Mekânın dönüşümü ve toplumsal kırılmaların mekândaki iz düşümü:Salt Galata örneği

Abstract

Salt Galata, eski adı ile Galata, yeni adı ile Karaköy sınırları içerisinde bulunan sanatlı bir yapıdır. Osmanlı son dönemlerinde inşa edilmiş bu binanın yapılış amacı, resmi Osmanlı Bankası olarak İmparatorluğa hizmet sağlamaktır. Günümüzde bina, Salt Galata adında etkinlik, okuma ve arşiv ağırlıklı sanatsal bir merkez konumuna gelmiştir. Galata semti ile Salt Galata'nın zaman içerisinde geçirdiği dönüşümü toplumsal düzeyde incelemek ve nitel araştırma yöntemleri ile ortaya koymak tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu bakımdan Henri Lefebvre'nin düşünceleri ile desteklenen teorinin tarihsel gelişimi alıntılar yapılarak aktarılmıştır. Mekân sosyolojisi içerisinde ele alınan Salt Galata binası ve Galata semti, yirmi bireyin katılımı ile niteliksel ve derinlemesine incelenerek teoriyi destekleyen bulgular açığa çıkarılmıştır. Katılımcıların verdikleri cevapların ve arşiv belgelerinin incelenmesi Michel Foucault'un analiz yöntemleri gözetilerek yapılmıştır. Mekân kavramının salt olarak düşünülemeyeceği, çevre faktörlerin ve öznenin mekânı yaratan asli öğeler oldukları ve mekânın tarihsel katlardan oluşup içinde bulunulan zaman diliminde tekrar tekrar okunabileceği vurgulanmıştır.

Salt Galata is a building located in Karaköy (formerly Galata) district. Its architecture contains artistic elements. It was built in the last periods of the Ottoman Empire. The purpose of this building is to serve as an official Ottoman Bank. Today, this place is named Salt Galata. It has become a centre of art activities, academic meetings, study area for students and archive. The subject of this thesis is to examine the historical transformation of Galata district and Salt Galata from a sociological perspective. The data of this thesis is conducted through qualitative research method. Secondary texts and archive documents describing the history of the building are used to conduct information about the history of the Salt Galata. In order to understand sprit of today, semi-structured interviews are made with twenty people. These people are the visitors of Salt Galata and the residents of and neighbouring place calling Hırdavatçılar Çarşısı. The theoretical background of the thesis is grounded on the ideas of Henri Lefebvre and the discussions of the sociology of space. The thesis theoretically follows the idea that spaces have historical and social lives. The thesis has discussed that Salt Galata cannot be seen only as a building. Salt Galata consists of different layers of history each of which communicate with other. Today, these historical layers are reappearing in the experiences of individuals concerning this space.