İvesi koyun ırkının orta anadolu bölgesinde başlıca verim özellikleri ve adaptasyon kabiliyeti

Abstract

Bu arastırma, İvesi ırkının Orta Anadolu Bölgesinde baslıca verim özelliklerini veadaptasyon kabiliyetini ortaya koymak amacıyla yapılmıstır.Dölverimi özelliklerinden östrus, gebelik, dogum, tek dogum, ikiz dogum, abort vekuzu oranları sırasıyla %100, %93.8, %90.5, %79.7, %20.3, %1.4 ve %108.8 bulunmustur.Bir doguma düsen kuzu sayısı 1.20 tespit edilmistir.İvesi kuzuların dogum, 30. gün, 60. gün (sütten kesim), 90. gün ve 120. gündüzeltilmis agırlık ortalamaları sırasıyla 4.52 kg, 9.94 kg, 17.34 kg, 23.26 kg ve 29.14 kgsaptanmıstır. İvesi disi kuzuların 150. gün ve 180. gün düzeltilmis agırlık ortalamalarısırasıyla 32.83 kg ve 38.07 kg tespit edilmistir.Kuzuların 60. gün (sütten kesim) ve 120. gün yasama güçleri sırasıyla %88.3 ve%84.5 bulunmustur.İvesi koyunların laktasyon süt verimi ve laktasyon süresi düzeltilmis ortalamalarısırasıyla 196.5 kg ve 184.3 gün olarak saptanmıstır.Koyunların düzeltilmis yapagı verimi ve sıfat öncesi canlı agırlık ortalamaları sırasıyla2543 gr ve 58.74 kg tespit edilmistir.Arastırma süresince genel ölüm, mecburi kesim oranı %8.2 olarak bulunmustur.Kuzuların dogum agırlıgına, cinsiyet ve dogum tipinin etkileri önemli (P<0.01,P<0.001), ana yası ve verim yılının etkileri ise önemsiz saptanmıstır. Otuzuncu gün agırlıgına,dogum tipinin etkisi yüksek düzeyde önemli (P<0.001), ana yası, cinsiyet ve verim yılınınetkileri ise önemsiz bulunmustur. Altmısıncı gün agırlıgına verim yılı, cinsiyet ve dogumtipinin etkileri önemli (P<0.05, P<0.01, P<0.001), ana yasının etkisi ise önemsiz tespitedilmistir. Doksanıncı ve 120. gün agırlıklarına, dogum tipi ve cinsiyetin etkileri önemli(P<0.05, P<0.001), ana yası ve verim yılının etkileri ise önemsiz tespit edilmistir. Disikuzuların 150. gün ve 180. gün agırlıklarına, verim yılının etkisi önemli (P<0.01, P<0.001),dogum tipi ve ana yasının etkileri ise önemsiz bulunmustur.Laktasyon süt verimine verim yılının ve koyunun yasının etkileri önemli (P<0.01),laktasyon süresine ise aynı faktörlerin etkileri önemsiz saptanmıstır.Koyunların yapagı verimine, verim yılının etkisi önemli (P<0.001), koyunun yasınınetkisi ise önemsiz bulunmustur. Sıfat öncesi canlı agırlıga verim yılı ve koyunun yasınınetkileri yüksek düzeyde önemli (P<0.001) tespit edilmistir.ivesi koyunların basta laktasyon süt verimi olmak üzere incelenen tüm özellikleriyönünden bu ırkın orijini oldugu yetistirme bölgelerinde ve diger bölgelerde yapılanarastırmalarda elde edilen verim düzeyleriyle karsılastırıldıgında, Eskisehir ilinde iyiperformans gösterdigi tespit edilmistir. Ayrıca iki yıl süren arastırma süresince sürü saglıgıyönünden herhangi bir olumsuzlukla karsılasılmaması vesi koyunlarının Orta AnadoluBölgesine adaptasyon sagladıgı ve bu bölgemizde basarılı olarak yetistirilebilecegi ortayaçıkmıstır.

This study aimed to determine main productive performance, adaptation ability ofAwassi in Central Anatolian Region.Fertility parameters; heat, pregnancy, parturition, single born, twinning, abortion, lambrate and number of lambs per parturition on the basis of number ewes assigned for matingwere 100 %, 93.8 %, 90.5 %, 79.7 %, 20.3 %, 1.4 %, 108.8 % and 1.20, respectively.Birth, 30th, 60 th (weaning), 90 th, 120 th day corrected average live weight of Awassilambs were 4.52 kg, 9.94 kg, 17.34 kg, 23.26 kg, and 29.14 kg, respectively. One hundredFiftieth and 180 th day corrected average live weight of Awassi female lambs were 32.83 kgand 38.07 kg, respectively.Survival rates of lambs at 60 th and 120 th days of age were 88.3 % and 84.5 %,respectively.Corrected average lactation milk yield and lactation period of Awassi ewes were 196.5kg and 184.3 day, respectively.Corrected average greasy wool production and body weight at mating of Awassiewes were 2543 gr and 58.74 kg, respectively.General death and slaughter rate of stock were 8.2 % throughout research period.While the birth weight of lambs was significantly affected by the sex and birth type(P<0.01, P<0.001), it was not affected by mother age and production year. Thirtieth dayweight of lambs was affected by birth type (P< 0.001) however; it was not affected by motherage, production year and sex. Sixtieth day weight was statistically affected by year, sex andbirth type (P<0.05, P<0.01, P<0.001) but it wasn?t affected by the mother age. While weightsof 90 th and 120 th day were affected by birth type and sex (P<0.05, P<0.001), they were notaffected by mother age and production year. Production year?s effect on the 150 th and 180 thday weight of Awassi female lambs were found statistically significant (P<0.01, P<0.001).However, mother age and birth type?s effect were not found statistically significant.Lactation milk yield was affected by production year and age of ewe (P<0.01) butlactation length was not affected the same environmental factors.While Production year significantly affected the wool production (P<0.001), age ofewes did not affect it. Effects of production year and age of sheep were highly significant atbody weight of mating (P<0.001).All investigated parameters of Awassi sheep raised in Eskisehir (Primarily lactationmilk yield), were found comparable when comparing with Awassi sheep raised in otherregion and origin place. In addition this study indicated that Awassi sheep could besuccessfully raised in Central Anatolian Region and they adapted to the conditions of thisregion since there was not any unfavorable herd health problem encountered during 2 yearsresearch period.