1908 Aff-ı Umumisinin İstanbul asayişine etkileri: İstanbul gazetelerine göre

Abstract

Osmanlı Devletinin modernleşmesinin önemli merhalelerinden birisi olan ve siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel anlamda yakın tarihimizin şekillenmesinde derin etkileri görülen II. Meşrutiyet'in ilanı İmparatorluk coğrafyasında büyük bir heyecan uyandırmış ve hareketin baş aktörü olan İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önemli bir zaferi olarak görülmüştür. İnkılâbı planlayan kadro, gerçekleştirme düşüncesinde olduğu birçok icraat olmakla birlikte işe, II. Abdülhamid döneminde siyasi fikirleri nedeniyle hapiste bulunan veya sürgüne gönderilen neredeyse tamamına yakını İttihatçı olan suçluların affedilmesi için bir af teklifi ile başlamıştır. Ancak toplumdan gelen baskılar ve biraz da padişahın bir lûtfu olarak affın kapsamı genişletilmiş ve bir genel af ilan edilmiştir. Bu derecede kapsamlı bir af neticesinde adi suçlular başta olmak üzere hapishanelerde bulunan birçok suçlu serbest bırakılmıştır. Bu çalışmada olumlu veya olumsuz etkileriyle hala tartışıla gelen umumi aflardan birisi olan 1908 affının İstanbul gazetelerine yansıdığı kadarıyla İstanbul asayişine ne gibi etkileri olduğu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Sabah, İkdam, Tanin ve Tercüman-ı Hakikat gazetelerine yansıyan adi suçların, 1908 aff-ı umumisinden üç ay öncesi ve sonrası taranarak, suç oranlarında bir değişim olup olmadığı karşılaştırılmaya çalışılmıştır.Gazetelere yansıyan haberlere göre; aftan önceki adi suç oranlarıyla aftan sonraki adi suç oranları arasında belirgin bir farklılık görülmemektedir. Böyle bir farklılığın görülmemesinde ki temel sebep dönemin genel yapısıyla bağlantılıdır. Bunun yanı sıra aftan önce yukarıda bahsettiğimiz gazetelerde görülmeyen fakat aftan sonra İstanbul asayişinde bozulmalara neden olacak bazı suçların da ortaya çıktığı görülmüştür.

The declaration of the Constitutionalish II which is one of the crucial stages and which has a great effect on the formation of our near history in sense of political, economical, social and cultural aroused a great excitement in the Premises of Ottoman Empire and it was regarded as a victory of union and progress which is the main actor of the movement.However many operations they had been plannig to perform the cadre who had planned the revolution started with the proposal of an amnesty so that the criminals almost with the all of whom were the members of union and progress and who had been put into prison because of their political opinions or who were exiled during Abdülhamid II regime. Nevertheless, because of the pres the society and partly as a kindness of the Sultan, the coverage of the amnesty, beginning with the ordinary criminals, plenty of prisoners were released.In this study, we tried to expose how 1908 amnesty one of the amnesties which is stil being discussed with its positive and negative effects influenced the public order of İstanbul as for as it was reflected by İstanbul newspapers. We tried to compare whether there happened a change in crime rates which were reflected to Sabah, İkdam, Tanin and Tercüman-ı Hakikat newspapers by scanning the three months before and after the 1908 amesty.Considering the news reflected to the newspapers, there isn't a significant difference between the ordinary. Crime rates before and after the amnesty. The basic reason why there isn't such a difference is related to the general social structure of that period. Besides that, it was seen that some crimes which weren't seen in those newspaper mentioned above and which would lead to deterioration in the public order of İstanbul.