Zhao Rugua`nın Zhufanzhi adlı eserine göre XII - XIII. yüzyılda Orta Doğu kentleri ve ticari emtia

Abstract

Antik çağlardan beri Ortadoğu ile Çin arasındaki deniz ticareti vasıtasıyla ürün, inanç, dil, kültür ve medeniyetlerin mübadelesi sağlanmaktadır. İbn Battûta ve Marco Polo isimli Ortaçağ'ın iki ünlü seyyahının eserlerine göre Zeytûn, dünyanın büyük limanlarından biri idi. Bu tezin amacı, Zeytûn limanı gümrük nazırı Zhao Rugua tarafından 1225 yılında yazılmış olan Zhufanzhi (Barbarların Tasviri) isimli kitapta bahsedilen Ortadoğu kentleri ve ticari emtia ile ilgili metinleri tercüme ederek kaynakları değerlendirmektedir.Birinci Bölüm'de Çin ile deniz ticareti yapan toplam 21 Ortadoğu kentinin coğrafî mevkii, iklimi, yerli ürünleri, kültürü, gelenek, görenek ve yerel rivayetleri detaylıca kaydedilmektedir. İkinci Bölüm'de ise Birinci Bölüm'de bahsedilen kentlerden Zeytûn limanına ithal edilen 22 çeşit ürünün dağılım, cins, üretim ve kullanımları hakkında daha detaylı, geniş ve sistematik şekilde verilmektedir. Zhao, bizzat kentlere gitmeden Çinli ve yabancı tüccarlarla mülakat yaparak ve Çin resmî hanedanlık tarihi eserlerine başvurarak eserini yazmıştır. Zhufanzhi adlı eserin, XII-XIII. yüzyıl Çin ve Ortadoğu kentleri arasındaki ticari münasebet tarihini incelemek için mühim bir kaynak olduğu kabul edilmektedir.

It is by sea-trade that brings the exchange of products, religions, languages, cultures and civilizations between Middle East and China since ancient times. Zeytun, a harbour of China, was introduced by two great travelers in the Middle Ages, Ibn Battuta and Marco Polo as the biggest harbour in the world. This thesis is about the stories which Zhao Rugua heard while serving in the custom of Zeytun, and then written down as Zhufanzhi (Description of Barbarous Peoples) in 1225 A.D.. The notes are translated into Turkish and the resources about Middle East cities and the commercial goods there are evaluated in this paper.The first part of this thesis are the records of the geographical position, climate, native products, culture, tradition, custom and the local traditions of 21 Middle East cities carrying on sea-trade with China. The second part of this paper is to give more detailed, wide and systematic information about the distribution, substance, production and the use of 22 kinds of products imported to Zeytun from these cities. Without having been to these cities by himself, Zhao finished this book by the stories from Chinese and foreign traders in Zeytun, and the references from the Chinese official historical works in each dynasties. Therefore, Zhufanzhi is truly accepted as a vital resource for reseachers to investigate in the history of the trading intercouses in the XII. and XIII. centuries.