1550-1580 Osmanlı Eflak-Boğdan ilişkileri

Abstract

Osmanlı tarihinde Eflak-Boğdan adıyla bilinen Romanya bölgesi, coğrafi olarak Eflak, Boğdan ve Erdel gibi üç faklı bölgeye ayrılmış ve tarihin ilk dönemlerinden beri Eski-Türk kavimlerin de uğradığı bir yer olmuştur. Bilhassa İskit döneminde başlayan Türk-Romen ilişkileri belirli aralıklarla bölgede bulunan diğer Türk kavimleri ile kültürel, siyasi ve ekonomik ilişkiler bağlamında gelişme göstermiştir. Türk-Romen ilişkileri Osmanlı döneminde ise farklı bir boyut kazanarak köklü bir şekilde gelişme göstermiştir. Bilhassa Osmanlı birliklerinin Balkanlarda Tuna nehrinin kuzeyine doğru yayılma arzusunun neticesi olarak Eflak-Boğdan Prenslikleri ile karşı karşıya gelinmiştir. Osmanlı Padişahı I. Murat ile başlayan bu mücadele Kanuni dönemine kadar hasmane biçimde geçerek Eflak-Boğdan'ın hamiyet altına alınmasına çaba harcanmıştır.Son olarak mühimme defteri endeksli yaptığımız 1550-1580 yılları arasındaki Osmanlı-Romen ilişkileri incelendiğinde ise; Tuna kıyısında bulunan bu iki voyvodalık üzerinde bazı istisnai isyanlar dışında siyasi anlamda bir hâkimiyet kurulduğu ve bölgenin sürekli olarak komşu beyler aracılığı ile kontrol altında tutulmaya çalışıldığı görülmektedir. Yine bu bağlamda buraya gönderilen hükümlerde Eflak-Boğdan voyvodalarının birlikte dayanışma içine girdikleri görülmüştür. Ayrıca ekonomik anlamda başkent İstanbul'a yapılan çeşitli yardımlar da bölgenin önemini artırarak Eflak-Boğdan'da olası herhangi bir sosyal huzursuzluğun çıkmasına meydan verilmemiş olup gereken durumlarda ise bizzat İstanbul'dan yeniçerilerin asayiş, huzur, güvenlik vs. için bölgeye gönderildiği durumlar da olmuştur. Anahtar Kelimeler: Eflak, Boğdan, Erdel, Voyvoda, Ekonomik, Siyasi, Sosyal

Romania region, known as Wallachia-Moldavia in Ottoman history, divided into geopraphically three different areas such as; Wallachia, Moldavia and Transylvania and it is place where come over Old-Turkish tribes since first historical period. Especially; Romanian-Turkish relations starting in the Scythian period, periodically with other Turkish tribes in the region showed a improvement in the context of cultural, political and economical relations.Turk-Romania relations, by gain different extent in the Ottoman period showed a improvement as a rooted way. Especially, as result of the Ottoman troops' desires to spread toward nord of the Danube River in the Balkans was came across with Wallachia-Moldavia Princedoms. This struggle with starting Ottoman Sultan I. Murad until period of Kanuni Süleyman by passing hostile, it has been effort to take Wallachia-Moldavia domination of Ottoman.Lastly; İf when are examined Ottoman-Romanian relations between 1550-1580 years as we did according to the register of mühimme, on the two voivodship where located on the bank of the Danube except that some of rebelliotion was established an dominance in the political sense and that area can be seen perpetually try to keep under the control by means of neighbor's Beg. Again in this content, in the orders to sent here, was seen that Wallachia-Moldavia's voivode being in solidarity with each other. İn addition; in econmical meaning making various helps to İstanbul where capital city by enhance important of area, it cannot be permission possible social unrest in Wallachia-Moldavia and it happened some neccessary situations janissaries to have sent that area from İstanbul for security, peace, etc.Keywords: Wallachia, Moldavia, Transylvania,Voivode, Economic, Political, Social