Hazır giyim sektöründe en iyi fason işletme seçimi için bulanık AHS ve bulanık TOPSIS yöntemlerinin kullanılması

Abstract

Çalışmamızın amacı Hazır Giyim Sektöründe dünyaca ünlü markaların siparişlerini diken en iyi fason işletme seçimi problemini ÇKKV yöntemleri ile çözmektir. Bunun için en iyi fasoncu seçiminde dört yöntem ortaya koyulmuştur. Karar probleminin kriterleri, sektördeki üç tedarikçi firma ile yapılan ön mülakatlardan ve literatürde tedarikçi seçimi çalışmalarından yararlanılarak belirlenmiştir. Bu sayede literatüre tedarikçi seçim kriteri olarak yeni kriterler eklenmiştir. Karar probleminin kriterleri hiyerarşik yapıya uygun olduğu için AHS ve TOPSIS yöntemleri çözümde kullanılmıştır. Ayrıntılı literatür çalışması ile AHS ve TOPSIS yöntemlerinin çok yaygın kullanıldığı görülmüştür. Bulanık AHS ve Bulanık TOPSIS yöntemleri, kriterlerin sayısal olarak ifade edilemeyen, kesin olmayan yargılara dayandığı gerekçesiyle çalışmada kullanılmıştır. Fason işletme seçiminde bulanık yöntemler kullanılmadığı için çalışmada bu yöntemlerin kullanılması literatüre katkı sağlamıştır. Karar probleminde 6 ana kriter, 20 alt kriter 4 alternatif bulunmaktadır.Yöntemler Microsoft Office Excel programına veri ve formüller girilerek çözülmüş ve en iyi fasoncu sıralamaları elde edilmiştir. AHS yöntemi kriterlere ağırlık verirken, uç değerlerden TOPSIS'e göre daha fazla etkilenmiştir. BAHS hiyerarşideki altı ana kriterin dördüne sıfır ağırlığını verdiği için çalışmamızdaki karar problemine uygun bulunmamıştır. TOPSIS ve BAHS yöntemi A alternatifini seçmiştir. AHS ve BTOPSIS C alternatifini seçmiştir.Anahtar Kelimeler: Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV), AHS, TOPSIS, Bulanık AHS, Bulanık TOPSIS, Tedarikçi Seçimi, Fason İşletme, Hazır Giyim Sektörü

The purpose of the study is to solve the problem of determining the best sub-contractor among those which sew the orders of the worldwide known brands in the ready-made clothing sector through multi criteria decision making (MCDM) models. Hence four models are utilised for the determination of best sub-contractor. The decision-making criteria are determined through utilising the preliminary interviews with three suppliers in the sector and the literature review on selection of supplier. By this means original criteria are brought to the literature as the criteria for supplier choice. As the criteria of decision problem have hierarchic structure the AHP and TOPSIS models are utilised. Besides, through the literature review it is also seen that AHP and TOPSIS models are commonly utilised. Fuzzy AHP (FAHP) and Fuzzy TOPSIS (FTOPSIS) models are used in the study for those criteria that cannot be expressed numerically and that rely on indefinite judgement. The use of fuzzy models for the selection of sub-contractor makes a contribution to the literature. In the decision problem there are 6 main-criteria, 20 sub-criteria and 4 alternatives.The models are solved by entering data and formulas to Microsoft Office Excel, and the best sub-contractor grading is obtained. While AHP model gives weight to the criteria, compared to the TOPSIS model, it is influenced by extreme values more. As the FAHP model gives zero weight to the four of six criteria in the hierarchy, it is found inappropriate for the decision problem in the study. TOPSIS and FAHS modals chose the alternative A. AHP and FTOPSIS models chose the alternative C.Keywords: Multi Criteria Decision Making (MCDM), AHP, TOPSIS, Fuzzy AHP, Fuzzy TOPSIS, Selection of Supplier, Sub Contractor, Ready-Made Clothing Sector.