Fener Rum Ortodoks Patrikhanesinin `Talep Repertuarı`nın inşasında Bartholomeos Dönemi

Abstract

Bu çalışma Fener Rum Ortodoks Patrikhanesinin dört temel talebinin Lozan tartışmalarından bugüne geçirdikleri dönüşümü, yaygınlaştırma ve meşrulaştırma stratejilerini kimlik-tehdit bağlamında incelemektedir. Çalışmanın amacı Patrik Bartholomeos tarafından her fırsatta dile getirilen Patrikhane talep repertuarının Cumhuriyet Dönemi'nde geçirdiği tarihsel süreci detaylandırarak politik iktidarın bu taleplere olumlu yanıt vermemesinin nedenlerini karşılaştırmalı politikaların kültürel analiz metodu ile ortaya koymaktır. Patrikhane imparatorluk zamanlarında; siyasi, dinî ve hukuki bakımdan en üst düzeyde himaye görmüştür. Sonrasında milliyetçilik akımları ve ulus-devlet inşasının bir sonucu olarak Lozan tartışmalarının ardından az sayıda Ortodoks inancına sahip insanın dinî temsilciliği misyonu ile içine kapanmıştır. Bartholomeos, Sovyetler Birliği'nin dağılmasını değerlendirmiş, Avrupa Birliği ve ABD'nin açık desteği ile ülke içinde ve özellikle uluslararası kamuoyunda Patrikhanenin görünürlüğünü artırmış, ancak temel dört talebin gerçekleşmesinde iktidar sahibinin tam desteğini alamamıştır. İşte bu noktada Türk siyasal yaşamı kültürel kimlik kodları tarafından geçmişte tehdit olarak kaydedilen Sevr gibi travmaların, karar vericilerin hafızasında hâlâ bir miras olarak sürdüğü, yine ulus-devlet inşasının temelinde kullanılan milliyetçilik harcının günümüz politikalarında izinin devam ettiği anlaşılmaktadır.Key Words: Greek Orthodox Patriarch of the Phanar, Demand Repertoire, Cultural Analysis, Identity, Thereat

This study investigates the transformation of the four major demands of Greek Orthodox Patriarch of the Phanar since Lausanne Peace Treaty with their generalization and legitimization process in terms of identity-threat context. The aim of the study is to elaborate the transformation process of the Demand Repertoire of the Patriarchate, which is mentioned by the Patriarch Bartholomew on every occasion, throughout the Republic Era and to reveal the reasons why the governments do not meet those demands with the help of cultural analysis method. One of the ancient institutions in the history, The Patriarchate was highly favored in political, religious and legal terms by the Ottoman Empire. As a result of nationalism and nation state building and after Lausanne Peace Treaty, it became the religious representative of only a small amount of Orthodox people. Patriarch Bartholomew I takes the advantage of disintegration of the Soviet Union and makes the Patriarchate gain fame with the direct support of European Union and the United States of America throughout the international public and in Turkey. However, he failed to gain the full support of the Government of Turkey to be able to meet the four major demands. Therefore, it is understood that political traumas like The Treaty of Sevres still have effect on the decisions made by the government as a cultural legacy and nationalism is still the fundamental ingredient in todays politics.