Bakır ve krom metallerinin seçicili ve konvansiyonel aktif çamur proseslerine etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın temel amacı, aktif çamur sistemindeki ağır metal adsorpsiyonunu araştırmaktır. Bunu incelemek üzere iki farklı çalışma yürütülmüştür. Birinci çalışmada, aerobik seçicili aktif çamur sisteminde farklı çamur yaşlarında gerçekleşen ağır metal adsorpsiyonu, ikinci çalışmada ise sürekli çalıştırılan klasik ve aerobik seçicili sistemlerdeki metal adsorpsiyonu incelenmiştir. Birinci çalışmada, sürekli olarak işletilen laboratuar ölçekli aerobik seçicili aktif çamur sistemlerinden çamur örnekleri alınmış, Cu(II) ve Cr(VI) metallerinin adsorpsiyon verimlerini tespit etmek üzere kesikli reaktörler kurulmuştur. 5 ve 15 günlük çamur yaşlarında 0,5, 1,0, 3,0, 10,0 ve 25,0 mg/L'lik artan Cu(II) iyonu konsantrasyonlarında ve 0,5, 1,0, 3,0, 10,0 mg/L'lik artan Cr(VI) iyonu konsantrasyonlarında giderim verimleri belirlenmiştir. Her iki metalin iki farklı çamur yaşındaki adsorpsiyon verimlerini tespit etmek üzere Freundlich izotermi kullanılarak elde edilen `k` adsorpsiyon kapasitesi değerleri karşılaştırılmıştır. Kesikli deneylerin değerlendirmeleri sonucunda, 15 günlük çamur yaşında Cu(II) için ortalama giderim seviyesi % 16 olarak belirlenirken 5 günlük çamur yaşında %84 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlara benzer olarak Cr(VI) için ise 15 günlük çamur yaşında %15 ve 5 günlük çamur yaşında da %33'lük bir giderim seviyesi tespit edilmiştir. İkinci çalışmada ise sürekli olarak işletilen klasik ve aerobik seçicili sistemlere 2,0 mg/L Cr(VI) içeren sentetik atıksu ve 0,5 mg/L Cu(II) içeren sentetik atıksu beslenmiştir. Sistemlerde biriken metal miktarları belirlenmiştir. Her iki çalışmadan elde edilen sonuçlara göre klasik ve aerobik seçicili sistemler arasında metal giderimi yönünden fark olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: adsorpsiyon, aerobik seçici, aktif çamur, çamur yaşı, bakır, krom(VI)

11 ABSTRACT The overall objective of this study was to investigate heavy metal adsorption in the activated sludge system. In this study, two different studies were carried out to investigate heavy metal adsorption in the activated sludge system. In the first study, heavy metal adsorption occurring at different sludge ages in the aerobic selector activated sludge system was determined. Heavy metal adsorption was investigated in the conventional and aerobic selector systems operated continuously. Batch sorption experiments were carried out with sludge samples obtained from the bench-scale systems in order to determine adsorption levels of Cu(II) and Cr(VT). Initial soluble concentrations of metals in the mixed liquors were 0.5, 1.0, 3.0, 10.0, 25.0 mg/L and 0.5, 1.0, 3.0, 10.0 mg/L for Cu(H) and Cr(VI), respectively. Freundlich equilibrium isotherm was employed to determine `k` values indicating the adsorption capacities of sludge samples. Overall evaluation of the batch experiments showed that the mean removal level of Cu(II) was 84% for Qc=5 days whereas 16% of removal was obtained for Qc=15 days. Corresponding results for Cr(VT) were 33% and 15%. In the second study, continuous conventional and aerobic selector activated sludge systems were fed with synthetic wastewater containing 2.0 mg/L Cr(VI) and 0.5 mg/L Cu(II). Metal quantities removed in the systems were determined. Both studies indicated that there was a significant difference between metal biosorption capacities of conventional and aerobic selector activated sludge systems. Keywords: adsorption, aerobic selector, activated sludge, sludge age, copper, hexavalent chromium