Türkiye`de katılım bankacılığının multi-moora yöntemi ile finansal performans analizi

Abstract

1970'li yıllarda Dünya'da petrole olan ihtiyacın artması sonucu Orta-Doğu ülkelerinde önemli miktarda sermayenin birikmesi ile bu sermayenin İslam'a uygun bir şekilde değerlendirilmesi amacıyla bu ülkelerde faaliyetlerine başlayan İslami bankacılık, daha sonra tüm Dünya'da faizsiz bankacılık adı altında batı ülkelerinde de hızlıca gelişmiştir. Türkiye'de İslami bankacılık 1983 senesinde ÖFK ismi ile başlamış, 2005 senesinde yeni bir bankacılık türü olarak kabul edilmiş ve gerçekleştirilen yasal düzenlemeler ile katılım bankaları, mevduat bankaları ile eşit haklara ve yükümlülüklere sahip olmuşlardır. Bundan sonra diğer bankalarla aynı şartlarda rekabet eder duruma gelen katılım bankalarının performanslarının analiz edilmesi önemli hale gelmiştir. Bu amaçla ilk olarak Türkiye'de katılım bankalarının bankacılık sektöründeki yeri, toplanan ve kullandırılan fonların, aktiflerin, öz kaynakların, şube sayılarının ve personel sayılarının gelişimi açılarından değerlendirilmiş daha sonra Türkiye'de uygulanan finansal yeniliklere yer verilmiştir. Son olarak Türkiye'de faaliyet gösteren 4 katılım bankasının 2006-2014 yılları arasındaki performansları Multi-MOORA yöntemiyle ölçülmüş ve performanslar değerlendirilmiştir. Uygulama sonucunda 2008 Dünya Ekonomik Krizi'nin katılım bankalarının performanslarını etkilediği görülmüştür. 2014 yılı için önem katsayısı ile elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, finansal oranlar negatif değerler içerdiğinde Multi-MOORA yönteminin hatalı sonuçlar verdiği görülmüş ve yöntemin geliştirilmesi önerilmiştir. Multi-MOORA yöntemi ile performans ölçümü yapılırken, kullanılan finansal oranların ve bu oranları oluşturan bilanço verilerinin yıllar içindeki eğilimlerinin dikkatlice analiz edilmesi gerektiği ve elde edilen sıralamaların bu eğilimlerle karşılaştırılması tavsiye edilmiştir.Ananhtar Kelimeler: Katılım Bankacılığı, Multi-MOORA Yöntemi,Performans Analizi

By reason of the increase in demand for petroleum in the World in 1970, huge amount of capital has been accumulated in Middle-East countries. Islamic Banking has emerged from using this capital in an islamic manner in these countries and also it has grown up rapidy in West countries with the name Non-Interest BankingIslamic banking in Turkey has started in 1983 with the name `ÖFK` and then it was accepted as a new banking type in 2005. Hence with the new legislation, participating banks have had the same rights and obligations as clasic banks. After that year it became important to analyse the performences of participating banks when they reach a competitive level as other banks. For that reason, the situation of participating banks in Turkish banking sector is viewed from development of collected and barrowed fons, assets, equities, number of agencies and number of staff perspectives. Than the financial changes in participating banking between 2006-2014 is dicussed. Finaly the performance of four participating banks between years of 2006-2014 are assessed with Multi-MOORA method, and performances are evaluated. Consequently, it is noticed that the 2008 World Financial Crisis affected performances of participating banks and if the financial ratios have negatif values the result of Multi-MOORA methot is wrong. So we suggest that Multi-MOORA method should be developed. We also suggested that the trends of the financial ratios and the balance sheet datas over years should be analysed delicately and should be compared with the findings during the analysis.Key Words: Participating Banks, Multi-MOORA Method, Performance Analysis