İlköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin rehberlik uygulamaları ve öğretmen yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma ilköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin rehberlik uygulamaları ile öğretmen yeterlilikleri ve çeşitli değişkenlerle olan ilişkisini anlamaya yönelik olarak yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın modeli karşılaştırma türü ilişkisel tarama modelidir.Araştırmanın evreni Uşak ili merkezinde görev yapan ilköğretim birinci kademede sınıf öğretmenleridir. Araştırmanın örneklemini ise evreni oluşturan okullardan 2008-2009 eğitim-öğretim yılında Uşak ili merkezinde görev yapan öğretmenlerin sayıları değerlendirilerek tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen 309 ilköğretim birinci kademe sınıf öğretmeni oluşturmaktadır.Araştırmanın verileri iki ölçek kullanılarak elde edilmiştir. Sınıf Öğretmenlerinin, rehberlik uygulamaları ?Rehberlik Uygulamaları Ölçeği? (Terekeci, Taşdelen_Karçkay, 2010) ile toplanmıştır. Ölçek, araştırmacı tarafından ilgili literatür taranıp Rehberlik ve Psikolojik Danışma alanında doktora eğitimini tamamlamış 3 alan uzmanın görüşleri alınarak geliştirilmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış olup ölçek tek boyutta toplanmıştır. Ölçekteki 21 maddenin toplam Cronbach Alpha katsayısı ,94'tür. Bulgular, Rehberlik Uygulamaları Ölçeği'nin uygulanabilecek düzeyde geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Kullanılan ikinci ölçek ise; öğretmenlerin kendi yeterliliklerine yönelik Gibson ve Dembo (1984) tarafından geliştirilen ve daha sonra Guskey ve Passaro (1994) tarafından yeniden gözden geçirilen Öğretmen Yeterlilik Ölçeği'nin (Teacher Efficacy Scale) Diken (2006) tarafından Türkçe'ye uyarlanıp Türkiye'de Türk öğretmenler üzerinde geçerlik ve güvenirliği incelenen ölçektir. Ölçeğin güvenirlik çalışması Cronbach Alpha testi ile yapılmış; ölçeği oluşturan toplam 16 maddenin iç tutarlılık katsayısı .71, ilk boyutun .71 ve ikinci boyutun ise .73 bulunmuştur. Bulgular, Öğretmen Yeterlilik Ölçeği Türkçe versiyonunun Türk öğretmenleri ile uygulanabilecek düzeyde geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.Bu araştırmanın sonucunda, ilköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin rehberlik uygulamaları ve öğretmen yeterlilikleri arasında ise orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki vardır. Yapılan korelasyon analizine göre, öğretmenlerin rehberlik uygulamalarıyla en yüksek ilişki öğretmen yeterlilikleriyle ilgilidir. Aşamalı regresyon analizi sonucunda rehberlik uygulamalarında öğretmen yeterliliği önemli yordayıcı olarak bulunmuştur.Anahtar Kelimeler:Öğretmen yeterliliği, Rehberlik, İlköğretim öğretmenleri, Sınıf öğretmenleri, İlköğretim okulları, Öğretmenler, Rehberlik uygulamaları

This is a descriptive type of research that examines the relationship between various variables, primary school teachers guidance practices and teacher efficacy. This is a comparative type of correlational survey.The population of this research consist of the primary schools in the metropolitan area of Uşak. The sample of research is composed of 309 teachers randomly selected from the population attending school in the academic year of 2008-2009.The data of this research were acquired by using two different scales. They were initially collected by ?Guidance and Counselling Applications Scale? tool which was developed by Tasdelen Karckay and the researcher. The scale was developed by the researcher following a research review and consultation with 3 field specialist who have PhD Guidance and Psychological Counselling. The validity and reliability of this scale was studied and it was gathered as one-dimensional. The Cronbach alpha coefficients of 21 items on the scale were found 0.94. The findings indicate that ?Guidance and Counselling Applications Scale ?was found as valid and reliable to apply.The second scale used in this research is ?Teacher Efficacy Scale? aimed to measure teacher competencies, developed by Gibson and Dembo, reviewed by Guskey and Passaro (1994) subsequently. Diken (2006) performed the adaptation of the scale into Turkish to assess the validity and reliability of the scale on Turkish teachers in Turkey. The reliability of this scale was measured by Cronbach Test. The internal consistency coefficient of 16 items on the scale was found 0.71, first dimension 0.71 and second dimension 0.73. Those findings demonstrate that ?Teacher Efficacy Scale? is valid and reliable to perform on Turkish teachers.This research supports that there is a significant and meaningful relation between guidance-counselling applications of elementary school classroom teachers and teacher competencies. According to correlations analysis, the most significant relation to teacher?s guidance-counselling applications is found to be teachers? competencies. As a result of progressive regression analysis, teacher competencies are established to be an important predictor for guidance-advice applications.Key Words:Teacher Efficacy, Guidance, Primary education teachers, Class teachers, Primary education schools, Teachers, Guidance practices.