyondan sonra kızgınlık gösteren İnekler takip edilerek uygun zamanlama ile bir kez Holştayn ırkı boğa spermaları ile (6.25 nil. Payetler) tohumlandı. Tohumlamadan sonra tekrar kızgınlıkgösteren inekler kaydedildi. Kızgınlık göstermeyenler 45-60 gün sonra rektal yolla gebelik yönünden muayene edildi. Yapılan kızgınlık gözlemleri ve gebelik kontrollerinde birinci grupta %70, ikinci grupta %40 ve üçüncü grupta %25 oranında gebelik oluştuğu saptandı.En iyi birinci gruptaki ineklerin senkronize olduğu ve bu grupta daha fazla gebelik oluştuğu saptandı. Anahtar Kelimeler: Döl tutmama, luteal faz, prostaglandin F2a> follikül.

SUMMARY Investigations of the Effect of Prostaglandin F2a Application on Ovarium Functions and Fertility of the Repeat Breeder Cows in the Luteal Phase In this study, it was aimed to investigate the ovarium functions and pregnancy rates of repeat breeder cows synchronized by prostaglandin F2a when they were in the late luteal phases of oestrus cycles (12th or 14th days). For this purpose, 60 out of 2000 repeat breeder black pied dairy cows bred in Menemen region of Izmir district were used as material. The criteria such as breed, age, nutritional situation, environmental factors and reproductive characteristics were the same for all selected animals with repeat breeder problem. Cows were selected among the animals which had normal cycles, pa rtu rated at least once, and had not shown abnormal clinical signs in their genital tract and had no pregnancy after three inseminations. Cows were divided into theree groups. First group consisted 20 cows which had not palpable follicles (appr. 0.5 cm in diameter or more) on their ovarium and had corpus luteum. The second group consisted 20 cows which had palpable follicles. These follicles were burnst manually by rectal palpation. The third group containing 20 cows had follicles but their follicles were not burnst. All cows were examined by rectal palpation between 12th and 14th days during luteal phase of their estrus cycle for determining the structures on the ovaries. A single dose of prostaglandin F2a (25 mg Dinoprost; Dinolytic, Eczacıbaşı) was injected to all cows in all groups by intra muscular route.In the trial group follicles larger than 0.5 cm in diameter were burst manually. All cows showing oestrus symptoms in all groups were inseminated with frozen black pied Holstein bulls' semen (0.25 ml. straws). AH inseminated cows were observed after insemination and returned ones were recorded. Cows without heat symptoms after 45- 60 days following insemination were controlled by rectal palpation for pregnancy diagnosis. 14 (70%), 8 (40%) and 5 (25%) cows in the first, second and third groups were determined as pregnant, respectively. After pregnancy diagnosis, best synchrorization rate was achieved in the first group and also more pregnancy was observed. Key Words: Repeat breeder, luteal phase, prostaglandin F2a> follicle.