İshalli dehidre buzağıların sağaltımında hipertonik sodyum klorür ve dekstran 70 kombinasyonunun etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada; ishal sonucu dehidrasyon belirtileri gösteren buzağıların sıvı açığını gidermek için alkali özelliği bulunan oral elektrolit solüsyonu ile birlikte %7.2'lik hipertonik sodyum klorür + % 6'hk dekstran 70 solüsyonu kullanarak daha kısa zamanda ve daha küçük hacimde sıvı uygulanarak sağaltılması amaçlandı. Çalışmanın materyalini her iki cinsiyetten, yaşları 2-45 gün arasında değişen 22'si Holştayn ve sekizi Karacabey Esmeri olmak üzere toplam 30 ishalli dehidre buzağı oluşturdu. Buzağılar genel klinik ve hematolojik muayenelerini takiben iki farklı sağaltım grubuna ayrıldı. Birinci gruba (kontrol grubu n= 15) i.v. yolla izotonik sodyum klorür solüsyonu (32 ml/kg) ile oral elektrolit solüsyonu (22 ml/kg), II. gruba ise (deneme grubu n= 15) i. v. yolla %7.2' lik hipertonik sodyum klorür + %6'lık dekstran 70 solüsyonu (4 ml/kg) ile birlikte oral elektrolit solüsyonu (50 ml/kg) uygulandı. Ayrıca 12. saatte her iki gruba oral elektrolit solüsyonu (50 ml/kg) tekrar verildi. Tüm buzağıların sağaltım öncesi ve sonrası İ4., 1., 2., 4., 12. ve 24. saatlerde klinik ve hematolojik muayeneleri yapıldı. Klinik muayenede beden sıcaklığı, kalp ve solunum frekansı, kapiller dolma süresi (CFT), periferal nabız kalitesi (PNK), dehidrasyon derecesi, mental durum ve emme refleksi; hematolojik muayenelerde ise hematokrit oranı, hemoglobin miktarı ve total lökosit sayıları belirlendi. Ayrıca hematokrit oranı ve hemoglobin miktarından relatif olarak plazma volümü hesaplandı. Kontrol ve deneme grubunda sağaltım öncesine göre sağaltım sonrasında kapiller dolma süresi, periferal nabız kalitesi, dehidrasyon derecesi, mental durum, emme refleksi, hematokrit oranı, hemoglobin miktarı ve plazma volümünde istatistiksel farklılıklar gözlendi. Birinci gruba göre II. grupta kapiller dolma süresinin 1., 4. ve 12. saatlerde daha hızlı olduğu (pO.001); periferal nabız kalitesinin lA. saat (p<0.05), 1., 2., 4. ve 12. saatlerde (pO.Ol) daha iyi olduğu saptandı. Dehidrasyon derecesinin de I. gruba göre II. grupta 2. saatte (p<0.01), 4. ve 12. saatlerde (p<0.05) normal değerlere daha fazla yaklaştığı görüldü. 1Mental durum ve emme refleksi değerlendirildiğinde sağaltım sonrası her iki grupta da bu parametrelerin belirgin olarak (p<0.01) düzeldiği gözlendi. Mental durumdaki düzelmenin I. gruba göre E. grupta 2. ve 4. saatlerde p<0.05 düzeyinde önemli olduğu saptandı. Hematokrit oranında I. grupta yalnız 0. saat ile Vz. saat arasında farklılık saptanırken, II. grupta 0. saat ile diğer tüm zamanlar arasmda farklılık (p<0.05) gözlendi. Plazma volümünün I. grupta yalnız Vi saatte belirgin artmasına rağmen, II. grupta 1., 2., ve 24. saatlerde bu artışın korunduğu görüldü. - Sonuç olarak, ishalli dehidre buzağılara oral elektrolit solüsyonları ile birlikte küçük hacimlerde hipertonik sodyum klorür + dekstran 70 solüsyonun kombine uygulanmasının daha hızlı, pratik, ekonomik ve en önemlisi daha etkili olduğu kanısına varıldı. Anahtar Kelimeler : Buzağı, Dehidrasyon, Hipertonik Sodyum Klorür Solüsyonu, Dekstran 70 Solüsyonu

SUMMARY Effects of Hypertonic Saline Solution and Dextran 70 Combination in the Treatment of Diarrheic Dehydrated Calves In this study, it was aimed to treat calves showing signs of dehydration resulting from diarrhea by using alkaline oral electrolyte solutions along with the combination of 7.2% hypertonic saline and 6 %Dextran 70 solutions in order to replace the fluid deficits of these calves in a shorter time by administrating lesser volume of fluid. Material of this study included a total of 30 diarrheic dehydrated calves from both sexes and 2 to 45 days of age, 22 of which were Holstein and 8 of which were Karacabey Brown. After routine clinical and haematological examinations, calves were divided into two different treatment groups. Isotonic saline solution (32 ml/kg, i.v) along with oral electrolyte solution (22 ml/kg, po) were administered to group I (control group n=15), and the combination of 7.2 % saline and 6 % dextran 70 solutions (4 ml/kg, iv) along with oral electrolyte solution (50 ml/kg, po) were administered to group II (test group n = 15). Also, oral electrolyte solution (50 mg/kg, po) was readministered to both groups at the 12th hour of study. The clinical and haematological examinations of all calves were performed both before the treatment and at 14,h, 1 th, 2th, 4th, 12th and 24th hours after the treatment. At clinical examination body temparature, pulsation and respiration rates, capillary filling times (CFT), peripheral pulse qualities, dehydration degrees, mental status and sucking reflexes, and at hematological examination hematocrit rates, hemoglobin values and total leucocyte counts were determined. Besides, plasma volume was relatively calculated from hematocrit rates and hemoglobin values. In the control and test groups, statistical differences were observed after treatment in comparison to before-treatment at the capillary filling times, peripheral pulse qualities, 3In the control and test groups, statistical differences were observed after treatment in comparison to before-treatment at the capillary filling times, peripheral pulse qualities, dehydration degrees, mental status, sucking reflexes, hematocrit rates, hemoglobin values and plasma volumes. In group Ü, capillary refilling times were determined to be faster at 1th, 4th and 12th hours (p<0.001), and peripheral pulse qualities were determined to be better at 14th (p<0.05), 1th, 2th, 4th and 12th hours (pO.001) in comparison to group I. Also, dehydration degree in group n, was seen to be closer to normal values at 2th (p<0.01), 4th and 12th hours than group I. When assesing the mental status and sucking reflex, these parameters were observed to have been improved considerably (p<0.01) in both groups. It was determined that improvement in mental state was significant at the level of p<0.05 in group II than group I. While, in group I, a difference at the hematocrit rate was determined only between 0th and V^ hours, differences (p<0.05) between 0th and all the other hours were observed in group E. Plasma volume significantly increased only at 14* hour in group I, however, this increase was seen to be conserved at 1th, 2th and 24th hours in group II. As a result, administrating low volumes of hypertonic sodium chloride and dextran 70 solution combinations along with oral electrolyte solutions to diarrheic dehydrated calves was concluded to be a quicker, practical, economical and most importantly more effective way of treatment. Key Words : Calf, Dehydration, Hypertonic Saline Solution, Dextran 70 Solution