Tolga Karaçelik`in `Sarmaşık` filminin göstergebilimsel çözümlenmesi

Abstract

Geçmiş tarihler süresince, aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşamını sürdüren ve temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan cemiyetlerin hepsi; hiyerarşik bağların dışında alt-üst ilişkileri, baskıcı güçler, hegemonya, yasaklama, cezalandırma, otoriter tutuma bağlı farklı kavramlar üzerinden tartışılır duruma gelmiştir. Hiyerarşik sıralamada, farklı kümeler içerisinde yer alan ve toplumu oluşturan toplulukları idare eden güçler vardır. Dünya düzeni, yöneten ve yönetilenler üzerinden devam etmektedir. Toplum içerisinde yaşamlarını sürdüren insanların, hayatlarını ve yaşam biçimlerini etkileyen bu kavramlar sinema sektörünün de ilgi alanını kapsayan bir gerçeklik haline gelmiştir. Tolga Karaçelik'in yönetmenliğini ve senaristliğini üstlendiği Sarmaşık filmi, senaryosu bakımından incelendiğinde, farklı görüş ve düşüncelere bağlı olan, altı erkek oyuncu tarafından canlandırılan ve birbirinden değişik karakterlerde iktidar, baskıcı güç otoriter tavırların anlatıldığı kavramların üzerinden hayat bulan bir filmdir. Ticari amaçlı bir şekilde, uluslararası mal götürüp getirmekte kullanılan bir yük gemisinde ortaya çıkan hadiseler, karakterlerin kendi bireysel özellikleri ile dışa vurulan bir ülke alegorisi şeklindedir. Film içerisinde izleyiciye aktarılan mesajlar; metaforlar ve semboller üzerinden verilmeye çalışılmıştır. Bu semboller ve metaforlar, filmi gerçeküstü bir boyuta taşımaktadır. Tez çalışmasında; Sarmaşık filmi anlatısı içerisinden, iktidar olgusunun nasıl ortaya çıktığı ve ne şekilde ilişkiler kurulduğu, otorite karşısında toplum içerisinde yer alan, yönetilen toplulukların ne şekilde tepkimelerde bulunduğu ve ortaya çıkan davranışları çözümlenmektedir. Bir başka anlatım biçimiyle; otorite karşısında `ötekiler` diye gösterilen toplulukların ne şekilde hareketler sergiledikleri `ulusal alegori` biçimiyle göstergebilimsel olarak çözümlenmektedir.

All communities which lived together on the same piece of land and which cooperated to ensure their basic interests throughout the history have become debatable over different concepts based on superior-subordinate relationships, pressure authorities, hegemony, banning, punishment, authoritative attitude in addition to hierarchical bonds. In the hierarchical order, there are powers within different clusters who administrate the communities constituting the society. The world order is maintained through those managing and being managed. These concepts which influence the lives and living styles of the people who maintain their lives within the society have turned into a reality covering the area of interest of cinema industry. When the movie Sarmaşık (Ivy) directed and written by Tolga Karaçelik is reviewed in terms of its scenario, it is a movie in which power, pressure authority and authoritative manners concepts spring to life over different characters played by six actors who are attached to different opinions and ideas. The incidents which occur in a freighter used for international commercial transportation of goods is in form of a country allegory expressed by the individual characteristics of the persona. The messages are attempted to be conveyed to the audience in the movie over metaphors and symbols. These symbols and metaphors carry the movie to a surrealistic dimension. In the dissertation, the fact of power, how does it appear and what kind of relations are established, how do the managed communities within the society react before authority and the resulting behaviors are analyzed from the story of the Sarmaşık (Ivy) movie. In other words, the behaviors of the communities indicated as `others` before the authority are semiologicaly analyzed in form of `national allegory`.