Kıvırcık koyunlarında kızgınlık etkinliğinin değişimi

Abstract

Bu çalışma, Kıvırcık koyunlarında (n=13, 1 yaşlı) yıl boyunca kızgınlık etkinliğinin tanımlanmasına yönelik olarak U.Û. Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi' nde yürütülmüştür. Koyunlarda kızgınlık, her gün sabah ve akşam 20dk. olmak üzere, karın ve kasık bölgesi bezle kapatılmış koç yardımıyla izlenmiştir. Ekim ve Kasım aylarında haftada üç kez toplanan kan örneklerinde Enzyme immunoassay yöntemiyle progesteron analizi, Radyoimmunoassay yöntemiyle östrodiol analizi yapılmıştır. Kızgınlik süresi ortalama 20.2 ± 1.20 saat, kızgınlık döngü süresi ortalama 20.2 ± 1.20 gün olarak bulunmuştur. Çiftleşme mevsimi süresince kızgınlık döngü sayısının 2 ile 7 arasında değişiklik gösterdiği saptanmıştır. Anöstrus dönemi ve çiftleşme mevsimi uzunluğu sırasıyla 261.6 ± 6.31 ve 103.4 ± 6.31 gün olarak tespit edilmiştir. Bursa ili şartlarında koyunlar, günlerin kısalmaya başladığı sonbahar başlangıcında kızgınlık göstermeye başlamış ve kızgınlıklar Ocak ayı sonuna kadar görülmeye devam etmiştir. En yüksek kızgınlık görülme oranına % 89.74 ile Ekim ve Kasım aylarında ulaşılmış, Eylül, Aralık ve Ocak aylarında ise bu değer sırasıyla %29.91, %21.37 ve %72.65 olarak gerçekleşmiştir. Koyunlar kızgınken plazma östradiol düzeyi 22pg/ml ile 37pg/ml arasında, plazma progesteron düzeyi de 0,35ng/ml ile 0,69ng/ml arasında bir değişim göstermiştir. Kızgınlık döngüsünde en yüksek ortalama progesteron konsantrasyonu luteal fazın 9-12.günlerinde 4.8±0.45ng/ml olarak bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Kıvırcık, Koyun, Kızgınlık, Progesteron, östradiol

This study was carried out to determine oestrous activity of Kivircik ewes (n=13, 1 age) throughout the year at Agricultural Faculty Research Farm of Uludağ University. The onset of oestrous was detected by using aproned ram for 20 minute period twice every day. Blood samples which collected three times a week in October and November months were analyzed by Enzyme immunoassay for progesterone, by radioimmunoassay for estradiol. Oestrous cycle lengths and oestrous lengths were 20.2 ± 1.20 day, 20.2 ± 1.20 hours, respectively. Total number of oestrous cycle was changed between 2 and 7. The breeding season lengths were 103.4 ± 6.31 day and anoestrus period lengths were 261.6 ± 6.31 day. In Bursa province conditions oestrous was occured between September and January. The highest frequency of oestrous was appeared in October and November with 89.74%. The other oestrous frequencies shown in September, December and January were found 29.91%, 21.37% and 72.65%, respectively. Plasma estradiol level was changed between 22-37pg/ml, plasma progesterone level was changed between 0.35-0.69ng/ml in to be heat sheep. Progesterone level of 9-1 2th days of luteal phase of estrus was 4.8±0.45ng/ml.Key words: Kivircik, Sheep, Estrus, Progesterone, Estradiol