Türkiye`de bulunan kaplıcalar ve Ilgın Kaplıcası`nın tarihi gelişimi

Abstract

Su mimarisinin önemli yapılarından biri kaplıcalardır. Türklerin temizliğe verdiği önem, kaplıca mimarisi ve kaplıca tarihinin ortaya çıkmasına ve gelişmesine sebep olmuştur. Kaplıcalar işlevsel özellikleri, mimari kuruluşları ve ilkçağlardan günümüze kadar çeşitli medeniyetlere şifa kaynağı olması bakımından, Türk kültürü ve sosyal yaşamında vazgeçilmez bir yere sahiptir. Bu çalışmayla her dönemde örneklerine rastlanan Türkiye'deki kaplıcaları incelemeye çalıştık. Araştırma konumuzu oluşturan diğer bir konu olan, Konya iline bağlı Ilgın ilçesinde bulunan Selçuklu dönemi eserlerinden Karamanoğlu İbrahim Bey ve Selçuklu vezirlerinden Sahip Ata Fahrettin Ali'nin vakıflarından Ilgın Kaplıcası, gerek kültür ve medeniyet tarihimiz gerekse fert ve toplum sağlığı açısından önem taşımaktadır. Türklerin Anadolu'ya yerleşmelerinden sonra yaptıkları öncü yapılardan biri olan Ilgın Kaplıcası, günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.Çalışmamızda, Selçuklular döneminden günümüze kadar ulaşmış bir yapının tarihini ve zaman içerisindeki değişimini ortaya koymaya çalıştık. Sahip olduğu ekonomik getirisi ile bölgedeki vakıf eserlerine önemli miktarda kaynak aktarılmasını sağlayan Ilgın Kaplıcası, şifalı suları sayesinde yüzlerce yıl insanlara sağlık hizmeti sunmuştur. Ilgın yöresine binlerce insanın gelmesini sağlayan kaplıca, sosyal hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.Çalışmamızda, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi ve Ilgın'daki yerel kurum arşivleri, yerel ve ulusal basın ve konu ile ilgili olarak yayınlanmış kitap ve makalelerden yararlanılmıştır. Amacımız, Ilgın Kaplıcasının toplum sağlığı açısından önemini, binasının yapılışını, mimari özelliklerini, zaman içerisinde geçirdiği tamir ve tadilat faaliyetlerini, ekonomik ve toplumsal hayatta oynadığı rolü ortaya koymaktır. Ilgın Kaplıcası ile ilgili olarak yapılacak çalışmalar, bin yılı aşkın süredir Türk toprağı olan ve `Ab-ı Germ` şehri olarak bilinen Ilgın'ın tarihinin ortaya çıkmasına katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Ilgın, Kaplıca, Çifte Kaplıca, Ab-ı Germ, Ilgın Kaplıcası

One of the most important thing in aqua architecture is hot spring. As the Turks make a point of cleanliness, hot spring architecture and history of hot spring came up and improved. İn terms of functional spesifications, architectural, features and being a source of healing, various civilizations from antiquity to present day hot springs are an indispensable part of Turkish culture and social life. With this study we tried to analyse the hot springs in Turkey which are encountered in each period. Ilgın hot spring is the other subject of our research topics. Ilgın hot spring is in Ilgın disrict of Konya depending on Seljuk period's production Karamanoğlu İbrahim Bey and the Seljuk vizier Sahip Ata Fahrettin Ali's foundations, interested in the hot springs are important both culture and civilizations and for society health. After the settlement of Turks in Anatolia one of their pioneering structure Ilgın Spa is remained until today.In our study we tried to reveal the changes and history of a structure which reached the present day from Seljuk period. In the region with economic benefits that have significant resourches to the foundation works to provide the transfer of Ilgın hot springs, thanks to healing waters, it has provided healthcare services to the people for hundred years. Ilgın hot spring that brought thousands of people to the region, has become an indispensable part of social life. In our study, it has been utilized from the Prime Ministry Ottoman Archive, Ministry Republic Archive, Archives of General Directorate of Foundations and Local Institution is the Tamarisk archives, as local and national media and published books and articles. Our goal is reveal the importance of Ilgın Spas in terms of puplic health, building construction, the architect properties, repair and renovation activities in the course of time and the role of economic and social life. Studies will be done which related to the Ilgın Spa, with a Turkish soil for over a thousand years and known as `Ab-ı Germ` city will contribute to the emergence of the history of Ilgın Spa. Keywords: Ilgın, Hot Spring, Çifte Hot Springs, Ab-ı Germ, Ilgın Spa