İlköğretim okulu öğretmenlerinin değişime karşı tepkileri ile okul kültürü algıları arasındaki ilişki

Abstract

Birer açık sistem olarak çevreyle sürekli etkileşimde olan örgütler, çevrede meydana gelen değişimlere ayak uydurmak için değişmek zorunda kalırlar. Yani değişim her örgütün varlığını devam ettirebilmesi için gerekli bir süreçtir. Değişim olmadan bir örgütün varlığını sürdürebilmesi mümkün olmamaktadır. Yaşadığımız çağ, değişimin en fazla görüldüğü ve en hızlı olduğu bir çağdır. Diğer alanlarda olduğu gibi eğitim alanında da eskiye göre çok farklı değişimler yaşanmakta ve yenilikler ortaya çıkmaktadır. Birer eğitim örgütü olarak okullarda da bu gelişmeler gerek yapı, gerekse işleyişte değişim ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Değişim süreçlerinde ortaya çıkan değişime direncin üstesinden gelinebilmesi için de değişimin planlı bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir. Bu süreçlere katkıda bulunması amaçlanan bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin değişime karşı tepkileri ile okul kültürü algıları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma ile ilgili literatür taraması yapılarak öğretmenlerin değişime karşı tepki türünü ölçmek için hazırlanan ?Değişime Karşı Tepki Türü Ölçeği? ile öğretmenlerin okul kültürü tipi algılarını ölçmek için ?Yücel ve Karataş Kurumsal Kültür Ölçeği?nden uyarlanan ?Okul Kültürü Ölçeği? kullanılmıştır. Ayrıca demografik değişkenlerin tespiti için de ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılmıştır. 240 öğretmenin katıldığı araştırma sonuçları iki farklı analize tabi tutulmuştur. İlk olarak öğretmenler bireysel olarak incelenmiş; daha sonra kümeleme (aggregate) yöntemiyle toplu okul analizi yapılmıştır. 25 okulun yer aldığı bu araştırmada öğretmenler hem bireysel hem de okul olarak toplu değerlendirmeye tabi tutulmuştur.Araştırmadan sonuç olarak, öğretmenlerin değişime karşı tepki türü ile okul kültürü tipi algıları arasında manidar bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Hem bireysel hem de toplu okul analizleri birlikte değerlendirildiğinde, okul kültürü tipi olarak klan kültüründe değişime karşı tepki olarak aktif desteğin ön plana çıktığı, diğer hiyerarşi, adokrasi ve market kültürlerinde ise değişime karşı tepki olarak pasif direnmenin ön plana çıktığı sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: Değişime Karşı Tepki, Değişime Direnç, Okul Kültürü

The organizations, be in a continuous interaction with the environment as open systems, are forced to change to adapt the changes occurring in their environment. That the change is a necessary process for the organizations to continue their existence. It?s impossible than an organization can survive without change. Change seen most commonly and occurs the fastest in this age. As in other areas, in the field of education, very different changes and innovations have emerged if we consider the past. Also at schools, as a training organization, these developments have revealed the need for change either in the structure or in operations. While change is occurring, it?s necessary to overcome resistance to change. This can be conducted by a planned, structured change process. The purpose of this study, intended to contribute to this process, to investigate the relationship between reactions to change and school culture perceptions of the teachers working in primary schools.Screening model is used in the study. In this study, ?Değişime Karşı tepki Türü Ölçeği?, which is prepared to measure the teachers' reaction to change after literature screening,and ?Okul Kültürü Ölçeği?, which is adapted from ?Yücel ve Karataş Kurum Kültürü Ölçeği? and used to measure the teachers' school culture perceptions, are used to collect data. In addition, ?Kişisel Bilgi Formu? is used to determine demographic variables. 240 teachers from 25 different schools participated in the research and results are examined in two different analysis. Firstly, they examined individually and then school analysis by using aggregate methot.Every teacher in this study has been assessed both individually and collectively.As the study results, significant relationships between teachers' reactions to change and school culture perceptions have been identified. If the study results are evaluated both individual and collective school analyzes, we obtain that the school culture type clan culture and at this culture active support type of reaction to change comes to the fore. At other hierarchies, adhocracy and market culture, the passive resistance, as a type of reaction to change, comes to the fore when it?s concluded.Keywords: Reactions To Change, Resitance To Change, School Culture